آموزش والدین

در سنین 5 تا 12 سالگی کودکان باید به مهارت‌ها و عادت‌هایی که سلامت و رفاه آیندۀ آنان را تعیین می‌کند تسلط یابند. کتاب حاضر راهنمای جامعی است برای والدین و متخصصان اطفال که مشکلات شایع این سن و راهکارهای درمان آن‌ها را مطرح کرده‌است. مسائل مربوط به بلوغ، تغذیه، رشد فردی و اجتماعی، انضباط، اختلالات رفتاری، اهمیت خانواده، مسائل مدرسه و مشکلات بهداشتی از جمله موضوعات کتاب هستند.

کنترل خشم مقوله‌ای است که بیشتر کودکان با آن مشکل دارند. بنابراین لازم است والدین مهارت‌های لازم را برای آموزش این موضوع به فرزندشان کسب کنند. کتاب حاضر برای بزرگ ترها در کمک به کودکان دچار مشکل کنترل خشم طراحی شده و 40 فعالیت دارد. ماز، بازی با کلمات و پازل‌های حل‌کردنی، علاوه بر آموزش، جنبۀ سرگرمی دارند و برای کودکان جذاب‌اند. والدین می توانند آن‌ها را به کار گیرند تا مشکل ناتوانی فرزندشان در کنترل خشم را حل کنند.

خانواده اولین و بهترین بستر تربیت است. کتاب حاضر در واقع مخاطب را دعوت می‌کند به اندیشیدن دربارۀ رسالت‌های تربیتی مادری و پدری و پرسش‌هایی دارد دربارۀ فرصت‌ها و تهدیدهای تربیتی تک فرزندی، تا هر مخاطب را با توجه به شرایط خود به نتیجه برساند. نویسنده ضمن رویارویی با مادران تک فرزند و چند فرزند، مسائل و دغدغه‌های آن‌ها را بررسی می‌کند. محتوای کتاب سرشار است از پرسش‌های تأمل‌برانگیز نویسنده از مادران و بررسی وضعیت تک‌فرزندی و چند فرزندی آنان.

از چه سنی اتاق خواب کودکتان را جدا می‌کنید؟ آیا به کودکان قسمت‌های خصوصی بدن و لزوم پوشاندن و محافظت از آن‌ها را می‌آموزید؟ آیا... ؟ کتاب حاضر جلد اول از راهنمای آموزشی است که برای والدین و مربیان تهیه شده است و می‌کوشد به پرسش‌های فوق و سوالات مشابه با بیانی ساده و روان و کاربردی پاسخ دهد. هدف از تربیت جنسی، ضرورت تربیت جنسی کودکان، مراحل رشد جنسی کودکان و راهنمای کاربردی تربیت جنسی، از جمله مطالبی است که در کتاب ارائه شده است.

تربیت کودک در ارتباط درست پدر و مادر با او شکل می‌گیرد. کتاب پیش رو، در زمینۀ تربیت فرزندان، بر برقراری ارتباط مبتنی است تا اصلاح رفتار و دو بخش اصلی دارد. بخش اول به نظریۀ برقراری رابطۀ تنبیهی و فراهم کردن بستر مناسب برای درک اطلاعات ضروری پایه مربوط است. اصول کلاسیک عمومی پذیرفته شدۀ مربوط به رشد و تحول در این بخش مطرح شده‌اند. بخش دوم کتاب دربارۀ ابزارها و راهنمایی هایی است که از والدین گردآوری شده‌اند.

نویسنده در کتاب حاضر در یازده فصل مهارت‌های زندگی ازجمله شناخت خصوصیات نوجوان، آشنایی با مشکلات روانی و اجتماعی، اصول اولیۀ پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، تفکر نقادانه و خلاق، کنترل خشم، مقابله با استرس، منابع یاری‌رسان، خودآگاهی و همدلی، حل مسئله و تصمیم‌گیری مؤثر، جرأت‌مندی و برقراری ارتباط مؤثر ویژۀ والدین را بررسی می‌کند. نویسنده از نمودار، شکل و جدول برای نوشتن نکات توسط والدین استفاده کرده است. در ادامه فعالیت‌هایی با ذکر اهداف و مراحل انجام آن گنجانده شده است.

تفکر و اندیشه در اسلام و در تربیت دینی جایگاه والایی دارد. مجموعۀ 55 جلدی «فکر، کودک، فلسفه» برای رشد فکری کودکان،‌ آن‌ها را به تفکر دربارۀ خود و جهان اطراف فرا‌می‌خواند. جلد آخر از این مجموعه والدین را در زمینۀ چگونگی خواندن و استفاده از کتاب‌های مجموعه راهنمایی می‌کند. در این کتاب، فهرستی از کتاب‌های مجموعه، به همراه هدفی که دنبال می‌کنند، آمده است.

نویسنده در کتاب حاضر روش‌های گوناگون تدریس موفق درس پیام‌های آسمان و تجربه‌های به دست آمده در این زمینه را بررسی و مطرح می‌کند. در فصل اول کتاب، اصول حاکم بر برنامۀ تعلیم و تربیت دینی دورۀ اول متوسطه در قالب جدول و به تفکیک هر پایه بررسی شده است. سپس، شیوه‌نامۀ ارزشیابی، روش تدریس، مراحل اجرا و روش یادگیری مشارکتی آمده است. در فصل‌های دوم، سوم و چهارم ضمن بیان اهداف کلی، جزئی و رفتاری هر درس، بهترین روش‌های تدریس پیشنهادی و شیوه‌های اجرایی مناسب ارائه شده است.

همان‌طور که در کتاب ذکر شده است، تربیت دینی به ویژه در سنین کودکی، موضوعی سهل و ممتنع است. این تربیت به طور کلی و خصوصا در دوره‌های پیش‌دبستانی و دبستان، دارای ظرافت‌های بسیاری است. نویسنده در این کتاب تلاش کرده است تا با طراحی پژوهشی کیفی، به الگویی کاربردی و اعتدالی برای مقطع پیش‌دبستانی دست یابد. از این‌رو، او برای به دست آوردن اطلاعات و داده‌های مناسب، مصاحبه‌هایی با جمعی از متخصصان حوزۀ علوم روانشناختی، تعلیم و تربیت و علوم دینی ترتیب داده است. در فصول کتاب به مواردی مثل ضرورت پرداختن به تربیت دینی، بررسی نظرات اندیشمندان، روش‌ها و اصول تربیت دینی، ویژگی‌های کودکان پیش‌دبستانی، نظرات دانشمندان غربی دربارۀ ویژگی‌های دین در دورۀ کودکی، روش تحقیق و تجزیه و تحلیل اطلاعات اشاره شده است.

گاهی والدین با تمام تلاش‌هایی که برای تربیت فرزندان و سلامت خانواده انجام‌می‌دهند، نتیجۀ تربیتی دلخواه را نمی‌گیرند. کتاب حاضر مجموعه ای است از هزار نکتۀ تربیتی در این باره. نویسنده کوشیده است نکات را در قالب جمله‌ها و پیام‌های کوتاه تربیتی مطرح کند، اما هر جا لازم بوده، چند جمله نیز دربارۀ آن پیام توضیح داده است. همۀ پیام‌های کتاب خطاب به والدین است و نویسنده کوشیده است از ساده‌ترین مسائل زندگی روزمره مثال بزند.