علوم اجتماعی

کتاب حاضر مجموعه‌ای است از سخنرانی های پراکنده، تلاش های فکری و دیدگاه‌های یکی از مسئولان کشور که در طول دورۀ خدمتش ایراد کرده‌است. ایشان به منظور ترویج همدلی و وحدت نیروهای اسلامی، کوشیده است دربارۀ این موضوعات سخن بگوید: حکومت امام علی (ع)، آزادی، توطئۀ مذهب علیه مذهب، دوام حکومت، مبارزه با ظالم، مسئولیت، تبلور نقش و ارادۀ مردم، ولایت فقیه، راز ماندگاری عاشورا، اصول گرایی و اصلاح طلبی، و حفظ وحدت کلمه.

انتخاب سالم و عادلانه باید در بستری قانونمند اجرا شود. کتاب حاضر به منظور آشنایی خوانندگان با قوانین انتخاباتی ریاست جمهوری و شوراها، اصول و مبانی حاکم بر انتخابات، ویژگی‌های مشترک داوطلبان مجلس انتخابات، ویژگی‌های اختصاصی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، ویژگی‌های اختصاصی داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی شهر و روستا، و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در خصوص انتخابات، موضوعات پنج فصل این کتاب هستند.

مجموعۀ حاضر با محور قراردادن سیرۀ نظری و عملی امام خمینی، کوشیده است بنیان‌های همبستگی اجتماعی را تحلیل و تبیین کند و راهکارهایی ارائه دهد. بخش اول کتاب با عنوان همبستگی اجتماعی شامل پیشینۀ تاریخی تعامل و گفت‌و‌گو، و بررسی این مفهوم در قرآن و سیرۀ پیامبر و ائمه می‌شود. تعامل در مکتب امام خمینی و راهبرهای ایشان برای سامان‌دهی همبستگی اجتماعی نیز در این بخش آمده‌است. «وفاق اجتماعی» با موضوعات آسیب شناسی وفاق اجتماعی و راهبردهای ایجاد و گسترش وفاق اجتماعی در جامعه نیز در بخش دوم کتاب مطرح شده‌اند.

بررسی تجربه‌های ملت‌های موفق می‌تواند راهگشای تشخیص و پیشگیری از اشتباه‌باشد. نویسندۀ این کتاب خاطرات شخصی خویش را از سفر به ژاپن، با ذکر جزئیات سفر و بازدیدها و برخوردها در این کتاب گردآورده است تا مخاطب را با خود همراه‌سازد و او را به درک علت‌های موفقیت ژاپن در موقعیت کنونی‌اش به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی رهنمون شود.

مدت مدیدی است که خاورمیانه دستخوش تنش و بی‌ثباتی شده‌است. پژوهشگر کتاب حاضر توضیح می‌دهد که بهار عربی، هم باعث تغییر و هم تقویت برخی مسائل پردردسر منطقه شده‌است. او با کاوش در منشأ مناقشات در خاورمیانه و حلقه‌های مرتبط با آن، ارزیابی متفکرانه و متوازنی ارائه می‌دهد از اینکه آیا منطقه به راستی محتوم به از هم پاشیدن است یا اینکه خرد سیاسی و خلاقیت دیپلماتیک آن را از فروپاشی باز می‌دارد. در واقع ، مشکلاتی که خاورمیانه را تهدید می‌کنند، در این کتاب بازگو شده‌اند.

در این کتاب، برای هر مبحث معین از کتاب درسی، ابتدا درس‌نامه‌ای شامل مفاهیم و مطالب اصلی درس آمده و سپس تست‌های مربوطه ارائه شده‌اند. پاسخ‌های تشریحی تست‌ها نیز موجودند. برخی نکات ویژۀ تستی در قالب «راهبردهای آموزشی»، به طور کاربردی مطرح شده‌اند. در کنار پاسخ‌های تشریحی بعضی تست‌ها، ایستگاه‌های «شارژینگ» آمده‌اند تا دانش‌آموزان در موضوعات موردنظر خود را تقویت کنند.

ایران به عنوان یکی از تابعان اصلی و قدیمی حقوق بین‌الملل در منطقۀ خاور میانه، انواع متفاوتی از ناملایمات مثل جنگ، فشارهای سیاسی و تحریم‌های اقتصادی را تجربه کرده‌است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها جنگ و پس از آن پروندۀ هسته‌ای بود. این کتاب در صدد بررسی جزئیات اصول سازمان ملل متحد دربارۀ تهدیدات نظامی است. ابعاد حقوقی تهدید نظامی، شامل «مفهوم و مشروعیت آن در حقوق بین‌الملل، نقش سازمان‌ها در پیشگیری از آن، و آثار حقوقی تهدید بر اعتبار و اجرای تعهدات» موضوع بخش اول کتاب است. در بخش دوم نیز ابعاد امنیتی تهدید نظامی و تأثیر آن بر امنیت سیاسی، زیست محیطی و فرهنگی و اجتماعی بررسی شده است.

توسعه بهبود تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را دربرمی‌گیرد. کتاب حاضر به منظور مرور رئوس تجربه‌های توسعه‌ای کشورهای جهان تدوین شده‌است. این تجربه‌ها در متن نظریه‌های توسعه تنظیم شده‌اند و هم‌سویه‌سازی آن‌ها می‌تواند در نبود شرایط عینی تحقق توسعه، به دریافتی متفاوت از جریان توسعه و سازمان‌دهی آن بینجامد. آگاهی همگانی از این نظریات، مقدمۀ نیل به مشارکت مدنی در عرصۀ تدوین و اجرا و نظارت اصلاحی بر برنامه‌های توسعه خواهد بود.

اثر حاضر حق آزادی متهم و اعلامیه جهانی حقوق بشر را در مراحل مختلف دادرسی نقد و بررسی می‌کند و می‌کوشد اهکاری علمی و عملی برای ایجاد هماهنگی بین اصول حقوق بشر و قوانین ناظر بر حق آزادی متهم و رفع نواقص قانون مزبور ارائه دهد. نویسنده ابتدا حق آزادی متهم را مفهوم شناسی کرده و سپس سیر تحول این حق را در نظام‌های حقوقی ایران آورده‌است. جلوه‌های حق آزادی متهم در دادسی کیفزی نیز از جمله بخش‌های اصلی کتاب است.

اگر کانت و هگل نقطۀ عطف فلسفۀ مدرن باشند، پارسنز و هابرماس نقطۀ چرخش جامعه‌شناسی پیشرفته محسوب می‌شوند. از ترکیب دیدگاه‌های این دو می‌توان به چشم‌انداز جامع‌تری دربارۀ جامعه و ساز‌ و‌ کارها و پویه‌هایش رسید. کتاب حاضر می‌کوشد این مهم را با تقریب رویکردهای سیستمی و دیالکتیکی به جامعه آغاز کند. از این رو، در فصل اول به موضوع نظریه‌پردازی جامعه‌شناختی می‌پردازد. در فصل‌های دوم و سوم تالکت پارسنز و یورگن هابرماس را معرفی می‌کند. تأملات تلفیقی و سپس رویکرد ترکیبی نیز در فصل‌های بعدی مطرح می‌شوند.