زبان و ادبیات فارسی

پروین اعتصامی بلندآوازه‌ترین شاعر زن ایرانی است. کتاب حاضر در ابتدا مختصری به زندگی این شاعر از تولد، تحصیل، ازدواج و استادانش پرداخته است و سپس قصیده‌های او را آورده است. برای هر قصیده وزن عروضی آن هم ذکر شده‌است.

آموزش دستور زبان فارسی بر اساس کتاب‌های نظام جدید آموزشی، هدف این کتاب است. نویسنده مباحث دستوری فارسی دورۀ اول متوسطه را به طور خلاصه و مباحث پایه‌های دهم تا دوازدهم را به طور دقیق و جزئی آورده است تا مخاطب بر دستور زبان مسلط شود. کتاب شامل آموزش کامل و پرسش‌های متعدد است و در 12 فصل خلاصه شده‌است: ساختمان واژه، گروه اسمی، نقش کلمات، فعل، انواع، ضمیر، واج، جمله، شیوۀ بلاغی، حذف، تحول واژه‌ها و روابط واژه‌ها.

موضوع قرابت معنایی و درک ادبی مبحثی است که نگاه دقیق به آن، در ارتقای دانش ادبی تأثیر بسیار دارد. کتاب حاضر کوشیده است برای افزایش درک ادبی مخاطب، به چگونگی خوانش ابیات و اشکالات تکراری در خواندن بپردازد. «مفاهیم پرتکرار، مفاهیم کتاب‌های فارسی دبیرستان، مفاهیم آیات و احادیث کتاب‌های درسی و تست‌های درس به درس» محتوای کتاب حاضر را شکل می‌دهند.

علم بلاغت زیبایی‌های سخن را می‌شناساند و تأثیر و رسایی آن را بررسی می‌کند. کتاب حاضر در این زمینه می‌کوشد دایرۀ اطلاعات خواننده را از نکات بلاغی کتاب درسی فراتر ببرد. مباحث ادبی کتاب‌های دورۀ دوم متوسطه، از جمله تدریس قلمرو ادبی شامل سطح آوایی یا موسیقایی، سطح بدیع معنوی و سطح بیانی، با مثال‌های متنوع، پرسش‌های چهارگزینه‌ای، و تست‌های جامع، محتوای کتاب حاضر را تشکیل می‌دهند.

یکی از درس‌های تخصصی رشتۀ زبان وادب فارسی در دانشگاه، درس «منظومه‌های نظامی‌» است. این کتاب مجموعه‌ای است شامل همۀ منظومه‌های نظامی؛ گزیده‌ای از تمام آثار نظامی، اعم از: «مخزن‌الاسرار» و لب تمام مقالات؛ «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» با طرح کلی داستان‌های هر کدام به طور خلاصه؛ «هفت‌پیکر» با گزینش نکات مهم؛ «هفت‌گنبد» و داستان خیر و شر ؛ «اسکندرنامه» و بخش‌های شرف‌نامه و اقبال‌نامه‌. در شرح ابیات از نظر اکثر شارحان استفاده شده و نویسنده کوشیده‌است توضیحاتش بسیار روشن و واضح باشد.

کتاب علوم و فنون ادبی پایۀ یازدهم رشتۀ علوم انسانی بر اساس سه قلمرو «زبانی، ادبی و فکری» تدوین شده و لازم است هم دبیران و هم دانش‌آموزان بکوشند با در نظرگرفتن این سه حوزه در درس پیشرفت کنند. کتاب حاضر با طرح سؤال‌های متنوع و آزمون‌های پایان فصل می‌کوشد همین هدف را محقق سازد. فصل اول کتاب کلیات و مبانی علوم و فنون ادبی و طبقه‌بندی شعر و نثر را دربرداد. در فصل دوم مباحث تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی و در فصل سوم نیز موسیقی شعر مطرح شده‌اند. فصل چهارم نیز به زیبایی‌شناسی و آرایه‌ها پرداخته‌است.

کتاب‌های فارسی دورۀ دوم متوسطه بر اساس سه قلمرو «زبانی، ادبی و فکری» تدوین شده‌اند. کتاب حاضر با طرح سؤال‌های متنوع و آزمون‌های پایان فصل می‌کوشد همین هدف را محقق سازد. در هر درس، ابتدا پرسش‌های مربوط به قلمرو زبانی(املا، معنی واژه‌ها، روابط معنایی و نقش‌های دستوری) آمده‌اند. سپس قلمرو ادبی‌است که بیشتر آرایه‌های ادبی و حفظ شعر را شامل می‌شود. در قلمرو فکری نیز پرسش‌های مربوط به معنی شعر و نثر، درک مطلب و قرابت معنایی قرار گرفته‌اند.

کتاب‌های فارسی دورۀ دوم متوسطه بر اساس سه قلمرو «زبانی، ادبی و فکری» تدوین شده‌اند. کتاب کار حاضر با در نظر داشتن اهداف کلی درس زبان و ادبیات فارسی، همسو با کتاب درسی، در هشت فصل و هجده درس تدوین شده و شامل این موارد می‌شود: اهداف کلی، مفاهیم (معنی واژگان و درس‌نامه)؛ تمرین‌ها در سه حوزۀ زبانی، ادبی و فکری؛ توصیه‌های املایی؛ گروه واژگان مهم املایی؛ تمرین‌های املایی؛ پرسش‌های چهارگزینه‌ای پایان هر فصل؛ شعرخوانی و روان‌خوانی پایان هر فصل.

این کتاب جلد نهم از مجموعه «مفاخر ایران» است و زندگی «شیخ شهاب‌الدین سهروردی» را شرح می‌دهد. او در دهکده سهرورد به دنیا می‌آید. این دهکده امروز وجود ندارد تا سراغ کودکی‌های شیخ را از کوچه‌های آن بگیریم و هیچ کتابی درباره زندگی شیخ نوشته نشده و حتی نمی‌دانیم که او در چه سنی به قتل رسیده است. بنابراین، نوشته‌های کتاب حاضر از خیال بیشتر بهره گرفته است تا واقعیت؛ اما از افکار و عقاید شیخ بسیار می‌دانیم و این آگاهی از لابه‌لای بیش از پنجاه اثر او به دست آمده است.

سبک‌شناسی یعنی شیوه‌ای از برخورد با متن که از فهم معنای ظاهری بالاتر می‌رود و ویژگی‌های اصلی متن را معرفی می‌کند. هدف از کتاب حاضر عرضۀ چارچوبی کاربردی و مبتنی بر طراحی آموزش در سبک‌شناسی است. مقدمات و مفاهیم اصلی سبک در فصل اول و جایگاه سبک‌شناسی در علوم ادبی و تفاوت آن با نقد ادبی و بلاغت در فصل دوم آمده‌اند. فصل سوم به تبیین الگوی سبک‌شناسی و توضیح مقولات آن اختصاص دارد؛ الگوی مبتنی بر انتخاب و با رویکردی نزدیک به نقش‌گرایی.