محیط زیست

کتاب حاضر حاوی چهار شعر درباره محیط زیست و نگهداری از آن است. «با بیل و جارو»، «باغبان»، «خانه دوم» و «محله ما»، نام این اشعار است. دز شعر اول کودکی از زحمات پدرش می‌گوید که یک «پاکبان» است. شعر دوم درباره باغبانی است که گل‎های زیبا می‌کارد و از آن‌ها مراقبت می‌کند. شعر سوم به کودکان یادآوری می‌کند که کوچه و خیابان، خانه دوم ماست و نباید در آن زباله ریخت. شعر چهارم درباره محله‌ای زیبا و تمیز سخن می‌گوید.

کتاب حاضر حاوی شش داستان کوتاه و تخیلی است. «ابر و آرش»، «دو مرغ عاشق» و «شاهزاده و پلنگ»، نام بعضی از این داستان‌هاست. تمام داستان‌ها درباره محیط زیست است و از روزگاری سخن می‌گوید که انسان‌ها همه‌چیز را از بین برده‌اند. دود سیاه غلیظی آسمان را پوشانده است و سال‌هاست که مردم خورشید را ندیده‌اند. جنگل‌ها نابود شده‌اند و از درختان چیزی جز اسکلتشان باقی نمانده است. حیوانات وجود خارجی ندارند و آنچه هست عروسک‌های ساخته دست انسان‌هاست و... .

نویسنده کوشیده است تا محتوای آموزشی را در قالب داستان‌هایی ساده و قابل فهم برای کودکان ارائه دهد. این داستان‌ها به کودک کمک می‌کند تا به محیط اطراف خود کنجکاوانه بنگرد و آموخته‌هایش را در زندگی روزه‌مره به کار گیرد. تنوع آموزش برای رشد خلاقیت در کودک، محتوای علمی پیوسته و طبقه‌بندی شده، توجه به مهارت‌های تفکر و توجه به ارتباطات انسانی و فضائل اخلاقی از شاخص‌های این کتاب است.

بچه‌خوک‌ها، «پپا» و «جرج»، به پدربزرگشان در کندن سبزیجات کمک می‌کنند که ناگهان یک حلزون می‌بینند. پدربزرگ برای آن‌ها درباره حلزون توضیح می‌دهد. دوستان پپا و جرج به آنجا می‌آیند و حالا همگی می‌خواهند حلزون شوند! پدربزرگ برای بچه‌ها درباره زنبور صحبت می‌کند، درباره صدای آن‌ها، کارشان و خانه‌هایشان. حالا همه بچه‌ها می‎خواهند زنبور باشند!

نویسنده در قالب داستان، با عصایی چوبین گفت‌وگو می‌کند، عصایی که به نمایندگی از درختان سخن می‌گوید تا تلنگری بر مسئولیت اجتماعی از یادرفته شهروندانی باشد که گاه ناخواسته و ندانسته به طبیعت و جنگل آسیب می‎زنند. راوی که خود نزدیک ۴۰ سال جنگلبان بوده و اکنون بازنشسته شده است، به پارکی در شش کیلومتری جاده «بجنورد» به «اسفراین» می‌رود و به سخنان اقاقیایی جوان گوش می‌دهد و... . هدف از این داستان، ارائه آموزش‌های لازم برای استفاده صحیح بازدیدکنندگان از طبیعت و حفظ سلامت گیاهان است.

محیطی که ما در آن زندگی می‌کنیم، به شیوه‌های متعدد بر زندگی افراد تأثیر می‌گذارد. البته این محیط، به‌طور متقابل، محصول فعالیت‌های انسان است. روان‌شناسی محیطی این روابط متقابل را بررسی می‌کند. کتاب حاضر در 26 فصل و 3 بخش کلی تنظیم‌شده‌است. بخش اول در 11 فصل، تأثیر محیط بر انسان را بررسی می‌کند. بخش دوم با 8 فصل، بر عوامل تأثیرگذار بر رفتار محیطی متمرکز می‌شود و بخش سوم شامل بحث دربارۀ شیوه‌های ترویج رفتار موافق محیطی می‌شود.

این کتاب حاوی شعرهای کوتاه و کودکانه‌ای است که مراقبت از محیط زیست و مهربانی با حیوانات رایادآوری می‎کند. «دود که باشه، مریض می‌شیم»، «هر ورق دفتر من یه برگه»، «دُمشو کی کنده؟» و «پلنگ»، نام بعضی از این اشعار است. شعر «درختا هم جون دارن»، صدمه نزدن به درختان و مراقبت از آن‎ها گوشزد می‌کند.

در این کتاب خواننده می‌تواند با استفاده از وسایل کهنۀ خانه، از شیشه‌های مربای خالی تا جوراب‌های کهنه را به هدیه‌ها و کاردستی‌ها تبدیل کند. با استفاده از یک لباس کهنه و کمی مقوا، یک زیرموشی (ماوس پد) بسازد یا با استفاده از صفحه‌های مجله و روزنامه یک دست‌بند یا کاغذ کادو بسازد. در هر صفحه بعد از عنوان مواد لازم مانند قیچی، مداد، خودکار، رنگ، قلم‌مو و نوار چسب مرحله به مرحله و با عکس روش ساخت کاردستی‌ها بیان شده است. در قسمت "یک واقعیت زیست‌محیطی" توضیح داده شده است که چگونه بازیافت به حفاظت محیط زیست کمک می‌کند.

کتاب حاضر مجموعه اشعاری است که درباره محیط زیست و مراقبت از آن سروده شده است. «درخت مزاحم»، «زبان مشترک»، «فرق ما با پرنده‌ها» و «بلندی‌ها»، نام برخی از این اشعار است. شاعر از هدر دادن آب، آلودگی آب رودخانه‌ها و از بین رفتن ماهی‌ها، از درخت بلند و زیبایی که لانه پرندگان را دربرگرفته است؛ ولی هیچ‌کس به آن توجهی نمی‌کند، می‌گوید. شاعر فرق بین ما آدم‌ها و پرنده‌ها را در این می‌داند که پرنده‌ها اگر گرسنه هم باشند، آوازشان را از ما دریغ نمی‌کنند؛ ولی ما آدم‌ها حتی حاضر نیستیم قطره‌ای آب پای درختی خشک بریزیم و... .

موضوع این داستان، قاچاق پرندگان شکاری به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. «مَندو» پسری نوجوان است که روی لنجِ ناخدا «سمیر» کار می‌کند. روزی که قرار است به طرف «شارجه» بروند، مسافری غریبه که جعبه‌ای بزرگ و مرموز دارد، با آن‌ها همسفر می‌شود. در طول سفر، مندو متوجه می‌شود داخل جعبه تعدادی پرنده زندانی هستند. مندو دلش می‌خواهد پرنده‌ها را آزاد کند؛ اما نمی‌داند چرا ناخدا با مرد غریبه همکاری می‌کند!