متوسطه نظری

امروز روز معرفی مشاغل است و همه پدر و مادرها می‎خواهند شغلشان را معرفی کنند. برنامه در پارکینگ مدرسه اجرا می‎شود. پدر و مادر «پیپ» زمین‌شناس هستند؛ ولی پیپ عاشق اسب‌های تک‌شاخ است. خانواده «بارِرا» هشت اسب تک‌شاخ دارند. گوشه‌ای از پارکینگ مدرسه، عتیقه‌فروشی، ماشین قدیمی و عجیب و غربیش را گذاشته است، در گوشه دیگری، پدری گل‌فروش، یک عالمه گل چیده و در طرف دیگر، یکی از پدرها که آشپز است، بند و بساطش را پهن کرده است و... . پیپ اول از همه، به سراغ اسب‌های تک‌شاخ می‌رود. او می‎تواند با موجودات جادویی حرف بزند؛ ولی هیچ‌کس باور نمی‎کند. صبحت کردن با تک‌شاخ‌ها پیپ را به دردسر بزرگی می‎اندازد.

«محمدرضا شفیعی» از رزمندگان واحد تخریب لشکر ۱۷ «علی‌بن‌ابی‌طالب» (ع) بود که در عملیات «کربلای چهار» پس از مجروح شدن، به اسارت دشمن درآمد و چند روز بعد از انتقال به یکی از اردوگاه‌های اُسرا در عراق، به شهادت رسید. شروع داستان از آنجاست که پیکر محمدرضا، شانزده سال بعد از شهادت، به میهن اسلامی باز می‌گردد؛ پیکری که در عین ناباوری سالم است، آن‌قدر که حتی در هنگام دفن، عقیقی را برای تبرک زیر زبانش می‌گذارند. این داستان، روایت سردار «حسین کاجی» همرزم شهید است از لحظه ملاقات دوباره رفیق دیرینه‌اش در قبر، شرح حیرانی او از این اتفاق و کنکاش در خاطرات گذشته خود با محمدرضا تا شاید بتواند علت این معجزه بزرگ خداوندی را کشف کند.

کتاب حاضر از جملۀ معدود کتاب‌های تألیفی در زمینۀ محیط زیست است. موضوعات منابع آب، آلودگی و تصفیۀ آب، تصفیۀ فاضلاب، انرژی و محیط زیست، آلودگی هوا، مدیریت پسماندهای جامد، ارزیابی اثرات زیست محیطی، و اقتصاد محیط زیست به صورت مفصل و با جزئیات در کتاب مطرح شده‌اند. هر موضوع را متخصص مربوط به آن حوزه تألیف کرده‌است.

داستان این کتاب، داستانی تخیلی است درباره آلودگی محیط زیست و کره زمین. آلودگی آن‌قدر زیاد شده است که در تهران، هوا پر از موجودات ناشناخته شده است و پر از دانه‌های سیاه پرنده! مگس‌ها هجوم آورده‌اند! قهرمان داستان، دختر نوجوانی به نام «مریم» است. وقتی مریم شیر آب را باز می‎کند، منفجر می‌شود و به جای آب، حباب‌های آتش فواره می‎زند. تلویزیون اعلام می‎کند که متخصصین علت جرقه‌های آتش در آب را، نفوذ گاز «متانِ» حاصل از زباله‌های شهری می‎دانند و... . مریم به مرکز تحقیقاتی خود، یعنی کافی‌نت می‎رود! تا در این باره تحقیق کند و... .

کتاب حاضر مجموعه‌ای از ده شعر کوتاه درباره محیط زیست است. «گیرنده»، «دوستانه» و «گوزن در کافی‌شاپ»، نام بعضی از این شعرهاست. شاعر در شعر «گیرنده»، زمانی را تصور می‎کند که دیگر هیچ درختی وجود ندارد، زمانی که آدم چهارده‌ساله به چهل‌سالگی نمی‎رسد و بر اثر بیماری آسم می‌میرد! در شعر «دوستانه»، شاعر یادآوری می‎کند که زمین در حال گرم شدن است. در شعر «گوزن... » سر گوزنی به دیوار کافه آویزان است که قهوه را قهوه‌ای‌تر و فنجان‌ها را تلخ‌تر می‎کند!

کتاب حاضر مجموعه‌ای از دَه شعر کوتاه است که درباره محیط زیست سروده شده‌اند. شاعر در هر شعر، به نوعی تذکر می‎دهد که زمین در حال نابودی است و هرچه زودتر باید فکری کنیم و راه چاره‌ای بیابیم. «اینجا جنگل نیست»، «عروس‌های عزادار»، «صرفاً جهت اطلاع» و «پیش به سوی عقب» نام برخی از این اشعار است. در شعر آخر، شاعر نگران است؛ زیرا بیابان‌ها پیشرفت کرده‌اند و سرطان هم. ساختمان‌ها تا کنار رودخانه‌ها پیش رفته‌اند و انسان تا مرز نابودی زمین!

«سارک»، دخترخاله «پرستو»، تلفنی به او خبر می‎دهد که مرغ عشقش مرده است. پرستو در کمال ناباوری متوجه می‌شود که مرغ عشق او نیز مرده است! پدربزرگ همه ‎پرنده‌هایش را آزاد می‎کند؛ ولی این دو مرغ عشق را به سارک و پرستو می‎دهد و حالا هر دو در یک زمان مرده‌‏اند! آن‎ها می‎خواهند مرغ‎عشق‌ها را در باغچه دفن کنند؛ اما همین که هر دو را با هم در چاله می‎گذارند، مرغ‎عشق‌ها پرواز می‎کنند و می‎روند! مثل پدربزرگ که چند روز است رفته است و هیچ‎کس نمی‌داند کجا! آیا بچه‌ها می‎توانند پرنده‌هایشان را پیدا کنند؟ پدربزرگ کجا رفته است؟

افزایش دانش و آگاهی‌های زیست محیطی کودکان و نوجوانان به بهبود وضعیت موجود و معرفی روش‌های ساده و پیشگیرانه در این باره کمک می‌کند. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چندجلدی، جنگل‌های مانگرو را که از شگفت‌انگیزترین اکوسیستم‌های ایران محسوب می‌شوند معرفی کرده‌است. چیستی و دانستنی‌هایی دربارۀ مانگرو، چرایی نیاز ما به جنگل‌های مانگرو، اکوسیستم مانگرو، گیاهان زیستگاه‌های حرا، جانوران حرا، تأثیر مردم بر جنگل‌های حرا و مناطق مهم در جنگل‌های حرا از جمله مطالب کتاب هستند.

با توجه به کاهش منابع سوخت‌های فسیلی، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر راهکارهای مناسبی برای مصرف انرژی به نظر می‌رسند. در این کتاب بزرگ‌ترین منبع انرژی، یعنی انرژی خورشیدی، معرفی شده‌است. محتوای کتاب به چگونگی بهره‌گیری از نور و گرمای خورشید به عنوان سوخت جایگزین در جهان امروز پرداخته‌است. تصویرهای کتاب نیز به توضیح مفاهیم سلول‌ها و سامانه‌های خورشیدی، برق خورشیدی بیرون از خانه و آیندۀ انرژی خورشیدی کمک می‌کنند.

خودروهای معمولی امروزی با نیروی بنزین حرکت می‌کنند، اما خودروهای هیبریدی که در آینده خودروهای معمولی خواهند بود، با ترکیبی از نیروی برق و بنزین کار خواهند کرد؛ البته در واقع برقی خواهند بود. این خودروها سبز نامیده می‌شوند. کتاب حاضر انواع خودروهای هیبریدی را به همراه چگونگی کارکرد آن‌ها معرفی می‌کند، دربارۀ مصرف سوخت آن‌ها و تأثیرشان بر دی‌اکسید کربن هوا می‌گوید و البته عیب‌ها و ایرادهایشان را نیز بر می‌شمارد. در نهایت آینده‌ای نویدبخش از رانندگی را به تصویر می‌کشد.