تاریخ شفاهی

تربیت فرزندان و نسل تراز انقلاب اسلامی از دغدغه‌های اصلی والدین و مربیانی بوده است که با ارزش‌های انقلابی آشنا هستند و دغدغه دارند فرزندان‌ و متربیان‌شان در زمانه جنگ شناختی و احاطه رسانه‌ای طواغیت زمان، با الگوی اصیل انقلاب اسلامی که بر مبنای باورهای انسان‌ساز اسلام ناب استوار است، تربیت کنند. کتاب «مثبت 57» مجموعه‌ای از خاطرات و تجربیات والدین و مربیانی است که با دغدغه‌های عمیق، تلاش کرده‌اند تا فرزندانشان را بر اساس ارزش‌های انقلاب اسلامی تربیت کنند. این اثر نه‌تنها به اقدامات و ایده‌های این افراد در زمینه‌ تربیت نسل انقلابی می‌پردازد، بلکه خاطراتی از دوران کودکی و نوجوانی خود آن‌ها را نیز بازگو می‌کند، که چگونه به انقلاب اسلامی دل‌بستند و با آن عجین شدند. این روایت‌ها فرصتی برای تأمل و تفکر در مورد شیوه‌های تربیت دینی و انقلابی فراهم می‌کند.

کتاب حاضر روایتگر سفری پر ماجرا به لبنان و تجربه‌های نویسنده از دل جنگ و بحران‌های این کشور است. نویسنده در این اثر با توصیف حال و هوای کشور لبنان و مردم مقاوم آن، تصویری زنده و تأثیرگذار از زندگی و ایستادگی در شرایط سخت ارائه می‌دهد. او دیدار خود با سیدحسن نصرالله را که در سال 2003 انجام شده است، روایت کرده و همچنین به سفرش پس از طوفان الاقصی در همان سال پرداخته است. علاوه بر آن، با نگاهی تاریخی به مقاومت فلسطین و مسئله صهیونیسم، به معرفی چهره‌های شاخص جبهه مقاومت نیز می‌پردازد. در بخش‌هایی از این سفرنامه، تجربه‌های نویسنده در مواجهه با بمباران‌ها، شهادت‌ها و شرایط نابسامان لبنان، به‌ویژه پس از شهادت سیدحسن نصرالله، روایت شده است. این اثر با جزئیات دقیق، به‌گونه‌ای به ترسیم بحران‌ها و رشادت‌های مردم لبنان می‌پردازد که مخاطب را با واقعیت‌های ملموس این مقاومت آشنا می‌کند.

ایمان و امید دو مفهوم پیش‌برنده و موتور محرک انسان برای رسیدن به اهداف والایی است که برای خویش ترسیم کرده است و انگیزه حرکت و ایستادگی در برابر ناملایمات زندگی دنیایی را به آدمی می‌بخشد. انسان به هر اندازه از این دو گنجینه بهره ببرد و در درون خویش متبلور سازد، به همان اندازه قوی‌تر شده و به تحقق آرمان غایی‌اش نزدیک‌تر می‌شود. زندگی «شهید حاج ابوالفضل شاطری» سرشار از دو نور ایمان و امید است که نه تنها در وجود او روشن شده است، بلکه در وجود کسانی که به نوعی با او متصل شده‌اند، ساری و جاری شده است. جوانی که متعهدانه پای عشق به میهن و اعتقاد راسخ به آرمان‌های والای انقلاب اسلامی می‌ایستد و ایثار را با عمل خالصانه در نگاه دیگران عینیت می‌بخشید. کتاب حاج ابوالفضل روایت مادرانه‌ای است از زندگی این شهید والامقام که به نوجوان ما می‌آموزد می‌توان در هر نقطه‌ای که ایستاده است، همه فعالیت‌های خود را بر مدار حق تا رسیدن به هدف خلقت و کسب مقام خلیفه‌اللهی تنظیم کرد.

یکی از راه‌هایی که می‌توانیم تاریخ امتی را بشناسیم، شناخت انسان‌های اثرگذار و تاریخ‌ساز و مطالعه پیرامون زندگی آن‌هاست. یکی از شخصیت‌های جذابی که در دوران مبارزه با طاغوت زمان و پس از آن در جریان دفاع مقدس، نقش اثرگذار در تربیت و انسان‌سازی برای انقلاب اسلامی داشته است، شهید حاج مهدی عراقی است که برش‌هایی از زندگی او، در کتاب آقای بادیگارد به رشته تحریر درآمده که برای مربیان و متربیان نقش ترسیم الگوی انسانی در دسترس و قابل فهمی را ایفا می‌کند. این شهید والامقام در سن 16 سالگی با فدائیان اسلام و شهید نواب صفوی آشنا می‌شود و به داخل شورای مرکزی فدائیان اسلام راه می‌یابد. وی پیش از پیروزی انقلاب، امین شهید نواب صفوی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد وثوق امام خمینی(ره) بوده است.

امروزه اکثر نوجوانان تحت تأثیر فضای مجازی هستند. دشمن نیز از این فضا سوء‌استفاده کرده است و شبانه‌روز شبهه‌های فراوان اعتقادی، سیاسی را در ذهن‌ها ایجاد می‌کند. از طرفی، امکانات سخت‌افزاری ما نیز کافی نیست، اما سلاح نرم‌افزاری قدرتمندی داریم، یعنی متقن بودن منطق و استدلال‌های‌مان در ارتباط و تبلیغ چهره‌به‌چهره و حضور و ارتباط مستمر مبلّغان که تأثیر زیادی بر مخاطبان دارد. این کتاب، حاصل مصاحبه با دویست نفر از مبلّغان خواهر و برادر و ثبت خاطرات ایشان از دوران تبلیغ چهره‌به‌چهره می‌باشد. در گزیده‌ای از کتاب آمده است: «از وقتی ملبس به لباس روحانیت شدم، مدارس بیشتری برای سخنرانی و مداحی از من دعوت می‌کردند، پیش می‌آمد در یک روز از دهه محرم، در هفت مدرسه اقامه عزا می‌کردم. هنوز آفتاب طلوع نکرده بود، باید به سمت روستایی در نزدیکی اهواز راه می‌افتادم. وقتی از حوزه خارج شدم، احساس سرماخوردگی داشتم. پیش خود گفتم: توکل بر خدا هرچه بادا باد!...»

کتاب حاضر مجموعه‌ای از خاطرات شفاهی باقر نیک‌سخن، دیده‌بان لشکر 17 امام‌علی‌بن‌ابیطالب (علیه‌السلام) است که در دوران دفاع‌مقدس نقش مهمی ایفا کرده است. این اثر با نثری روان، روایتگر زندگی یک نوجوان شجاع است که در دل سخت‌ترین لحظات جنگ، به مقاومت و ایثار روی آورد. باقر نیک‌سخن، از سنین نوجوانی وارد جبهه‌های نبرد شد و طی هشت سال دفاع‌مقدس، با دیدگاهی متفاوت از برجک‌های دیده‌بانی، صحنه‌های پرهیجان جنگ را از نزدیک مشاهده کرد. این کتاب، نه تنها خاطرات شخصی یک رزمنده را بازگو می‌کند، بلکه تصویری زنده از روحیه مقاومت، اتحاد و همبستگی مردم ایران در برابر دشمنان را به نمایش می‌گذارد و علاوه بر نمایش دلاوری‌های یک دیده‌بان، فرصتی برای بازخوانی ارزش‌های والای انسانی همچون وفاداری، شجاعت و همدلی است.

برای دانستن مسیر تربیتی علما و دانشمندانی که علاوه بر کسب علم و دانش، با زمانه‌شناسی و بصیرت، تاریخ‌ساز شده و به عنوان الگوی شاخص به نسل امروز معرفی می‌شوند، ضروری است محیط تربیتی ایشان که سبک زندگی آن‌ها را ساخته است، مورد بررسی قرار گیرد. کتاب «ایام تحصیل» که روایتی از دوران طلبگی سیدموسی‌ صدر را ارائه می‌دهد، روایتی مستند و روشمند برای شناخت نهاد اجتماعی مؤثر و مهمی به نام حوزه است. در فصل اول کتاب به پیشینه و سوابق حوزوی خانواده سیدموسی صدر پرداخته و فصل دوم، با تکیه بر روایات و اطلاعات فصل اول، نوعی وقایع‌نگاری از زمانه تحصیل و طلبگی سیدموسی است، که با روایتی خنثی و غیرتمجیدی، ربط و نسبت سیدموسی با اشخاص، جریان‌ها، حوادث و اتفاقات مهم هر دوره نشان داده شده است. این کتاب برای دغدغه‌مندان علوم اسلامی، محافل فرهنگی و علاقه‌مندان به گفتمان‌های انسان‌محور بسیار مفید است.

کتاب میریام مجموعه مصاحبه‌هایی است که با خواهر امام موسی‌صدر، بانو رباب صدر، انجام گرفته تا در خصوص سال‌های فعالیت و همکاری در امور فرهنگی و سیاسی مسلمانان با برادرش در لبنان به تبیین بنشیند. قالب نوشتاری این اثر، تاریخ شفاهی است که نشستن پای صحبت مطلعان و افراد باتجربه از موضوعات و وقایع را به مخاطب خود می‌چشاند، تا با زوایای تازه‌ای از زندگی امام موسی‌صدر و نقش‌آفرینی اجتماعی خواهر ایشان، با وضوح بیشتری آشنا شده و تجربه‌ها و خاطرات ایشان، از خطر زوال و فراموشی رهانیده شود. همچنین علاوه بر جنبه‌های تازه‌ای از زندگی و مبارزات امام موسی‌صدر، خود او نیز به‌عنوان یک زن کنش‌گر و دغدغه‌مند به جهان معرفی می‌گردد، تا نقش زینبی(س) خود را در زمانه‌اش به درستی ایفا نماید. روایت او، حکایت چند دهه کوشش مستمر با حفظ هویت دینی، ذیل ارزش‌های اخلاقی، در زمانه و جامعه‌‌ای است که زن را جدی نمی‌گرفت و این بانو بر آن بود که در کنار برادر یا در غیاب او این ذهنیت را تغییر دهد.

این کتاب شامل روایتی متفاوت از مقاومت مردی است که تمام عمر خویش را صرف حفاظت از جان، مال و ناموس این وطن کرده است. آوِرتین فقط نام یک روستایی دور افتاده در اطراف کرمان نیست بلکه یادآور حماسه ایستادگی حاج قاسم در برابر اشرار و ناجوانمردانی است که امنیت و آرامش مردم را هدف قرار داده بودند. داستان کتاب روایتی جذاب از حضور میدانی شهید حاج قاسم سلیمانی در یکی از عملیات‌های سخت رهایی گروگان آن هم در کشور همسایه است.

به نظر شما انقلاب ما با کمک چه کسانی به پیروزی رسید؟ چند نفرشان را می‌شناسید؟ آیا فقط مردان برای آن تلاش کردند و از جانشان مایه گذاشتند؟ زنان چه طور؟ شما زنی را سراغ دارید که در وسط وسط میدان مبارزه با طاغوت از همه چیزش گذشته باشد؟ زخمی شده باشد، بارها به زندان افتاده باشد، ساواک او و خانواده‌اش را زیر نظر گرفته باشد، برای حفظ جانش مجبور به فرار از ایران شده باشد؟ کسی به ذهنتان رسید؟ حالا اگر بفهمید همین شخص در برهه‌ای کوتاه، محافظ امام خمینی بوده و بعد از پیروزی انقلاب هم باز دست از تلاش و مبارزه نکشیده و مدتی هم فرمانده سپاه یکی از شهرهای ایران بوده، چه تصویری از او در ذهنتان شکل می گیرد؟
بله! این ویژگی‌ها متعلق به خانم مرضیه حدیدچی است که در این کتاب به صورت مبسوط به آن پرداخته شده است. خانم حدیدچی (دباغ) در این کتاب خاطرات خود را خیلی مفصل و دقیق بازگو کرده‌اند و از سختی‌ها و رنج‌هایی که در این مسیر متحمل شده‌اند گفته‌اند. اگر به خواندن خاطرات آدم‌های مهم علاقه‌مندید، این کتاب گزینه‌ی مناسبی برای شماست!