داستان

این رمان مضمونی از فرهنگ اصیل و بومی مردم شمال است. «ژاله» دختری است که قبل از تولد، پدرش را از دست می‎دهد. مردم روستا معتقدند که ژاله، دختری بدقدم و نحس است و اوست که برای خانواده مصیبت آورده است. ژاله این حرف‌ها را می‌شنود؛ اما پاسخی برای آن‌ها ندارد و هر روز افسرده‌تر می‌شود. با بزرگ‌شدن ژاله وضع مالی‌ خانواده بهتر می‌شود و... . در طول داستان به خرافات و تعصبات خشک انتقاد شده است.

در شهر «لندن»، در یک روز، دو پسر به دنیا می‌آیند. «تام» در خانواده‌ فقیری که توان بزرگ کردنش را ندارند و «ادوارد» در خانواده سلطنتی. پادشاه آرزوی یک پسر دارد و حالا ادوارد وارث تاج و تخت است. از نظر ظاهر، تام و ادوارد، کاملاً شبیه هم هستند. روزی برحسب تصادف، این دو یکدیگر را ملاقات می‎کنند و تصمیم می‌گیرند لباس‌هایشان را با هم عوض کنند تا هر یک زندگی دیگری را تجربه کند؛ اما تام و ادوارد، هر یک در زندگی دیگری گیر می‎افتند!

دانش‌آموزان کلاس آیین نگارش، درباره زندگی بزرگان ایران تحقیق می‌کنند. گروهی از بچه‎ها زندگی فرمانده نیروی هوایی، شهید «فکوری» را انتخاب می‎کنند. جواد فکوری در دی ماه ۱۳۱۷ در تبریز به دنیا می‌آید و همراه خانواده‌اش به تهران مهاجرت می‌کند. او پس از دیپلم به دانشکده خلبانی می‌رود. هنگامی که جنگ تحمیلی شروع می‌شود، سرهنگ خلبان جواد فکوری، فرمانده نیروی هوایی است. او طراح بسیاری از عملیاتی است که برای ارتش ایران پیروزی را به ارمغان می‎آورد. جواد فکوری در سال ۱۳۶۰، هنگام بازگشت از جبهه جنوب، بر اثر سقوط هواپیما، به همراه جمعی از فرمانده‌هان سپاه و ارتش به شهادت می‎رسد.

در روایتی داستانی، ماجرای شهادت امام‌حسین (ع) و یارانش در واقعه کربلا، از زبان «شیطان» بازگو می‌شود. داستان از حرکت امام حسین (ع) از مدینه به مکه آغاز می‌شود؛ چراکه امام با خلیفه بیعت نمی‌کند. مردم کوفه برای امام نامه می‌نویسند و از او می‌خواهند به کوفه بیاید. امام‌حسین (ع) پسرعمویش، «مسلم»، را به کوفه می‌فرستد تا از مردم بیعت بگیرد. شیطان در گام نخست، تلاش می‌کند «نعمان»، حاکم کوفه، را علیه مسلم بشوراند؛ اما نعمان تن به درخواست او نمی‎دهد. از این رو، شیطان به سراغ مردمی می‎رود که برای امام نامه نوشته‌اند.

این داستان مرور خاطرات «رضاقلی میرزا»، کتابدار مدرسه «دارالفنون»، است که به دست پسر نوجوانی به نام «مجید» می‌رسد و او را به خانه‌ای قدیمی، در محله «عودلاجان» می‌برد، خانه‎ای با دیوارهای بلند که اجساد بسیاری را در خود جای داده و یک قبرستان عمودی به وجود آورده است. خواندن خاطرات رضاقلی، پای مجید را به دنیای مردگان باز می‎کند. او در خاطراتش اعتراف می‌کند که از جهان مردگان برگشته و چیزهایی دیده است که کسی توان شنیدنش را ندارد!

کتاب حاضر حاوی هفده داستان کوتاه است. «افسانه مترو»، «رانش سرایدار»، «اوقات مهم»، «ساعت اسب» و «تأثیر امواج مثبت بر فلافل»، نام برخی از این داستان‎هاست. داستان «تأثیر امواج... »، درباره مرد کارگری است که در کارخانه پفک‌سازی کار می‌کند؛ اما شش ماه است که حقوق نگرفته و اجاره خانه، ماه‌ها عقب افتاده است. مرد هر روز صبح جملات مثبتی را تکرار می‎کند و فکر می‎کند که نتیجه می‎دهد. او بعد از مدت‌ها تصمیم می‎گیرد مغازه فلافل‎فروشی باز کند و در خانه آن‌قدر فلافل درست می‎کند تا استاد می‌شود؛ اما گرفتن مجوز سال‌ها طول می‌کشد و... .

این کتاب مجموعه‌ داستان‌های کوتاه از سرزمین «سیستان و بلوچستان» است. «خانه متروک»، «مردی شبیه خودم»، «سرقت در ده»، «شب به خیر گربه‌های عزیز» و «قاصدک»، نام برخی از این داستان‌هاست. «خانه متروک»، داستان پسربچه‌ای به نام «محسن» است که یک پایش کج است؛ اما دست‌های نیرومندی دارد. او با میل‌گرد نیزه‌ درست کرده است و همیشه تمرین پرتاب نیزه می‌کند. روزی هنگام تمرین، نیزه‌اش وارد خانه‌ای قدیمی و متروک می‌شود و... . داستان «قاصدک»، قصه دختری را روایت می‌کند که منتظر کسی است و با دیدن قاصدکی فکر می‎کند انتظارش به سررسیده است؛ اما... .

این کتاب روایتی علمی ـــ تخیلی از آینده‌ای ترسناک است. «لئو کال» شیمیدانی است که در اسارت، کتابش را به امید اینکه روزی خواننده‌ای داشته باشد، می‌نویسد. او جامعه‌ای را به تصویر می‌کشد که باید رهایی‌بخش و پناه مردمش از گزند دشمن در کمین نشسته باشد؛ اما با مرزبندی‌ها و قوانین تمامیت‌گرایانه‌اش، به اسارتگاهی برای شهروندانش مبدل شده است و روح مردمش را به سخره کشیده است. لئو دارویی کشف کرده است که با تزریق آن، فرد، رازهای پنهانش را فاش می‌کند و به این وسیله، دگراندیشی‌ها افشا شده و نظام قادر است دشمنانش را شناسایی کند.

این کتاب بیانیه سیاسی شاخصی در رَدّ نظام‌های تمامیت‌خواه (توتالیتر) و کمونیسم شمرده می‌شود. نویسنده آینده‌ای را برای جامعه به تصویر می‌کشد که در آن خصوصیاتی مانند تنفر به دشمن و علاقه شدید به برادر بزرگ (رهبر حزب، با شخصیت دیکتاتوری فرهمند) وجود دارد. در این جامعه، گناهکاران به راحتی اعدام می‌شوند و قوانین حکومتی، آزادی‌های فردی و حریم خصوصی افراد را پایمال می‌کند. تا جایی که حتی صفحات نمایش در خانه‌ها، از شهروندان جاسوسی می‌کنند.

حیوانات مزرعه به رهبری خوکی به نام میچر، صاحب مزرعه را بیرون می‎کنند و اداره آن را خودشان به عهده می‌گیرند و یک سرود قدیمی را به عنوان سرود انقلاب انتخاب می‌کنند؛ اما بعد از مدتی، یکی از خوک‌ها، با استفاده از سگ‌های درنده، خوک رهبر را فراری داده و خودش جانشین او می‌شود. به فرمان رهبر جدید، تعداد زیادی از حیوانات به جرم‌های مختلف اعدام می‌شوند و کم‌کم تمام قوانینی که خود حیوانات وضع کرده بودند، زیر پا گذاشته می‌شود تا جایی که خواندن سرود انقلابی هم ممنوع می‌شود. حیوانات با حداقل غذا، مجبورند حداکثر کار را انجام دهند و... .