ادبیات نوجوانان

کتاب «اِما»، رمانی درباره دختری به نام اِما است که در شهری کوچک در انگلستان زندگی می‌کند. اِما، دختری باهوش و ثروتمند است که فکر می‌کند خیلی خوب می‌تواند دیگران را راهنمایی کند و برای آن‌ها تصمیم بگیرد. او دوست دارد برای بقیه نقشه ازدواج بکشد و فکر می‌کند همیشه درست حدس می‌زند، ولی گاهی اشتباهاتش باعث دردسر می‌شود. داستان «اما» پر از ماجراهای جالب، شخصیت‌های دوست‌داشتنی و اتفاقات خنده‌دار است که مخاطب را به دنیای زیبای قرن نوزدهم می‌برد. این کتاب نشان می‌دهد که چطور قضاوت‌های عجولانه و دخالت‌های بی‌جا در زندگی دیگران می‌تواند عواقب ناخوشایندی داشته باشد و چقدر مهم است که قبل از هر تصمیمی، خوب فکر کنیم و به حرف‌های دیگران هم گوش بدهیم.

کتاب «راز تالار آینه»، داستانی عمیقی است که از زبان کودکی به نام مجید روایت می‌شود. این داستان با ماجرای درگیری مجید با معلم ریاضی‌اش به دلیل علاقه‌اش به نقاشی آغاز می‌شود و به مرور او را در مسیر کشف رازها و واقعیت‌های تلخ و شیرین زندگی قرار می‌دهد. ماجرا در فضایی خیالی و در عین حال ریشه‌دار در تاریخ و فرهنگ ایرانی روایت می‌شود که به داستان رنگ‌وبوی رمزآلود و معناگرایانه‌ای می‌بخشد.

کتاب «زندگی به سبک یک نخودفرنگی» داستانی نمادین و خیالی است که زندگی در شهری به نام «جوانه» را روایت می‌کند. این شهر، متشکل از شش مزرعه مختلف (نخودسبزها، هندوانه‌ها، هویج‌ها، کلم‌ها، شلغم‌ها و بادمجان‌ها)، در کنار دریایی پرآب به نام «دریانقر» قرار دارد. داستان با حملۀ ملخ‌های مهاجم به مزارع اطراف آغاز می‌شود و ساکنان جوانه را در ترس و اضطراب فرو می‌برد. این داستان با ترکیب مضامین انسانی و اخلاقی، اهمیت اتحاد، شجاعت و تلاش برای حفظ ارزش‌ها و هویت‌فردی و اجتماعی را برجسته می‌کند.

کتاب «برادر انگلستان» رمانی خواندنی با زبان و ساختاری منسجم که به بازه‌ی زمانی سال‌های پیش از انقلاب تاکنون پرداخته است. داستان با خواب‌هایی آغاز می‌شود که هر کدام مربوط به قسمتی از گذشته و اتفاقات آن دوران می‌شود. راوی داستان در عالم خواب و رؤیا مسافر قطاری بی‌مقصد می‌شود و با گذر از کوپه‌های آن به مرور خاطرات مرتبط با آشنایانش در گذشته‌های دور و کوچه‌ی کهن‌دژ می‌پردازد. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «درست نمی‌فهمم که بیدارم یا خواب، که سوار قطار شده‌ام یا از آن پیاده شده‌ام. بخار صبحگاهی از دهان قطار بیرون می‌ریزد... اما نه، انگار پیاده شده‌ام؛ آن هم درست وسط کوچه کهن‌دژ. قطار با همه سی واگنش آمده است با من تا تهِ کوچه‌ای پیچ‌درپیچ و کاهگلی؛ کوچه‌ای بی‌ریل، با دیوارهای فروریخته. نرمه غباری از شن و خاک در فضای راهرو و کوپه قطار موجی محو دارد؛ موجی به رنگ آبی و طلایی در پس‌زمینه‌ای مهتابی. هیچ مسافری در قطار نیست جز منِ حیرت‌زده، منِ مات، منِ گیج و منگ. ایستاده‌ام و از پسِ پنجره‌های چرک و خاک‌آلودْ کوچه کهن‌دژ را نگاه می‌کنم؛ کوچهٔ خاطرات شیرین و دور کودکی، کوچهٔ قوم و خویش‌های نزدیک و دور، آقاجان و عموجان، مادر و زن‌عمو، ماه‌لقا و اسماعیل، پسرعموهایم، سالار و سلطان.»

«عشق کتاب» اثری در قالب کمیک استریپ است. این کتاب داستانی است با محوریت زنی جوان و همسرش، که زن عاشق کتاب و کتاب‌خوانی است و در زندگی هیچ‌کاری نیست که او با کتابخوانی آمیخته نکرده باشد و همین موضوع موقعیت‌هایی عجیب و گاه شیرین را برای او پدید می‌آورد که مولف بیشتر آن‌ها را در قالب تصویرهایی از یک داستان مصور به نمایش می‌گذارد.

دنیای دختران و زنان، سادگی و پیچیدگی را توأمان دارد. درست مانند دالانی با هزار راهرو و دروازه که در هر یک، شخصیت والایی حضور دارد که خالق هستی‌بخش فطرتش را انسان‌ساز و آرامش‌بخش آفریده است. در میان این دالان قلبی متصل به نور الهی نهفته است که هر که را با پای دل وارد این دالان و راهرو شود، می‌تواند امید داشته باشد قلب آن را لمس کند. کتاب «هزار تو» روایت زنان و دختران ایران اسلامی‌ست که با حفظ روحیه زنانه، در راه هدف خلقت خود که همان تربیت جامعه است، مقاومت‌ عظیم داشته‌اند.

کتاب «شوگر چایی»، مجموعه‌ای از 19 داستان کوتاه طنز است که با نگاهی دقیق به مسائل اجتماعی و خانوادگی، موقعیت‌های آشنا را به شکلی خلاقانه و طنزآمیز به تصویر می‌کشد. این کتاب، به دنبال ایجاد لبخند و تفکر در مخاطب است. در شوگر چایی با مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه روبه‌رو هستیم که هرکدام در فضایی خاص و با روایتی مستقل شکل گرفته‌اند. نویسنده در این داستان‌ها از ترکیب فانتزی، اغراق، موقعیت‌های کمیک و رگه‌هایی از واقعیت بهره می‌گیرد تا موقعیت‌هایی خلق کند که در عین خنده‌دار بودن، وجوهی از دردها، تناقض‌ها و گره‌های اجتماعی را به تصویر بکشند. پایان بسیاری از داستان‌ها با ضربه‌ای غافلگیرکننده همراه می‌شود که نه‌تنها خنده‌دار است، بلکه گاهی نیشدار نیز هست.

کتاب حاج خانم گل فوتبال، یک داستان طنز عاشقانه است که ایده‌ی اولیه‌اش از یک ماجرای واقعی گرفته شده است. داستان درباره‌ی یک مادربزرگ است که اوقاتش را با تماشای فوتبال پر می‌کند و با تیم‌ها و بازیکنان فوتبال آشنایی کاملی دارد. داستان حول محور یک سرباز جوان است که برای گذراندن خدمت سربازی به تهران می‌آید و در یک خانه ساکن می‌شود. در این خانه با شخصیت‌های مختلفی از جمله حاج خانم که علاقه‌ی زیادی به فوتبال دارد، روبرو می‌شود. این کتاب داستان بلند طنزی است که بدون مقدمه شروع می‌شود؛ پسری که برای گذراندن دوران خدمت سربازی به تهران آمده و خانه اجاره کرده، همسایه خانمی میان‌سال به نام «گل» می‌شود که مادرزن صاحبخانه است. داستان از جایی شکل می‌گیرد که او دلباخته نوه حاج‌خانم یعنی «نفس» می‌شود و خود را درگیر ماجراهای آنها می‌کند.

این اثر، رُمانی است که بر اساس تحولات دوران مشروطه نگاشته شده است و همبستگی اجتماعی اقشار مختلف ایران را به تصویر می‌کشد و به‌ویژه به نقش تأثیرگذار زنان در مبارزات آزادی‌خواهانه می‌پردازد. حضور یک زن کلیمی در داستان نیز همزیستی و اتحاد میان اقلیت‌های مذهبی و دیگر اقشار جامعه را برجسته می‌کند. این کتاب نه‌تنها به بررسی جنبه‌های تاریخی می‌پردازد، بلکه لایه‌هایی از تعاملات انسانی و اجتماعی را در جریان مبارزات مشروطه آشکار می‌سازد.

داستان‌های کهن در متون ادبی ما از غنای بسیار خوبی در شخصیت‌سازی و روایت‌پردازی برخوردارند که با اندکی ذوق هنری در داستان‌نویسی، می‌توان آنها را با توجه به شرایط روز و متناسب با مخاطبین متفاوت، بازنویسی کرد. نویسنده با ذوق و بانشاط کتاب «رودی و مستر موسفید» تلاش کرده است تا با وام‌گرفتن از داستان زال و رودابه در شاهنامه فردوسی، شخصیت‌های این داستان کهن را با شخصیت‌ نوجوان امروزی که چالش‌های متفاوتی نسبت به همسالان خود در گذشته داشته است، تلفیق کرده و داستانی جدید خلق کند که علاوه بر هم‌ذات‌پنداری مخاطب نوجوان با این داستان، بن‌مایه این داستان غنی شاهنامه را در روایت امروزی بروزرسانی کرده و اثر جذاب و هیجان‌انگیزی برای مخاطب نوجوان خلق کند.