محیط زیست

فاجعه‌های طبیعی مثل آتش‌فشان‌ها، توفان‌های عظیم، سیلاب‌ها، امواج غول‌پیکر، و خشکسالی‌ها همگی در شکل گرفتن سیاره ما مؤثر بوده‌اند. کتاب حاضر به عوامل این رویدادها و راه‌های مقاومت در برابر آن‌ها می‌پردازد. ایجاد ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله، حفاظت در برابر باد، و چگونگی دست و پنجه نرم‌کردن با خشکسالی از جمله مطالب این کتاب هستند.

ابزار و دستگاه‌ها و ماشین‌های مورد استفادۀ بشر برای کارکردن به سوخت نیاز دارند. در این کتاب موضوع بحران انرژی و تمام شدن آن در آینده‌ای نزدیک، آلودگی زمین و موضوع گازهای گلخانه‌ای، چگونگی کاستن از مصرف انرژی، منابع انرژی جایگزین، و راه‌حل‌های آینده برای بحران انرژی، مثل ذخیره‌سازی انرژی، مطرح می‌شوند. موضوع چگونگی نبرد انسان، دانش و فناوری او با بحران انرژی در این کتاب دنبال شده است.

اقلیم زمین به طور طبیعی می‌تواند تغییر کند، اما تغییرات غیر طبیعی و ناشی از دستکاری انسان در طبیعت و گرم‌شدن تدریجی آن، و فعالیت‌های دانشمندان در این باره، موضوع اصلی کتاب حاضر است. آسیب‌پذیری سیارۀ زمین، پیامدهای تغییر اقلیم و پیکار با آن، ضرورت همکاری مردم و کشورها برای مبارزه با تغییر اقلیم و استفاده از فناوری‌های جدید برای حل مشکل، از جمله مباحث این کتاب هستند.

تنوع گستردۀ جانوران و گیاهان کرۀ زمین روبه کاهش و نابودی است. گونه‌هایی نیز در طول تاریخ منقرض شده‌اند. در این کتاب به یکی از عوامل اصلی این معضل که همانا انسان است، پرداخته می‌شود. ابتدا از اهمیت تنوع زیستی صحبت می‌شود. جانوران در معرض خطر و عوامل آن معرفی می‌شوند و بحث حفاظت از زیستگاه‌ها مطرح می‌شود. در نهایت نیز راه‌هایی که علم برای حل مشکل پیش پای ما می‌گذارد، فعالیت‌های دانشمندان و نیز چالش‌های علمی موضوع عنوان می‌شوند.

محیط زیست محل زندگی ماست و مراقبت از آن اهمیت دارد. یکی از راه‌های مراقبت از محیط زیست رعایت تولید زباله است. این کتاب دربارۀ زباله و پسماند و راه‌های صحیح مصرف انواع لوازم خانگی، کالاهای یک‌بار مصرف، لباس‌ها و کفش‌ها، کیسه‌های پلاستیکی، اسباب‌بازی‌ها، کتاب‌ها و مجله‌ها توضیحاتی می‌دهد و نحوۀ استفادۀ مجدد از آن‌ها را گوشزد می‌کند. در انتهای کتاب چند وبگاه زیست محیطی نیز معرفی شده‌اند.

آب یکی از اساسی‌ترین عنصرها برای حفظ حیات روی کرۀ زمین است. در این کتاب موضوع آب، چگونگی تولید آن و راه‌های صرفه‌جویی در مصرف آب مطرح می‌شود. آب کرۀ زمین، آب قابل مصرف، کمبود آب، آداب صرفه‌جویی در مصرف آب، آب بازیافتی، برداشت آب باران، سدهای کنترل جریان آب، آلاینده‌های آب و تصفیۀ آب موضوعاتی هستند که در این کتاب درباره‌شان توضیح داده شده‌است.

به افزایش میانگین دمای سطح زمین «گرمایش زمین» گفته می‌شود. کتاب حاضر به موضوع گرم شدن زمین، دلایل آن، آثار زیانبار آن و راه‌های جلوگیری از این گرم شدن می‌پردازد. در این زمینه مواردی مثل گازهای گلخانه ای، تخریب لایۀ ازون، تغییر اقلیم، آلودگی هوا، حمل و نقل، سوخت‌های فسیلی، لامپ‌های کم‌مصرف و آلودگی هوای داخل ساختمان مطرح و بررسی می‌شوند و راهکارهایی برای استفادۀ بهتر از منابع، به منظور حفظ محیط زیست و جلوگیری از گرم شدن زمین، پیشنهاد می‌شوند.

حفاظت از محیط زیست موضوعی است که در بسیاری از داستان‌های امروزی مطرح می‌شود. در این داستان نیز ماجرای دریایی آمده است که ماهی‌هایش کم شده بودند. حامیان محیط زیست مشکل را متوجه می‌شوند و می‌کوشند آن را حل کنند. مخاطب در ضمن داستان می‌آموزد که در عین استفاده از محیط زیست، باید مراقب آن نیز باشد.

شعر و قصه به طور غیر مستقیم مهارت‌هایی را به کودک می‌آموزند. در این کتاب مجموعه‌ای از 10 شعر هدفمند به زبان کودکانه آمده است. مضمون شعرها آموزش رفتار با مصرف برق و هدرندادن بیهودۀ آن است. مخاطب در ضمن خواندن شعرها می‌آموزد که برای مثال از نور طبیعی خورشید استفاده کند یا در یخچال را بازنگذارد.

داستان‌ها در عین سرگرم‌کننده‌بودن، آموزنده نیز هستند. در کتاب حاضر، یک درخت چنار داستانی را تعریف می‌کند از روزگاری که گاومیش‌ها به سرزمین سوسن‌ها آمدند و در اثر نادانی، آن‌ها را خوردند. وقتی دیگر سوسنی باقی نماند هم رفتند. درخت چنار قصۀ ما از تنها سوسن باقی مانده نگهداری کرد و توانست دوباره سرزمین سوسن ها را زنده کند. حفاظت از محیط زیست دغدغۀ این کتاب است.