کودک و نوجوان

امروز «زهرا» نه ساله می‌شد. آن‌ها در مدرسه جشن داشتند. مادر برای زهرا چادر سفیدی، پُر از شکوفه‌های صورتی و قرمز دوخته بود.زهرا با پدر و مادرش به مدرسه رفت و می‌دانست که پدر عازم جبهه است. وقتی به مدرسه رسیدند، پدر هدیه جشن تکلیف زهرا را به او داد، خداحافظی کرد و رفت. سر صف، قرار بود بچه‌هایی که پدرشان شهید شده، سرود بخوانند. خانم ناظم اسم آن‌ها را خواند و زهرا اسم خودش را هم شنید؛ اما این چطور ممکن بود!؟

مردم دهکده «ومی‌کی‌ها»، آدم‌کوچولوهای چوبی بودند که همه را نجاری به نام «ایلای» ساخته بود. «پانچلو»، یکی از آدم‌چوبی‌ها، عاشق روز سازنده بود. او می‌خواست به مناسبت این روز، کار بزرگی برای نجار انجام بدهد. او فکر کرد و تصمیم گرفت برای ایلای شعری بگوید و... . وقتی اشتباه پانچلو، مراسم روز سازنده را خراب کرد، اهالی دهکده به شگفت‌انگیزترین هدیه‌ای که می‌تواند وجود داشته باشد، پی ‌بردند و... .

این کتاب رمانی تخیلی است. در این داستان، شخصیتی به اسم آقای «تاشن پیر» منتظر یک موجود خیالی و افسانه‌ای به اسم «زامس» است که قرار است روز شنبه بیاید و آرزویش را برآورده کند. زامس همان موجودی است که بینی خرطومی و موهای سیخ و قرمز دارد و آقای تاشن پیر، دفعه قبل توانست از وجودش به نحو احسن استفاده کند. زامس اطلاعات خوبی در استفاده از ماشین آرزو دارد و می‌تواند به او کمک کند.

این کتاب بازآفرینی قصه مرغ ماهی‌خوار و خرچنگ، از «کلیله و دمنه» است. مرغ غم‌خورک برای ماهی‌ها اصل داستان را تعریف می‌کند. او می‌گوید خرچنگ دروغ گفته تا آن‌ها را فریب دهد و او را بدنام کند و چون امسال هم خشکسالی بدی در راه است، پس بهتر است تا خرچنگ بی‌رحم نیامده، مرغ غم‌خورک با ماهی‌ها به برکه‌ای پرآب و زلال سفر کنند... .

«مایکل»، کارآگاه زبل، پرونده‌های زیادی را حل کرده است. همسایه‌اش، «الیور»، از او می‌خواهد دزد آشغال محله را پیدا کند. الیور می‌خواهد بفهمد کسی که هرشب آشغال‌ها را زیرورو می‌کند، کیست. این اولین پرونده شبانه کارآگاه زبل است. او تحقیقاتش را شروع می‌کند و بعد از مدت کوتاهی به نتایج خوبی می‌رسد. کارآگاه متوجه می‌شود چه کسانی این کار را نکرده‌اند! پس زیرورو کردن سطل آشغال الیور کار چه‌کسی است؟

همه بچه‌های محل می‌دانند که وقتی چیزی گم می‌شود، باید از کارآگاه زبل کمک بخواهند. نقاشی «آنی» که از سگش کشیده، گم است و او از «مایکل»، یعنی همان کارآگاه زبل می‌خواهد تا آن را پیدا کند. کارآگاه تحقیقات را از اتاق آنی شروع می‌کند. او همه‌جا را می‌گردد و سرانجام یک نقاشی در سطل کاغذ‌باطله‌ها پیدا می‌کند؛ اما این نقاشی آنی نیست! حالا کارآگاه زبل به سراغ کسانی می‌رود که نقاشی را دیده‌اند. آیا او می‌تواند نقاشی آنی را پیدا کند؟

سال پیش در اخبار رادیو خبری پخش شد مبنی بر اینکه پسری نُه ساله ناپدید شده است. «کارل آندرس» از خانه‌اش خارج شده و دیگر برنگشته بود... . او پسربچه‌ای تنها و غمگین است که دوست دارد مثل بچه‌های دیگر در خانه‌ای پُرمهر، همراه با پدر و مادری مهربان زندگی کند. روزی کارل غولی را از توی چراغ جادو آزاد می‌کند و... .

«کلر» درگیر ماجراهای نوجوانی است؛ دبیرستان، دوستان و شناخت هویت تازه‌اش. مادر مجبور است دست‌تنها هم به امور خانه رسیدگی کند و هم مسائل شغلی‌اش را پیش ببرد. مادر و دختر به‌ندرت یکدیگر را می‌بینند و عمده‌ ارتباطشان از طریق یادداشت‌هایی است که برای هم روی درِ یخچال می‌گذارند تا اینکه زندگیشان دستخوش بحرانی بزرگ می‌شود و مادر مبتلا به سرطان می‌شود!

بدن دختر سرگردویی از ترکه درخت سیب بود، سرش یک گردو که دماغ خیلی نوک‌تیزی روی آن رشد کرده بود. لباسش از پارچه کتان شطرنجی و... . خانه‌اش از بریده‌های چوب ذرتی بود که خوب به هم چفت شده بود. این خانه زیر درختچه یاس بنفش قرار داشت که... . روزی کلاغ که همیشه به دختر سر می‌زد، برایش خبر آورد که این زمستان، قرار است خانواده «براون» همه با هم به شهر بوستون بروند! دختر سرگردویی که نمی‌تواند این خبر را باور کند، تصمیم می‌گیرد خودش حقیقت را کشف کند و... .

این کتاب از مجموعه «قصه‌هایی از ادبیات شفاهی ایران»، داستان عمونوروز و پیرزن را روایت می‎‌کند. مردم با ذوق و شوق درو پنجره‌هایشان را باز می‌کردند یا به باغ و صحرا می‌رفتند تا آمدن عمونوروز را ببینند؛ اما یک نفر بیشتر از همه دوست داشت او را ببیند و هرسال روز اول بهار، بعد از آب و جارو کردن خانه، کنار سفره هفت‌سین می‌نشست و منتظر او می‌شد؛ اما... .