تاریخ علم

آن‌ها که مباحث فکری و بحث‌های جدلی جامعه ایران در دهه‌های 1360 و 1370 را دنبال می‌کنند و با تقابل معروف فردیدی‌ها - سروشی‌ها یا به‌عبارت دیگر هایدگری‌ها - پوپری‌ها آشنا هستند، حتما با نام «محمد رجبی» (دوانی) آشنایی دارند. محمد رجبی یکی از مهم‌ترین شاگردان «احمد فردید» است که از جوانی و در دانشگاه محضر او و مهم‌ترین شاگرد بلافصل پیش از انقلابش «رضا داوری اردکانی» را درک کرده است. این کتاب، خاطرات محمد رجبی (دوانی) را از زمان تولد در سال 1328 تا سال 1355 دربرمی‌گیرد. کتاب بعد از مقدمه، از 57فصل تشکیل شده و آن‌طور که روی جلد آن نشان می‌دهد، به نظر، جلد اول، خاطرات مؤلف است و چنانکه محمد رجبی در مقدمه نوشته این متن به زمان آزادی سومین‌بار دستگیری او در شهریورماه سال 1355 ختم می‌شود.

شهید «سیدمرتضی آوینی»، مستندساز، عکاس، روزنامه‌نگار، نویسنده و نظریه‌پرداز «سینمای اسلامی – ایرانی» بود که در 21شهریورماه سال 1326 در شهر ری متولد شد و در 20فروردین‌ماه سال 1372 در 45سالگی در فکه‌ی خوزستان در اثر اصابت ترکش مین به شهادت رسید. این کتاب، روایتی مستند و داستانی، با استفاده از خاطرات و گفت‌وگوهای غالب افرادی که با اندیشمند و هنرمند برجسته انقلاب اسلامی شهید آوینی مرتبط بودند، می‌باشد که زوایای مختلف زندگی این شهید را شرح می‌دهد.

این کتاب، یادداشت‌های محرمانه «ادوارد جوزف اسنودن»، متخصص کامپیوتر و جاسوس سابق سازمان سیا است. اسنودن در 7سالی که برای سازمان جاسوسی امریکا کار می‌کرد به دولت امریکا کمک کرد تا از نظر تکنیکی بتواند ارتباطات دیجیتال تمامی جهان را شنود، جمع‌آوری و ذخیره کند و درصورت لزوم در این حجم عظیم، جست‌وجو کند.

این کتاب، داستان کودکی نجار است که در خانواده‌ای فقیر در دهکده کوچکی در دانمارک به دنیا آمد. از 7سالگی کار کرد، با پشتکار، کارگاهی راه انداخت و با این‌که سه بار همه سرمایه‌اش را در آتش‌سوزی از دست داد، ناامید نشد. او آرزو داشت اسباب‌بازی‌هایی با کیفیت بالا بسازد که کودکان بتوانند هنگام بازی با آن خلاقیت‌شان را به‌کار بگیرند. امروزه کمپانی «لگو» در هر ثانیه هفت بسته لگو جدید تولید می‌کند و شهرتی جهانی دارد. شما در این داستان با پیدایش شرکت «لگو دانمارک»، آشنا می‌شوید.

این کتاب زندگی‌نامه رضاخان، قبل از به حکومت رسیدن و تبدیل‌شدن به رضاشاه، را روایت میکند. از موضوعاتی که نویسنده بر آن تاکید کرده است نقش و نفوذ دولت انگلستان در امور داخلی ایران، انجام کودتای 1299، براندازی حکومت قاجار و به قدرت رساندن رضاخان و تأسیس حکومت پهلوی هستند.
این کتاب تنها درباره دوره اول زندگی رضاخان، تولد تا کودتای 1299، توضیحاتی ارائه کرده است.

در این کتاب ابتدا به شرح دوران کودکی و نوجوانی، تحصیلات، ازدواج و خانواده شهید «محمداسماعیل رضایی»، پرداخته می‌شود. سپس رابطه شهید حاج‌اسماعیل رضایی با روحانیون بررسی شده و عملکرد او در مبارزه با فرقه ضاله بهائیت، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. همچنین نحوه آشنایی و ارتباط ایشان با امام خمینی (ره) در این مقال به تصویر کشیده می‌شود. در ادامه، نقش شهید رضایی در قیام 15خرداد سال 1342، واکاوی می‌گردد و در پایان، چگونگی شهادت وی، بیان و واکنش مردم و گروه‌های مختلف به اعدام ایشان، بازگو می‌گردد.‌

آیا می‌دانستید «کاترین جانسون»، ریاضی‌دان معروف، زمانی که فقط 14سال داشت از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد؟ آیا می‌دانستید او قبل از کار در سازمان «ناسا» یک معلم بود؟ و... . در این داستان با زندگی «کاترین جانسون»، ریاضی‌دان خارق‌العاده‌ سازمان ناسا که با تلاش‌هایش موفق شد انسان را به کره‌ ماه بفرستد، آشنا می‌شوید.

هلن کلر در 27ژوئن سال 1880م به دنیا آمد. در 18ماهگی بر اثر بیماری مننژیت بینایی و شنوایی‌اش را از دست داد. وقتی 6ساله بود او را پیش «الکساندر گراهام‌بل» بردند و او یک معلم 20ساله به اسم «آن سالیوان» را برای هلن فرستاد تا او را تعلیم دهد. در 16سالگی به مدرسه کمبریج بانوان جوان در ماساچوست راه یافت و در سال 1900 در کالج رادکلیف پذیرفته شد. چهار سال بعد با کمک معلم‌اش که سخنرانی‌های استادان را کف دست او می‌نوشت توانست فارغ‌التحصیل شود. وی، علاوه بر کتاب «زندگی من»، 11 کتاب و مقالات زیادی در زمینه نابینایی، ناشنوایی، مسائل اجتماعی و حقوق زنان، نوشته است. در این داستان «هلن کلر»، نویسنده نابینا و ناشنوا و فعال سوسیالیست امریکایی، معرفی می‌شود.

«ایدا لاولیس»، ریاضی‌دان، نویسنده و نخستین برنامه‌ساز رایانه بود. وزارت دفاع امریکا در سال 1979 به افتخار این دانشمند، نام وی را بر زبان برنامه‌نویسی، ایدا (آدا) گذاشت. جامعه کامپیوتر بریتانیا نیز از سال 1998 جایزه‌ای با نام او به برگزیدگان این رشته اهدا می‌کند. همچنین در سال 2008، مسابقات سالانه‌ای برای زنان دانشجوی علوم رایانه با نام «ایدا لاولیس» برگزار می‌شود. متأسفانه او خیلی زود و در 27نوامبر سال 1852 درحالی‌ که 36سال بیشتر نداشت، از دنیا رفت. در این کتاب، مخاطبان کودک و نوجوان با زندگی این بانوی علم برنامه‌نویسی و ریاضی‌دان بزرگ، آشنا می‌شوند.

نلسون ماندلا، 18ژوئیه سال 1918 در روستای کوچک «موزو» در کشور افریقای جنوبی به دنیا آمد. او تحصیلاتش را از طریق آموزش از راه دور در رشته حقوق به اتمام رساند و از آن پس به‌عنوان اولین وکیل سیاه‌پوست افریقای جنوبی مطرح شد. وی در 25سالگی عضو کنگره ملی افریقا (ANC) به‌عنوان حامی حقوق سیاه‌پوستان در مقابل سفیدپوستان شد. وی، همراه «اولیور تامبو» و «والتر سیسولو»، شاخه جوانان (ANC) را تأسیس کرد و ریاست آن را برعهده گرفت. وی، نخستین رئیس‌جمهور افریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد و پیش از ریاست‌جمهوری از فعالان برجسته مخالف «آپارتاید» در افریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی افریقا بود.