جنبه‌های مذهبی

عالمان مذهب شیعه همواره برای شناساندن تشیع به جهانیان آثاری منتشر کرده‌اند. کتاب حاضر نیز در همین باره، می‌کوشد شیعه را به شیوۀ پرسش و پاسخ به مخاطبان جوان بشناساند و ابهام‌ها را رفع کند و سؤال‌های آنان راپاسخ دهد. سؤال‌ها به این موضوعات مربوط‌اند: شناخت و معرفی کلی شیعه، تفاوت شیعه و سنی، امامان شیعه، سنت‌ها و باورها، احکام اختلافی شیعه و اهل سنت، و عزاداری امام حسین. رابطۀ شیعه با قرآن، حدیث، مهدویت و دعا، و نیز فرقه‌های شیعی، مراجع و روحانیون شیعه، و جغرافیای تشیع از دیگر مطالب کتاب هستند.

نویسندۀ این کتاب رویکرد نوینی را بر مبنای نظرات پیشوایان دینی و دیدگاه عارفان مسلمان به تعلیم و تربیت بررسی می‌کند. حرف اصلی در این کتاب خالی کردن ذهن از آموخته‌هایی است که موجب قفل ذهنی می‌شود و شناخت دوباره‌ای را بر شناخت‌های قبلی با هدف گشودگی روح و پیوند با عالم روحانی و فرامادی مطرح می‌کند. کتاب حاضر شامل شش بخش با عناوینی چون فرایند سخن، فراتر از هیچ‌انگاری، دانش سلبی، فراتر از هیچ‌آموزی، تربیت سلبی، فراتر از هیچ‌کاری، ارتباط سلبی، در ستایش هیچ‌گویی و معنادرمانی سلبی، فراتر از بی‌معنایی تدوین شده است. خواننده دراین کتاب می‌خواند "برای خودیابی هم باید از خود مُرد تا به خود زنده شد. باید از آنچه شده‌ایم تهی شد تا به آنچه بوده‌ایم بازگردیم؛ زیرا ماهیت حقیقی ما در هویت کاذبی ما گم شده است. پرسش حقیقی این است که چرا هیچ‌کس شبیه به آن چیزی نیست که هست و چرا هیچ‌کس همانی نیست که هست". نویسندۀ کتاب معتقد است که "انسان باید در یک مسیر تنزیهی امور مثبت را کشف کند و در یک سلوک سلبی به ایجاب و ایجاد چیزها بیندیشد". تعلیم و تربیت تنزیهی بر مدار "هیچ‌آموزی" و "هیچ‌انگاری" درصدد تخلیۀ ذهن و دل از اوهام‌شناختی و جهت‌گیری‌های شخصی و پیش‌داوری‌های جعلی است تا به واسطۀ این تنزیه و تهذیب بتوان آنچه را که در فطرت خود دارد کشف کند نه آنکه چیزی را از بیرون کسب کند.

دیدگاه اسلام دربارۀ انسان از دیدگاه‌های دیگر مستقل و با آن‌‌ها متفاوت است. به عبارت‌دیگر، روان‌شناسی اسلامی و به‌تبع آن بهداشت روانی اسلامی، بر اصالت وحی مبتنی است. بنابراین، برای دستیابی به راه‌حل مشکلات روانی باید موضوع را بر پایۀ مبانی اسلامی بررسی کرد. کتاب حاضر در 9 فصل مفاهیم و اصول روان‌شناسی اسلامی را بررسی می‌کند. ماهیت روان در اسلام، و ارتباط با خدا، خود، خلق و طبیعت از جمله مباحث کتاب هستند.

بازی کنشی است خودانگیخته، ارتجالی و درون‌زا که به محض اردادی و جدی‌شدن، از جوشش خلاقانه باز می‌ایستد. خلاقیت نیز کنشی است ذاتاً بازی‌گونه که به محض ارادی و جدی شدن، از کنش‌ورزی تمام عیار باز می‌ماند. نویسندۀ کتاب حاضر با این بینش و توضیح دربارۀ بازی، می‌خواهد به مخاطب بیاموزد که وجود انسان تنها در حالت بازی و فراغت به تمامی به همه چیز و همه‌ سو گشوده می‌شود و انسان تنها در این حالت به هدف زندگی ناب که خود بودنِ خود است می‌رسد.از این رو، در سرفصل‌های بازی و فراغت به مثابه عبادت و معنویت، خودیابی و رهایی، خودبودگی و گشودگی محض، خویش گستری و خودبودگی و یگانگی، توضیحاتی دربارۀ بازی و چگونگی آن می‌دهد.

صبر از خصوصیات اخلاقی نیکویی است که به انسان برای رسیدن به اهدافش یاری می‌رساند. در کتاب "صبر" از مجموعۀ " راه نیکویی 2" جایگاه صبر در زندگی، صبر در آیینۀ آیات و روایات، فواید و آثار صبر بررسی شده است. انواع صبر، صبر و سلامت روان، معیار ارزشمندی و بی‌ارزشی صبر، مواضع و موقعیت‌های صبر در زندگی از دیگر مباحث مطرح شده در این کتاب است.

طرح ملی «حیاط پویا»و مدیریت صحیح زنگ تفریح، به‌منظور استفادۀ بهینه از فضای آموزشگاه برای بازی و تفریح، به هدفمندی ساعت درس تربیت بدنی و بهبود مهارت‌های جسمی دانش‌آموزان نیز کمک می‌کند. کتاب حاضر شامل مجموعه‌ای از بازی‌هایی است که می توان در حیاط مدرسه اجرا کرد. فصل‌های «مهارت‌های مقدماتی، مهارت‌های پیشرفته، مهارت‌های توپی، تمرین‌های ایستگاهی و مشخصات پنج زمین ورزشی» این مهارت‌ها را به مخاطب می‌آموزند.

مهم‌ترین وظیفه برای زمینه‌سازی ظهور، پرورش نسلی مهدی‌باور است که بهترین سن آن نیز دورۀ کودکی است.کتاب حاضر با همین هدف، ابتدا شخصیت کودک را بازشناسی و آموزه‌های مهدوی مناسب را گزینش می‌کند. سپس برای نهادینه‌سازی آن‌ها روش‌های تربیتی «تلقین، الگونمایی، پیوند پیام مهدوی با زندگی کودک، پیشنهاد داوری و خودافشایی محبتی» و نیز قالب‌های قصه، شعر، نقاشی و نمایش را پیشنهاد می‌کند.

در کتاب حاضر، تغییر الگوی خانواده با توجه به مفهوم خانواده در جامعۀ غرب و نیز انواع خانواده و الگوهای آن در جامعه‌های غربی و اسلامی، و کارکردهای خانواده در اسلام و مؤلفه‌های اساسی خانوادۀ مسلمان بررسی می‌شود. سپس سبک زندگی ایرانی اسلامی و الگوی خانوادۀ مطلوب ارائه شده‌است. روندهای تغییر خانواده در جهان و ایران، خانوادۀ دوفضایی، سواد مجازی خانواده، خدمات مجازی برای خانواده در سطح ملی و بین‌المللی، و خدمات مجازی خانواده در اسلام مباحث فصل‌های دیگر کتاب هستند.

موضوع این کتاب، چگونگی رویارویی با مسائل نوجوانان در جریان بلوغ و موارد ناشی از آن است. بلوغ را "دوران بحران" نامیده‌اند که در آن نوجوان گذر از دوران کودکی به بزرگسالی را تجربه می‌کند. نویسنده ابتدا تاریخچۀ روان‌شناسی بلوغ را بررسی کرده و پس از بیان مشکلات این دوره از نظر جسمی و روانی، راهکار‌هایی عملی همراه با توصیه‌های پزشکی برای غلبه بر این مشکلات مطرح کرده است. در بخش دیگری نیز پرسش‌ها و پاسخ‌های متداول دربارۀ تغییرات جسمی بلوغ گنجانده شده است.

آموزش سبک زندگی به کودکان می‌تواند در سایۀ تعلیمات مذهبی و قرآنی باشد. نویسندۀ این کتاب کوشیده است سبک زندگی را به شیوۀ اسلامی و با استفاده از تعالیم دینی و مذهبی به مخاطب کودک بیاموزد و به پرسش‌های او در این باره پاسخ دهد. کتاب در هفت فصل موضوع‌بندی شده‌است: پول، کسب و کار، خرید و فروش، اسراف و صرفه‌جویی، کمک به فقیران، پرسش‌های گوناگون، زنگ ضرب‌المثل‌ها.