آموزش اخلاق

حق‌شناس بودن یکی از فضایل اخلاقی است که در نهایت خوشی و شادمانی را برای دارندۀ آن به ارمغان می‌آورد. کتاب حاضر با تأکید بر این مفهوم، در فصل دوم با عنوان «هدیه‌های حق‌شناسی» نمونه‌هایی از قدرشناسی و نتایج آن را به مخاطب نشان می‌دهد. سپس به دیدگاه‌های قدرشناسانه و چشم‌اندازهای پرورش این دیدگاه می‌پردازد. در فصل بعد، یعنی تمرین‌های قدرشناسی، رهنمودهایی کاربردی برای پرورش این حس ارائه می‌دهد.

موضوع «فلسفه برای کودکان» چند سالی است که در برنامه‌های تربیتی گنجانده شده و بسیاری برای آموزش آن می‌کوشند. آموزش تفکر در سرفصل این طرح قرار دارد. این کتاب، با معرفی دانشمندانی چون سقراط، افلاطون، ارسطو، کانت، دکارت و دیویی، پیشینۀ آموزش تفکر را مطرح می‌کند و دربارۀ سنت ایرانی تفکر توضیحاتی می‌دهد. سپس به آموزش اخلاق به کمک داستان‌های فلسفی می‌پردازد. داستان‌هایی با محتوای فلسفی، تربیت عقلانی، اخلاق به عنوان یکی از مسائل اساسی فلسفه، وجدان و احکام فلسفی از زیر موضوعات این فصل هستند. در فصل سوم نمونه داستان‌هایی برای خویشتن شناسی و آموزش رفتار اخلاقی آمده‌اند.

روان‌شناسی اخلاق افعال را از منظر اخلاق و مبانی آن‌ها را از منظر روان‌شناختی بررسی می‌کند؛ مفاهیمی مثل حسد و تکبر از موضوعاتی هستند که در اخلاق مورد بحث قرار می‌گیرند. همچنین، برای تثبیت فضایل اخلاقی و اجتناب از رذایل راهکارهایی ارائه می‌کند. جبر روانی، خودگرایی و دیگر گرایی، ضعف اخلاقی در تبیین‌های روان‌شناختی، اخلاق و جنسیت، تربیت اخلاقی و شخصیت اخلاقی از جمله مباحث فصل‌های این کتاب هستند.

قرآن کتاب زندگی است و راه‌ و رسم صحیح زندگی را به بشر می‌آموزد. کتاب حاضر با جمع‌آوردن آیات محکم قرآنی( و کمتر متشابه) کوشیده است راه و رسم داشتن زندگی قرآنی را به مخاطب بیاموزد. موضوعات اصلی بخش‌ها عبارت‌اند از: امر یا سفارش‌های قرآنی، نکوهش و نهی‌شده‌های قرآنی، تضرع و گریه و شادی از دیدگاه قرآن، وعده‌های قرآنی، بهترین‌ها و بدترین‌ها و ویژگی‌های آن‌ها از دیدگاه قرآن، و احکام الهی در زندگی قرآنی. در بخش آخر نیز خلاصه‌ای از مبانی زندگی قرآنی آمده‌است.

کودکان می‌توانند مهارت‌های بسیاری کسب کنند، اگر بزرگ‌ترها فرصت آموزش این مهارت‌ها را برایشان فراهم کنند. در این کتاب، مخاطب با مهارت‌های لازمۀ زندگی اجتماعی، مثل «امانت‌داری، تشکرکردن، کنارگذاشتن تنبلی، خواهش‌کردن از دیگران، درست‌خوابیدن، رازداری، معذرت خواهی و گوش کردن» آشنا می‌شود و نکاتی را دربارۀ آن‌ها می‌آموزد. نویسنده نمونه‌هایی از شرایط زندگی واقعی را که هر مهارت در آن به کار می‌آید، به او می‌آموزد. سپس مخاطب باید در صفحۀ مقابل نمونه‌ای از تصویر مربوط به آن مهارت را رنگ‌آمیزی کند.

بازی خلاقیت و یادگیری را رشد می‌دهد و مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و شناختی را تقویت می‌کند. استفاده از بازی و سرگرمی‌های جذاب در تربیت اخلاقی، علاوه بر تسهیل آموزش، باعث ایجاد هیجانات مثبت در کودکان می‌شود. این کتاب که از مجموعۀ «بازی‌های آموزشی» و مخصوص کلاس درس و گروه سنی 8 تا 14 سال است، می‌کوشد مضمون‌های اخلاقی را در قالب بازی در کودکان پرورش دهد. در ابتدای هر بازی توضیحی کلی آمده و سپس هدف بیان شده است. گروه سنی بازی مشخص و گروهی یا انفرادی بودن آن و تعداد بازیکنان نیز گفته شده است. وسایل موردنیاز و روش بازی نیز ذکر شده‌اند.

کتاب حاضر به ارائه روش‌های تربیتی مناسب برای والدین و اولیا در رابطه با کودکان و نوجوانان جامعه می‌پردازد. سال‌های نوجوانی، دوران توأم با تغییرات بسیاری است که در این دوران نوجوانان ضمن رشد، تجارب فراوانیکسب می‌کنند. آن‌چه که والدین درمورد رفتار نوجوانان باید بدانند مواردی مانند رشد جسمی، رشد عقلی و تغییرات عاطفی است. همچنین توجه به امنیت، رفتارهای پیشگیری کننده، تغییر حالت، فکر خودکشی از رفتارهایی است که والدین باید به آن توجه کنند.

در قرآن کریم، آیات فراوانی مربوط به نحوه رفتار با دیگران اعم از فرزندان، همسران و اقوام وجود دارد. هدف کتاب حاضر تبیین روش‌های تربیتی مناسب برای والدین و اولیا در رابطه با کودکان و نوجوانان جامعه است تا با به‌کارگیری این روش‌های بتوان شخصیتی متوازن، مستقل و باانگیزه در فرزندان ایجاد کرد. نویسنده با ارائه جملات کوتاه و با استفاده از نقاشی و تصویر در کنار آن نظم و انضباط را آموزش می‌دهد و نکاتی برای اصلاح بدرفتاری فرزندان ذکر می‌نماید.

فیلسوفان مدیریت را دستیابی به هدف‌های سازمانی از طریق رهبری دانسته‌اند. در جهان‌بینی اسلامی وظایف مدیر بر مبنای اصول دین است.نویسنده نیز در کتاب پیش رو با تبیین مفهوم مدیریت ومدیریت در اسلام در 16 فصل به شیوه‌های مدیریتی از دیدگاه قرآن، نهج‌البلاغه و شخصیت‌هایی مانند علامه طبرسی، امام خمینی، شهید بهشتی و آیت‌الله حسن زاده آملی پرداخته است.

احادیث دربارۀ سبک زندگی و رفتارهای درست در صحنه‌های گوناگون زندگی نکاتی را آموزش می‌دهند. کتاب حاضر جلد چهارم از مجموعۀ «چهل حدیث زندگی» است و با نام «محکم‌کاری در هر کار» شیوۀ جدیدی را در عرضۀ احادیث در پی‌گرفته است. نویسنده می‌کوشد با بیان مصداق‌های عینی احادیث را شرح و نمونه‌هایی از زندگی واقعی ارائه دهد تا خواننده را بیشتر متوجه مفهوم حدیث کند. هر کتاب 40 حکایت دارد. شیوۀ کار به این صورت است که در هر صفحه یک متن آمده و با تصویرهایی امروزی همراه شده‌است. در پایین صفحه چند حدیث به زبان فارسی آمده‌اند که مخاطب پس از خواندن متن باید حدیث مرتبط با آن را انتخاب کند. بعضی حکایت‌های این کتاب عبارت‌اند از: با او بسازید، خوش‌مزه و مقوی، نوبتش را به او داد و عادت خوب جواد.