زبان و ادبیات فارسی

منظومۀ «عاق والدین» حاصل طبع سراینده‌ای ناشناس، 141 بیت دارد و از دورۀ قاجار تا دهۀ 1320 از جمله متن‌های درسی و آموزشی مکتب‌خانه‌ها به شمار می‌رفته است. داستان بر محور توجه به حقوق مادر و پرهیز از عاق وی می‌گردد، اما مضمون اصلی آن شفاعت خاطیان و گناهکاران امت پیامبر از طرف امام حسین است. در مقدمۀ کتاب حاضر، ساختار این منظومه بررسی شده و ریشه‌های روایی و فولکوریک آن به تناسب موضوع‌ها و مضمون‌های کتاب برای مخاطبان کودک و نوجوان واکاوی و بر آن‌ها تأکید شده است.

کتاب فرائدالادب اثر میرزا عبدالعظیم قریب گرگانی است که برای تدریس در مدرسه‌های نوین آغاز قرن چهاردهم هجری تدوین شد. در این مجموعۀ پنج دوره‌ای، شعرهای زیبا، حکایت‌های شیرین، و مطالب تاریخی و ادبی مفیدی از متن‌های کهن و برجستۀ معاصر گردآمده‌اند. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چندجلدی که نخستین کتاب‌های کودک و نوجوان چاپ‌شده در ایران را در بر می‌گیرند، به زندگی پربار و آثار ارزشمند عبدالعظیم قریب نگاهی می‌اندازد و سپس با آوردن متن اصلی کتاب «فرائدالادب»، جایگاه آن را در آموزش زبان فارسی بررسی می‌کند. همچنین، منابعی که در تدوین دورۀ سوم کتاب به کار رفته‌اند، معرفی می‌شوند.

اخلاق مصور، به قلم میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی، کتابی اخلاقی و دربرگیرندۀ 140 حکایت است. همۀ حکایت‌های این کتاب عنوان‌های عربی و فارسی و در پایان هم نتیجه دارند. بیشتر داستان‌ها از زبان حیوانات نقل شده‌اند و نویسنده که مصوربودن کتاب را ابزاری برای تعلیم و تربیت می‌دانسته، کوشیده است ویژگی‌های نیکوی اخلاقی را به مخاطب خود بیاموزد. آهنگ، لحن و جذابیت حکایت‌ها، نه تنها مخاطب کودک، بلکه مخاطب بزرگ‌سال را هم همراه می‌کند. کتاب حاضر متن اصلی کتاب «اخلاق مصور» را دربردارد.

رهنمای سعادت از نخستین کتاب‌های درسی ویژۀ دختران در مدرسه‌های جدید ایران است که احمد سعادت، مدیر انتشارات و کتاب‌فروشی سعادت، آن را در سال‌های پایانی حکومت قاجار در تهران تألیف و منتشر کرد. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چندجلدی که نخستین کتاب‌های کودک و نوجوان چاپ‌شده در ایران را در بر می‌گیرند، در مقدمه به چگونگی تأسیس و عمومیت‌یافتن مدرسه‌های دخترانه در ایران نگاهی گذرا می‌کند و نخستین آثاری را که در دورۀ مظفرالدین شاه و محمدعلی‌شاه برای دختران منتشر شدند، نام می‌برد. همچنین، با آوردن متن اصلی کتاب «رهنمای سعادت»، ساختار و مضمون‌آن کتاب و بازتاب اجتماعی آن در ایران را نیز بررسی می‌کند.

کتاب حاضر به خواننده کمک می‌کند بهترین کتاب خاطرات ممکن را از اتفاقات خام زندگی بنویسد. این کتاب قدم به قدم، از آغاز تا پایان راه را به مخاطب نشان خواهد داد. ساختار کتاب با روش‌های علمی و با هدف آشناکردن مخاطب با فرایند نوشتن طراحی شده است. کتاب دو بخش دارد: خاطرات خود را هنرمندانه بنویسید؛ تصمیم جدی برای انتشار کتاب. در پایان هر فصل، تمرین‌هایی برای برانگیختن حس نویسندگی و نکاتی دربارۀ نشر و کار با ناشران آورده شده است. بخش دوم کتاب هم برای کسانی است که می‌خواهند خاطرات خود ر ا چاپ کنند.

این مجموعه گلچینی است از تمرین‌های کلاس نگارش دو دبیرستان و یگ دانشگاه. بیش از 5000 جمله و متن خلاقانه از دانش‌آموزان و دانشجویان شهر قم در این اثر آمده‌است. تولیدکنندگان این جمله‌ها دانش‌آموزان هستند. آموزش فرایند نوشتن در این کتاب با روش‌هایی خلاق انجام شده‌است. زبان حال‌نویسی، نگارش جمله‌ای یا جمله‌نگاری خلاق، مقایسه‌نگاری و نگارش‌سنجی و گسترده‌نگاری در این کتاب تمرین‌شده‌اند.

آرایه‌های ادبی در زبان فارسی بسیارند و شناخت آن‌ها برای جویندگان دانش‌های ادبی لازم است. کتاب حاضر به آرایه‌ها و مباحث اصلی علم بیان می‌پردازد. نویسنده در ابتدا تعریفی ساده از هر آرایه آورده است. سپس با انواع مثال‌ها کوشیده است مطلب را در ذهن خواننده ثبت کند. از آوردن مثال‌های تکراری پرهیز کرده و نمونه‌هایی از شعر معاصر را مثال زده است. آرایه‌ها در دو فصل کلی آرایه‌های لفظی و معنوی ارائه‌شده‌اند و فصل سوم کتاب نیز نگاهی به علم بیان و انواع تشبیه و استعاره، مجاز و کنایه انداخته است.

هرسال تعداد کمی از مردم دنیا سفر می‎کنند و به صورت کامل درباره آن می‎نویسند. این کتاب تمام اطلاعات و انگیزه‌هایی را که برای رسیدن به رویایتان لازم دارید، در اختیارتان می‎گذارد. کتاب حاضر یکی از منابع در زمینه‎های آموزش نویسندگی برای سفر است، از نویسندگی سفر برای مجلات و روزنامه‌ها گرفته تا بلاگ‌نویسی. «ادبیات سفر»، «با رویکرد‌های سفر همسو شوید»، «نوشتن درباره فرهنگ»، «یادداشت‌برداری» و «سفرنامه‌نویسی بدون اینکه در سفر باشید»، ازجمله مطالب کتاب است.

در اثری که پیش رو دارید، نگارنده به‌ عنوان یک پژوهشگر کوشیده است آرا و اندیشه‌های یکی از پیشکسوتان ادبی را با رعایت اختصار و با زبانی ساده برای نسل‌های جدید تألیف و تدوین کند. در این کتاب علاوه بر رویدادهای زندگی این شاعر، فعالیت‌های فرهنگی و ادبی وی در جریان اتفاق‌های معاصر بازگو شده است. بخشدیگری از کتاب به گزیده‌ای از شعرهای این شاعر معاصر اختصاص یافته است.

یک نوشته از پاراگراف‌های متعدد و به هم وابسته تشکیل شده است؛ به همین دلیل شناخت پاراگراف و اجزای آن ضروری است. در فصل نخست از فصول ششگانه کتاب، رابطه بین زبان و تفکر مورد بررسی قرار گرفته است. تبیین پاراگراف و اجزای آن موضوع فصل دوم کتاب است. روش‌های گسترش پاراگراف در سومین فصل به بحث گذاشته شده است. بررسی تفصیلی صورت‌بندی پاراگراف محور فصل بعدی و پنجم کتاب است. فصل ششمنیز عهده‌دار تنظیمبندها و تدوین مقاله است.

جزای که شامل موضوع، جملات و تقویت کننده انواع آن است، شرح داده شده و سپس انسجام پاراگراف و انواع آن بررسی و در نهایت شیوه گسترش پاراگراف به مقاله ارائه شده است.