نقد

کتاب حاضر به زبانی ساده در دوازده فصل نوشته شده است. هدف نویسنده ایجاد پیوند بین نظریه‌های ادبی بزرگسال و شگردهای زیبایی شناختی داستان های کودک است. خلاف کتاب‌های نقد و نظریۀ ادبی که می‌‌ کوشند تا تمام نظریه های ادبی را معرفی کنند، در این کتاب صرفا بخش هایی از برخی نظریه ها که تناسب بیشتری برای تحلیل داستان های کودک دارند، به صورت غیرنظام مند با ذکر مثال توضیح داده شده است. منظور از «غیرنظام مند بودن» فصل ها این است که خواننده می تواند هر فصل را مستقل از فصول دیگر بخواند؛ یعنی از کتاب به عنوان «مرجعی توصیفی برای آشنایی با کاربردهای نظریه ها در ادبیات کودک» استفاده کند. فصل اول با عنوان «زیبایی ‌شناسی نویسنده» به مسائلی همچون تأثیر دانستن اطلاعات زندگی نامه‌ایِ نویسنده بر خوانش مخاطب می‌پردازد. فصل دوم «زیبایی ‌شناسی اثر» نام دارد و رویکردی نشانه‌شناسی به متن و مسائل بینامتنیت دارد. فصل سوم، «زیبایی‌شناسی گونۀ ادبی»، مرزهای مقوله‌بندی ادبیات کودکان را به چالش می‌کشد. «زیبایی‌شناسی محتوا»، «زیبایی‌شناسی ترکیب‌بندی»، «زیبایی‌شناسی شخصیت»، «زیبایی‌شناسی روایت»، «زیبایی‌شناسی زبان»، «زیبایی‌شناسی رسانه»و «زیبایی‌شناسی خواننده» عناوین فصل‌های دیگر کتاب است.

ازآن‌جا که رویکردهای تطبیقی به ادبیات کودک تا امروز در انزوا رخ داده‎اند و این حوزه، مجموعه منسجمی از دانش و اطلاعات را ندارد، کتاب حاضر نخستین تلاش در راه بنای زیرساخت‌های این قلمرو است. این کتاب شش فصل دارد؛ فصل اول تا سوم، تلاشی برای توصیف و طبقه‌بندی ادبیات کودک از نظر تاریخی و قلمروهای عملکرد آن است و فصل چهارم تا ششم، پژوهشی دقیق از ترجمه و دریافت این موضوع را در اختیار می‏‌گذارد. این کتاب نگاهی تحلیلی و انتقادی در حوزه‌ ادبیات کودک دارد و باعث می‌شود خوانندگان نگاه عمیق‌تر و علمی‌تری به این حوزه داشته باشند.

پداگوژی به معنی علمِ تعلیم و تربیت اطفال و دانش ِ آموزش و پرورش نوجوانان است که شامل تعلیم و تربیت اخلاقی، علمی و بدنی آنان می‌شود. این کتاب از مجموعه «نقد و نظریه ادبیات کودک»، گزارش جامعی درباره ویژگی‌های ادبیات کودک است که تحقیقات چنددهه را دربرمی‌گیرد. نویسنده با بررسی بافت اجتماعی، تربیتی و زیبایی‌شناسی ادبیات کودک نتیجه می‌گیرد که با وجودآنکه به نظر می‎رسد هنر و پداگوژی شباهتی به هم ندارند، میان آن‌ها جدایی نیست و ضرورتاً متضاد یکدیگر نیستند.

این کتاب در ذیل فلسفه داستان می‌گنجد که چیستی، مولفه‌ها و خصوصیات داستان را بررسی کرده و به جنبه‌های خاص داستان‌گوییِ هر داستان اشاره می‌کند. اهتمام نویسنده بر تأمل و تفکر خلاق و زاینده در این عرصه و به کارگیری مبانی فلسفه اسلامی در تبیین چیستی داستان است. نگارنده با سطح‌بندی روایت، اولین دفتر از این مجموعه را به داستانِ داستان اختصاص داده است. دفاتر دیگر این مجموعه، فلسفه ایده اولیه، پیرنگ، زاویه دید و ابزارهای نمایشی را بررسی می‌کند.

سند 2030 دومین سند جنجال‌برانگیز یک دهۀ اخیر محسوب می‌شود. انگاره‌هایی که از این سند در ذهن مردم شکل گرفتند، بسیار متنوع بودند. نویسنده در این کتاب، در دو بخش مواجهه‌ای انتقادی با متن سند داشته است: آسیب‌های ناظر به خود دستورکار سند برای توسعۀ پایدار، و آسیب‌های معطوف به موجودیت، هویت و شرایط جمهوری اسلامی ایران.

ژانرهای سینمایی در ایران بعد از انقلاب تجربه‌های متفاوتی کسب کرده‌اند. کتاب حاضر با رویکردی آسیب‌شناسانه، مضمون‌ها و سویه‌های فکری و فرهنگی ژانرهای مطرح سینمایی کشور را برمی‌شمارد و در انتها نکاتی کلیدی و راهبردی برای اصلاح وضع موجود بیان می‌کند.

یکی از نظریه‌های مهم علمی در علوم طبیعی، نظریۀ تکامل داروین است. این نظریه مخالفان و موافقان زیادی دارد. کتاب حاضر تحقیقی است با روش تحلیلی-توصیفی از مبانی و پیش‌فرض‌های این نظریه و نقدهایی که بر اساس شواهد علمی، فلسفۀ علم و الهیات نسبت به این نظریه شده‌است. مرور اجمالی مسئلۀ حیات، تبیین نظریۀ تکامل، مبانی و پیش‌فرض‌های نظری آن، نقد نظریۀ تکامل داروین از جنبۀ علمی و فلسفی، و نقد پیامدهای کلامی و الهیاتی نظریۀ تکامل، مباحث کتاب را تشکیل می‌دهند.

کتاب حاضر دفتر ششم از مجموعه‌ای چندجلدی در پاسخ به شبهات کلامی است. این جلد در موضوع «عدل الهی»است. در این کتاب تحلیل و نقد شبهاتی مطرح‌اند، از جمله: چرایی رخنه در عالم مادی، علت عدم خلقت عالم بدون شر و کاستی، فلسفۀ خلقت حیوانات وحشی و موذی، خلقت شیطان و مهلت وی، علت گرایش انسان به سوی شر، آسیب انسان از تفاوت‌ها و تبعیض‌ها، و ناسازگاری آموزه‌های اخروی دین با عدالت الهی.

کتاب حاضر دفتر چهارم از مجموعه‌ای چند جلدی در پاسخ به شبهات کلامی است. این جلد در موضوع «امامت»است. در این کتاب تحلیل و نقد شبهاتی مطرح‌اند، از جمله: اصل امامت، شبهات ناسازگاری اصل امامت با اصل خاتمیت مانند ناسازگاری عصمت، نظریۀ نصب شیعه مبنی بر نصب حضرت علی به مقام امامت، شانزده اصل توجیه اهل سنت و بعضی معاصران بر نصوص دال بر امامت حضرت علی، و صفات ائمه.

منظومۀ «عاق والدین» حاصل طبع سراینده‌ای ناشناس، 141 بیت دارد و از دورۀ قاجار تا دهۀ 1320 از جمله متن‌های درسی و آموزشی مکتب‌خانه‌ها به شمار می‌رفته است. داستان بر محور توجه به حقوق مادر و پرهیز از عاق وی می‌گردد، اما مضمون اصلی آن شفاعت خاطیان و گناهکاران امت پیامبر از طرف امام حسین است. در مقدمۀ کتاب حاضر، ساختار این منظومه بررسی شده و ریشه‌های روایی و فولکوریک آن به تناسب موضوع‌ها و مضمون‌های کتاب برای مخاطبان کودک و نوجوان واکاوی و بر آن‌ها تأکید شده است.