شاعران

مطالعه چندباره اشعار «سلمان هراتی»، به‌وضوح پرده از این حقیقت برمی‌دارد که او در ساحت معرفت‌شناسی، با شکایت از عقل و لنگ‌دانستن کمیت آن، معتقد به معرفت قلبی و روحانی بود و این‌ نوع معرفت را از دیگر انواع معرفت برتر می‌داند و خطابات بسیار او با «دل» در دیوان اشعارش، حاکی از آن است که وی بر این امر دست یافته بود که بدون معرفت قلبی، دست آدمی از رسیدن به دامان حقیقت کوتاه است. این کتاب، نگاهی به اشعار سلمان هراتی از منظر عرفان است. نوشتاری که بر آن شده است تا درونی‌ترین لایه‌های ذهن و فکر سلمان را براساس گزاره‌های به‌ اثبات‌رسیده در سنت عرفانی واکاوی کرده و اشتراکات لفظی و مفهومی را بازنمایی کند.

در این کتاب، شرحِ‌حال و آثار شاعران ایران زمین از ابتدا، یعنی سده سوم تا قرن حاضر به تفکیک ارائه می‌شود که از میان آن‌ها می‌توان به «ابواسحاق جویباری»، «فیروز مشرقی»، «ابوشکور بلخی»، «شاکر جلاب»، «امیرخسرو دهلوی»، «نظیری نیشابوری»، «هاتف اصفهانی»، «محمدعلی بهمنی»، و...، اشاره کرد.

«اسکندرنامه» یکی از آثار نظامی‌گنجوی، شاعر مشهور ادبیات کلاسیک فارسی است که زندگینامه خیالی «اسکندر کبیر، سردار مقدومی» را شامل می‌شود. بخش دوم اسکندرنامه، «اقبالنامه» یا «خردنامه» نام دارد که بحث‌های فلسفی و حکمت‌های اسکندر را با هفت ‌فیلسوف بزرگ دربرمی‌گیرد. این‌ بحث‌ها و درواقع قصه‌ها در قالب افسانه سروده شده‌اند. نویسنده در کتاب پیش‌ِرو، اقبالنامه‌ی نظامی‌گنجوی را برای نوجوانان ساده‌نویسی کرده است.

این کتاب دربردارنده 15قطعه شعر با عنوان‌های «خط فاصله»، «کمربندها را ببندیم»، «عوارض عبور»، و... است. نویسنده در این اشعار نشان می‌دهد که زندگی بزرگراهی است با تمام شادی‌ها، غم‌ها، توقف‌ها و جنبش‌ها و حرکت‌ها و زندگی ماشینی عامل دور شدن انسان از طبیعت و فاصله بین عناصر طبیعت است. شاعر با زبانی شاعرانه با صحنه‌پردازی‌های هنرمندانه، بی‌مهری، خشونت، سختی و سنگ‌دلی تکنولوژی را به تصویر کشیده است و اسارت انسان را در قفس زندگی ماشینی بیان می‌کند.

این کتاب، مجموعه شعری برای نوجوانان، شامل چهار شعر بلند به‌نام‌های، «راستی چرا؟ »، «شعر سفارشی»، «پست پیشتاز» و «خواب شاعرانه» است. وجه اشتراک این اشعار، حضور شاعر در آن‌هاست که مفاهیمی عمیق و اجتماعی مانند فقر، کمک کردن به دیگران، زندگی، و... را بیان می‌کند. تصاویر به‌کاررفته در کتاب نیز مبین مفاهیم اشعار است.

«مفتون امینی» از شاعران معاصر ایران است که شعرهای کلاسیک و قدیمی، بی‌وزن و نوپردازانه را در کارنامه ادبی خود، ثبت کرده است، و از آنجایی که اصلیتی آذربایجانی دارد اشعاری به زبان ترکی نیز سروده است. «دریاچه»، «کولاک»، «انارستان»، «عاشقلی کروان»، «تاکستان احتمال»، «سپیدخوانی روز»، «عصرانه در باغ رصدخانه»، «من و خزان و تو»، و «شب هزار و دو» عناوین برخی از آثار اوست. این کتاب، گزیده‌ای از اشعار ایشان است.

این کتاب تصحیح «محمدعلی فروغی» از کتاب «گلستان سعدی» است. این کتاب، مجموعه‎‌ای از اشعار و حکایت‌های پندآموز اخلاقی است. در این اثر سخنان و اشعاری نغز از سعدی شیرازی درباره سیره پادشاهان، اخلاق درویشان، فضیلت قناعت، فواید سکوت و خاموشی، عشق و جوانی، ضعف و پیری، آثار تربیت و آداب صحبت کردن آمده است. در هر یک از موضوعات فوق، ابتدا حکایتی نقل شده و سپس اشعاری در رابطه با آن موضوع سروده شده است. در پایان نکاتی ظریف و لطیف به‌صورت نظم و نثر که هر کدام از آن‏‌ها اشاره به مطلبی اخلاقی و حکمت‏‌آمیز دارد، ذکر شده است.

رخشنده اعتصامی (25 اسفندماه سال 1285 - 15 فروردین‌ماه سال 1320)، معروف به «پروین اعتصامی»، شاعر ایرانی است که به‌عنوان «پرآوازه‌ترین شاعر زن ایران» از او یاد شده ‌است. سبک شعری پروین تحت‌تأثیر تفکر «جریان تلفیقی» قرار داشت. جریان تلفیقی، ترکیب سبک سنتی و اندیشه‌های تازه است. پروین پیش از چاپ دومین نوبت دیوان اشعارش بر اثر بیماری حصبه در 35سالگی در تهران درگذشت. در جلد هفدهم ‌از مجموعه «قرار با ستاره»، زندگی و آثار پروین اعتصامی، بررسی شده است.

شهریار به‌‌عنوان شاعر ملی در شعرش بازتاب روحیه یک ملت را کاملا آشکار می‌‌سازد و در اشعارش به‌ خوبی از عهده آن برآمده که روح جمعی مردم ایران را نشان دهد. استاد با آگاهی از تأثیرات اجتماعی و فرهنگ جامعه، خود را جدا از مردم نمی‌‌داند و با درک این حقیقت که اگر جامعه را از شاعر بگیرند او خواهد مُرد، می‌‌کوشد در پرتو واقعیت و در راستای حرکت تکاملی جامعه، هماهنگ با نیازهای مردم و همراه با شادی‌هایشان شاد ‌شود و در غصه‌هایشان بگرید. در این کتاب موضوع «هویت ملی» در اشعار «شهریار»، بررسی شده است.

این کتاب در دو بخش تدوین شده است. بخش اول که گزیده مثنوی است و خود شامل چهار قسمت است: «قصه‌ها و داستان‌ها»، «ابیات ناظر به آیه یا آیاتی از قرآن کریم»، «ابیات ناظر بر احادیث و روایات نبوی (ص)»، و «حکمت‌ها». بخش دوم کتاب نیز به شرح ابیات بخش اول، به‌جز حکمت‌ها، اختصاص یافته است. حکمت‌ها بدون شرح آورده شده است.