حافظه

در بحث‌های مربوط به آموزش، موضوع حافظه اهمیت ویژه‌ای دارد. کتاب حاضر می‌کوشد در سه فصل با تکیه بر راهبردهای آموزشی در بازی‌های جمعی به تقویت حافظه بپردازد. در فصل اول، به اهمیت شنوایی و ارتباط آن با حافظۀ کوتاه مدت پرداخته شده و بر اساس آن به ارزیابی، شناسایی و توصیف علائم کودکانی توجه شده که در حافظۀ کوتاه مدت شنیداری مشکل دارند. سپس به راهبردهای مؤثر بهبود حافظه اشاره شده‌است. در فصل دوم، در عین ارائۀ بازی‌های سادۀ فردی و گروهی، چالش‌هایی برای تقویت تمرکز و پیداکردن راه‌حل عملی مناسب آموزش داده است. در فصل سوم کارت های موردنیاز تکالیف مؤثر بر بهبود حافظۀ شنوایی و بینایی آمده است. در مجموع نویسنده 33 تکلیف آموزشی برای تقویت حافظه ارائه کرده است.در هر فعالیت راهبرد مربوط و تعداد شرکت کنندگان ذکر شده اند.سپس روش اجرا و وسایل لازم شرح داده شده‌اند.

«بازی درمانی» یکی از راه‌های تقویت حافظه در کودکان، بالابردن تمرکز و آموزش راهبردهای شناختی و رفع پاره‌ای از مشکلات ناتوانایی‌های یادگیری است. در کتاب حاضر راهکارهای تقویت حافظه، و تمرکز و هوش، به شکل کاربردی و در قالب تمرین‌هایی به صورت بازی‌های مدادکاغذی و فعالیت‌های حسی-حرکتی در اختیار درمانگران، مربیان و والدین قرار گرفته است تا به صورت انفرادی یا گروهی با دانش‌آموزان کار شود و دانش‌آموز پس از کسب مهارت، در یادگیری سایر زمینه‌ها و فعالیت‌های آموزشی که به مهارت‌های ذهنی و حرکتی نیاز دارند، از آموخته‌هایش استفاده کند و آن‌ها را تعمیم دهد. نویسنده در ابتدای کتاب انواع حافظه را به تفصیل توضیح داده و سپس تمرین‌ها را آورده است.

درس املا از مهم‌ترین درس‌ها در دورۀ ابتدایی است که کسب مهارت در آن به تکرار و تمرین نیاز دارد. کتاب حاضر مجموعه‌ای است از کلیۀ جمله‌های استفاده شده در کتاب فارسی و بعضی کلمه‌های خارج از درس که یادگیری آن‌ها ضروری است. با خواندن این کتاب مخاطبان می‌توانند به طور هم‌زمان روان‌خوانی و نوشتن تکلیف، املا و املای تصویری را تمرین کنند. چون بیشتر یادگیری کودک دبستانی از طریق حافظۀ دیداری صورت می‌گیرد، دیدن تصویر ها در کنار کلمه‌ها، به درک بهتر املای آن‌ها کمک می‌کند.

حافظه و تقویت آن از موضوعاتی است که به خصوص در دوران تحصیل اهمیتی بسیار دارد. کتاب حاضر می کوشد در سه فصل دربارۀ این موضوع صحبت کند. فصل اول «حافظه‌شناسی» است که مراحل و طبقه‌بندی‌های حافظه و راه‌های جلوگیری از آسیب شناسی آن را مطرح کرده‌است. «اصول پرورش حافظه و عوامل مؤثر بر بهبود و تقویت آن» در فصل دوم آمده‌اند و در بین‌آن ها به تغذیۀ مناسب، و سلامت جسمی و روانی اشاره شده است. در فصل سوم نیز تکنیک‌های تقویت حافظه و استفاده از یادیارها مطرح شده‌اند. درس‌هایی مثل بسط معنایی، تمرین بازیابی و پس ختام در این قسمت شرح داده شده‌اند.

آشنایی با مغز را باید از نقطه‌ای آغازکرد. کتاب پیش رو به «توانایی توجه»، به عنوان یک عملکرد کلیدی مغز، می‌پردازد. توجه نیاز به فعال‌ساز ی دارد. تمرین‌های این کتاب در همین راستا از ساده به مشکل و در شش سطح دشواری ارائه‌شده‌اند. مجموع تمرین‌ها در 24 پله با این عنوان ها آمده‌اند: « توجه، بادقت،‌ بی‌دقت؛ توجه پایدار؛ توجه تقسیم شده؛ فراشناخت؛ زنگ تفریح، اتاق توجه؛ زنگ تلفن؛ ورزش مورد علاقه توجه؛ بشقاب غذای مغز و ... در انتهای کتاب پاسخ‌نامه تمرین‌ها آمده است.

فراگیری مهارت توجه و تمرکز در کودکان، مهارتی اساسی و سودمند به شمار می‌رود. کتاب حاضر خواننده را با روش‌ها و اسباب‌بازی‌هایی آشنا می‌کند که مهارت تمرکز را بهبود می‌بخشند. در گفتار اول کتاب، بازی‌ها و سرگرمی‌های ویژۀ نوزادان، در گفتار بعد بازی‌های مخصوص کودکان یک تا سه سال برای جلب توجه آن‌ها بر جزئیات پدیده‌ها و موضوع‌های گوناگون، و در نهایت نیز بازی‌های تقویت توجه برای کودکان چهار تا هفت ساله، با هدف افزایش انگیزه و اشتیاق برای تمرکز، معرفی می‌شوند. هر بازی شامل شرح چگونگی انجام آن، روش کار و معرفی مهارت‌های آموخته شده است.

این کتاب مخاطب را با آخرین یافته‌های هزاره سوم در مورد تقویت یادگیری آشنا می‌کند و روش ماتریسی تقویت حافظه را آموزش می‌دهد. به کمک این روش می‌توان هر چیزی را از ده تا پنجاه‌هزار مورد به راحتی به خاطر سپرد و در عین حال قدرت حافظه خود را به صورت چشمگیری افزایش داد.

یادگیری بیشتر در مورد مغز و نحوه عملکرد آن، استفاده بهتر و کاربردی‌تر از آن را میسر می‌سازد. مؤلف در این اثر، اطلاعات زیادی درباره مغز و نحوه عملکرد آن ارائه می‌کند و چگونگی مطالعه سریع و کاربردی، استفاده از نقشه‌های ذهنی در حل مشکلات و روش‌های تقویت قدرت تخیل و حافظه را می‌آموزد.

نقشۀ ذهنی روشی است برای به خاطر‌سپردن اطلاعات. کتاب حاضر نقشۀ ذهنی را معرفی می‌کند و چیستی آن را توضیح می‌دهد. در فصل دوم دربارۀ کاربردهای نقشۀ ذهنی در به خاطر سپردن مطالب، نکته‌برداری و خلق ایده‌های جدید می‌گوید. نقشۀ ذهنی و کارهای مدرسه عنوان فصل بعدی است که دربارۀ نقشه‌بندی ذهنی درس‌هایی مثل ریاضی، جغرافی و علوم توضیح می‌دهد. در فصل 4 نویسنده کمک می‌کند دانش‌آموز بتواند با استفاده از ایدۀ نقشۀ ذهنی در امتحان‌ها نمره ‌های بهتری بگیرد. در فصل پنجم نیز مخاطب می‌آموزد چگونه با نقشۀ ذهنی مهمانی را برنامه‌ریزی کند، برای پروژه‌های درسی برنامه‌ریزی کند، نامه بنویسد، به تعطیلات برود و...

نقشۀ ذهنی روشی است برای ذخیره‌سازی، مرتب‌سازی و اولویت ‌بندی اطلاعات در ذهن که روی کاغذ انجام می‌شود و از کلمه‌ها و تصویر‌های خاصی استفاده می‌کند. کتاب حاضر می‌کوشد نحوۀ ایجاد و طراحی نقشۀ ذهنی را از ابتدا و به صورت بسیار ساده توضیح دهد. نقشۀ ذهنی در تمام مواقع قابل استفاده است، از جمله در آموزش. کتاب در فصل اول دربارۀ حافظه و در فصل بعد دربارۀ نقشه های ذهنی حافظه توضیح می‌دهد. سپس به بیان تأثیر تکرار و استراحت بر مغز می‌پردازد و روش‌های تقویت حافظه را با مثال می‌آورد.