دینی

امام عصر انجام دهندۀ خواست پیامبران در برقراری خداپرستی و عدالت در سطح جهان است و در مسیر حجت‌های پروردگار گام برمی‌دارد. کتاب حاضر در سه بخش به بیان اوصاف حضرت مهدی(عج) می‌پردازد و او را چون پیامبران برگزیدۀ پروردگار می‌داند. نویسنده در بخش دوم از پیامبرانی سخن می‌گوید که در خفا به دنیا آمدند، در خفا زیستند ، در سیاحت و سفر بودند، عمر طولانی داشتند، پنهانی هدایت کردند و حکومت صالح برقرار کردند و هدف او از این کار موجه کردن غیبت حضرت مهدی است. در بخش سوم نیز شرایط مشترک پیامبران (سختی و آزار پیروان، اختلاف مردم دربارۀ او، غربال و جدایی مؤمنان و نقش مردم و پیروان در گشایش) را گوشزد می‌کند.

عقیده به مهدویت تنها باور نیست، بلکه رفتارهایی را نیز با خود به همراه دارد. نویسندۀ کتاب حاضر آموزۀ مهدویت را با انبوه ریز موضوعات آن، با نگاه یک رهبر اسلام شناس بازخوانی کرده است. کتاب حاضر مجموعه‌ای است از بیانات، پیام‌ها، نامه‌ها و مکتوبات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در حوزۀ معارف مهدوی که طی چهل سال ایراد شد‌ه‌اند. البته در این اثر هر نکته‌ای که رهبر در مکتوبات و دیدارها و مناسبت‌ها در حوزۀ معارف مهدوی گفته‌اند، آمده است. مفهوم و جایگاه مهدویت، آثار و برکات آن،غیبت امام زمان، انتظار و منتظران، و مهدویت و انقلاب اسلامی از جمله بخش‌های کتاب هستند.

یکی از موضوعات بحث‌انگیز در کلام اسلامی شیعه موضوع «رجعت» و بازگشت دوبارۀ برخی مردگان به این دنیا در دوران ظهور حضرت‌ مهدی و پیش از قیامت است. نویسندۀ کتاب حاضر کوشیده است با بیان مفهوم‌ شناسی، پیشینه، ویژگی‌ها و حکمت‌های موضوع رجعت، دلایل عقلی و نقلی (قرآنی و حدیثی) اثبات اعتقاد به رجعت را تبیین کند. سپس به شبهات و پرسش‌های مطرح دربارۀ این موضوع پاسخ داده است.

کتاب حاضر به شرح زندگی حضرت ولی‌عصر(عج) می‌پردازد. در فصل اول از تولد حضرت تا پنج سالگی ایشان و آغاز امامت سخن به‌میان رفته است. سپس حادثۀ غیبت و تکلیف ما در عصر غیبت و اسرار غیبت مطرح شده‌اند. در فصل سوم وظایف شیعیان در عصر غیبت آمده و اینکه چه کنیم تا امام زمان ظهور کند موضوع فصل بعدی است. پس از آن هم نشانه‌ها و و قایع مهم ظهور مطرح شده‌اند. فصل آخر کتاب به آیات و احادیث موضوعی مهدوی اختصاص دارد.

کاربرگ ابزار عملیاتی‌کردن اهداف طرح درس است. کتاب حاضر یکی از اجزای بستۀ آموزشی محسوب می‌شود و ناشر اصرار دارد از آن به عنوان برگۀ سنجش استفاده نشود. معلم کاربرگ را باید در ضمن تدریس و به عنوان مکمل طرح درس استفاده کند. کاربرگ حاضر به درس دین و زندگی2 پایۀ یازدهم همۀ رشته‌های دبیرستان اختصاص دارد و محتوای آن در 18 هفتۀ آموزشی ارائه ‌شده است. برگه‌های کتاب قابل جداشدن هستند و می‌توان کاربرگ هر هفته را جداگانه به همراه داشت.

اسلام در میان مکاتب الهی ارزش و جایگاه ویژه‌ای برای گفت‌‌و‌گو قائل است و شیوه‌های کاربردی این رویه را نیز از طریق معصومان به ما آموخته است. این اثر پژوهشی، با توجه به موقعیت ویژۀ بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و نیز تشابه شرایط کنونی با زمان استقرار حکومت علوی، گفت‌و‌گوها و مناظرات آن حضرت را به منظور کشف و استخراج شیوه‌های کاربردی ایشان تحلیل و ارزیابی کرده است. کتاب در سه بخش با عنوان‌های «دین و گفت‌و‌گوهای مکتبی، گفت‌و‌گو و مناظره، و فضاشناسی اندیشه‌ها و جریان‌های دینی-فرهنگی در عصر امام علی (ع)» تنظیم شده‌است.

توکل نقش بسزایی در پیشگیری از ناهنجاری‌های روانی زندگی دارد. کتاب حاضر در ابعاد گوناگون، مفهوم توکل، اهمیت و آثار و فایده‌های آن را بررسی می‌کند. این بررسی با استناد به آیات و روایات صورت گرفته است. رابطۀ تلاش و تفکر، درجات توکل، و توکل و سلامت روان از جمله موضوعات کتاب هستند. بازتاب توکل در زندگی پیامبرانی مثل «نوح، هود، ابراهیم، شعیب، یعقوب، موسی، طالوت و پیامبر اسلام» نیز در این کتاب آمده‌است.

فرهنگ عامه بخشی از شناس‌نامۀ هر قومی محسوب می‌شود. مهاجرت حضرت معصومه در دگرگونی فرهنگی منطقۀ قم تأثیر بسیاری داشته و خرده فرهنگ‌هایی را پدید آورده است. کتاب حاضر به این موضوع پرداخته و نیر بررسی کرده که مردم قم و نیز ایرانیان با این بانو چه رفتاری داشته‌اند و بر پایۀ آن چه آداب و آیینی ساخته‌اند. نویسنده آثار دوسویۀ ورود حضرت به ایران و ساخته شدن آستانۀ او در شهر قم بر فرهنگ عامه را بررسی کرده است. ساختار حرم حضرت معصومه، و مکان‌ها و ساختمان‌های اداری آن نیز در این کتاب شرح داده شده‌اند.

علاقه‌مندان به دانستن شرح حال و رویدادهای سیاسی و فرهنگی دوران امام رضا (ع) می‌توانند کتاب حاضر را بخوانند. مطالب کتاب در چند بخش عرضه شده‌است: زندگی امام رضا و خاندان ایشان، امامت و سیرۀ عملی و اخلاقی و رویدادهای سیاسی دوران وی، و معرفی صحابه و معاصران و عالمان هم‌عصر ایشان. در پایان نیز ترجمۀ چهل گفتار از سخنان گهربار حضرت که استاد باقرزاده به نظم درآورده، به دوستداران تقدیم شده‌است.

دین دو بعد اصلی دارد: عقیدتی و عملی. بخش عقاید یا جهان بینی دین را اصول و بخش احکام عملی آن را فروع می‌نامند. علم کلام نیز علم اثبات اصول دین و دفاع عقلی از حقانیت این اصول در برابر نقدهای مخالفان است. کتاب حاضر با فصل های «دین، خداشناسی و راه های آن، صفات خداوند، توحید و اقسام آن، عدل الهی، نبوت، وحی و معجزه و عصمت، ویژگی‌های مشترک پیامبران و ختم نبوت، امامت، حکومت جهانی مهدی(عج)، معاد و عالم برزخ و قیامت» ارکان دین اسلام را به مخاطب معرفی می‌کند.