تاریخ علم

شرح خاطرات بزرگان درس آموز و عبرت انگیز است. کتاب حاضر شرح زندگی استاد علی دوانی به قلم خود ایشان است. جزئیات زندگی طلبگی استاد در حوزه‌ها، نماز جمعه و جماعات، آشنایی با وعاظ و سخنوران مشهور ایران و شرح برخوردها با ایشان، خاطراتی از زمان رضاخان پهلوی و جنگ جهانی دوم در آبادان و حوادث ملی شدن صنعت نفت ایران و خلع ید از شرکت غاصب انگلیسی، در این کتاب آمده‌اند.

"پابلو پیکاسو" در طول زندگی طولانی‌اش شاهد دو جنگ جهانی، اختراع برق، تلفن، رادیو و تلویزیون، سینما، اتومبیل و هواپیما بود. پیکاسو آثار هنری زیادی خلق کرد، او نقاشی می‌کشید، پوستر و کلاژ درست می‌کرد، مجسمه‌هایی از سنگ، فلز و سرامیک می‌ساخت. نویسنده در کتاب حاضر، در قالب داستان زندگی پیکاسو را شرح می‌دهد. کتاب در 9 فصل دوران کودکی، نوجوانی، جوانی، زندگی در پاریس، نقاشی‌های هولناک، ازدواج، جنگ و صلح، سفالگری و سال‌های آخر عمر او را بیان می‌کند.

نویسنده در کتاب حاضر در زندگی "بیل گیتس" را درقالب داستان شرح می‌دهد. "ویلیام هنری گیتس سوم" در 28 اکتبر سال 1955 میلادی در شهر سیاتل واشنگتن به دنیا آمد. او را در خانه، "تری" صدا می‌زدند اما مردم به او "بیل" می‌گفتند. خواندن تمام صفحات یک دانشنامه از اول تا آخر، مواجهه با اولین کامپیوتر یعنی ماشین تله تایپ، آغاز به تحصیل در دانشگاه هاروارد، ترک کردن دانشگاه و تأسیس شرکت “مایکروسافت” از جمله اتفاقات زندگی بیل گیتس است. در ادامه، نویسنده به میلیادرشدن "بیل کیتس"، ازدواج او، تولد فرزندانش و تأسیس بنیاد خیریۀ او و همسرش اشاره می‌کند.

نویسنده در این جلد از مجموعۀ "همراه با علم، همگام با دانشمندان" مهم‌ترین زوایای زندگی، اکتشافات و نظریه‌های "یوهان کپلر" را بررسی می‌کند. کپلر به "پدر نجوم آلمان" و "پدر علم ستاره‌شناسی" شهرت دارد. قوانین کپلر که شامل سه قانون مهم است، تحولات بزرگی به دنبال داشت. کپلر پس از آزمایش‌های پی‌در‌پی ثابت کرد که مسیر حرکت سیارات به دور خورشید، بیضی شکل است. در انتهای این کتاب آثار کپلر معرفی شده‌اند.

زیست شناسی از نخستین علوم مورد توجه بشر است. موفقیتهای بشر در تکثیر و پرورش گیاهان و تغییراتی که در نژاد دامها داده است، از توجه او به زیست‌شناسی و علم وراثت یا ژنتیک حکایت دارد. نویسنده در این جلد از مجموعۀ "همراه با علم، همگام با دانشمندان" زندگی دانشمندی به نام "گرگور مندل" و کارهای علمی را در زمینۀ ژنتیک بررسی کرده است. این دانشمند روی بوته‌های نخود فرنگی تحقیقاتی انجام داد و توانست "اصول وراثت" را کشف کند. او با آزمایش‌های بیشتر متوجه شد که هر صفت ارثی به دو عامل وابسته است که فرزندان یکی از آن‌ها را از پدر و دیگری را از مادر می‌گیرند.

نشر خبر اختراع «ژلۀ انفجاری» توسط "آلفرد نوبل"، انقلابی در زمینۀ مواد منفجره ایجاد کرد و سیل درخواست‌های خرید به سوی آلفرد سرازیر شد. ژلۀ انفجاری مزیتهای فراوانی داشت؛ از جمله اینکه نه تنها عامل تکامل نمونههای قبلی مواد منفجره بود بلکه ارزانتر تمام میشد، حمل و نقل آن ساده تربود و انعطاف لازم برای بسته‌بندی به نحو دلخواه را داشت . نویسنده در این کتاب از آغاز زندگی آلفرد نوبل، پدر دینامیت را تا کشف دینامیت و تکامل آن، ساخت فشنگ تا وصیت‌نامه و توقف در آخرین ایستگاه زندگی تشریح کرده است.

در بررسی تاریخ علم، به ویژه در زمینۀ پزشکی و همچنین مطالعۀ زندگی دانشمندان ایرانی، نام حکیم محمدبن زکریای رازی به چشم میخورد. رازی در دوران شکوفایی علم، دانش و فرهنگ و تمدن اسلامی-ایرانی متولد شد. این کتاب از تولد این دانشمندبزرگ و ورود او به مکتب‌خانه و مدرسه، کیمیاگری، رساله‌ها و کتاب‌ها و نوآوری‌هایش در پزشکی تا پایان زندگی وی را شرح میدهد.

ابزار، وسایل و امکاناتی که انسان امروزه از آن‌ها استفاده می‌کند، در مقایسه با آنچه قرن‌ها قبل در اختیار داشته‌است. تغییر و تحولات گسترده‌ای یافته‌اند. این پیشرفتها و تحولات در پناه علم و تلاشهای دانشمندان و بزرگان به دست آمده است. کتاب حاضر شامل زندگی‌نامۀ "مایکل فاردی"، یکی از دانشمندانی است که در عرصۀ علم شیمی به موفقیت‌های چشمگیری رسید و پی برد گازها، مایعات و جامدات می‌توانند به یکدیگر تبدیل شوند.

اختراع دستگاه چاپ و هنر چاپ کردن به نام "یوهان گوتنبرگ" ثبت شده است و او را به نام پدر صنعت چاپ می‌شناسند. نویسنده در این کتاب از تولد پدر چاپ، دوران کودکی او، در جستوجوی فلزهای مناسب حروف چاپ، سرمایهگذاران جدید برای کار چاپ، حروف متحرک و قابل انتقال، دستگاه چاپ گوتنبرگ و اولین کتاب‌های چاپی، نقش جنگ‌های صلیبی در ترویج صنعت چاپ تا سالهای پایانی عمر گوتنبرگ اطلاعاتی داده است.

شهر طوس که اکنون در استان خراسان رضوی قرار دارد، زادگاه محمدبن‌محمد نصیرالدین طوسی معروف به خواجه‌ نصیرالدین طوسی است. در این کتاب مهم‌ترین زوایای زندگی این دانشمند از نخستین سال‌های تولد او تا فعالیتهایش در قالب اختراع، اکتشاف و نظریه مطرح و بررسی شده است.