انقلاب اسلامی

جنبش‌های سیاسی اسلامی معاصر به بررسی و شناخت علمی نیاز دارند. کتاب پیش رو کوشیده است با روشی علمی و دقیق به شناختی نو از جنبش‌های اسلامی سیاسی معاصر دست یابد. این جنبش‌ها در کتاب الگوسازی شده‌اند و در قالب سه الگوی افراطی (مدل گروه‌های طالبان، القاعده و داعش)، لیبرال (مدل ترکیه) و نهضت‌محور (مدل ایران) بررسی و تحلیل شده‌اند. مطالب این کتاب با توجه به سرفصل‌های آموزشی دانشگاهی تدوین شده‌اند.

کتاب حاضر شامل مجموعه مقاله‌هایی است که در بیستمین سال پیروزی انقلاب اسلامی تدوین و منتشر شدند. مقایسۀ وضعیت امروز آرزوهای ضدانقلاب با بیست سال پیش، استحکام و ریشه‌دارتر شدن جریان انقلاب و اندیشۀ امام خمینی را نشان می‌دهد. مقاله‌ها از سرشناسان حوزۀ خود هستند و در چند دسته ارائه‌شده‌اند: مبانی نظری اندیشۀ انقلاب اسلامی؛ زمینه‌ها و عوامل مؤثر در انقلاب؛ انقلاب اسلامی در نگاه دیگران؛ چالش‌های بیست‌ساله؛ نقد و ارزیابی برخی از دستاوردها؛ نگاهی به آینده.

کتاب حاضر حاوی داستان‎های کوتاهی درباره زندگی امام خمینی است. امام خمینی قبل از انقلاب و در زمان حکومت پهلوی، با اینکه شاه را قبول نداشتند، مسائل زیادی را رعایت می‌‏کردند، مثلاً روی چمن راه نمی‎رفتند؛ چون می‌‏دانستند که با پول مردم درست شده است. ایشان بسیار صرفه‎جو بودند و از هرچیزی به بهترین شکل استفاده می‏‌کردند. امام برای قرآن احترام زیادی قائل بودند و معتقد بودند کتاب قرآن را نباید روی زمین گذاشت. ایشان هرشب، بدون اینکه کسی را از خواب بیدار کنند، نماز شب می‏‌خواندند.

این کتاب مشتمل بر هفت سرود انقلابی است، با عنوان‌های: «زمزمه انقلاب»، «مثل سرو»، «بوی زندگی»، «یک خبر خوب»، «رنگ آفتاب»، «خاک از خوشحالی سرشار» و «خبر ناگهان پخش شد». در این اشعار رخدادهای وقوع انقلاب اسلامی، شهدای انقلاب، آمدن امام به ایران، پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، رفتن شاه از ایران و... توصیف شده است.

نسل نو با پرسش‌هایی درگیرند که پاسخ‌دادن به آ‌ن‌ها ژرف‌کاوی‌هایی می‌طلبد. جمعی از اندیشمندان و پژوهشگران کوشیده‌اند پاسخ‌هایی متقن برای این جوانان فراهم کنند. کتاب حاضر به برخی از مهم‌ترین پرسش‌ها و شبهه‌ها در عرصۀ مباحث اجتماعی، فرهنگی و تاریخی پاسخ داده است؛ پرسش‌هایی مثل: آیا حضور روحانیت در مناصب اجرایی جنبۀ الزامی دارد؟ یک روشنفکر چه ویژگی‌هایی دارد؟ تأثیر روحانیت در حرکت‌های مثبت اجتماعی صدسالۀ اخیر چگونه بوده‌است؟

صدور انقلاب به معنای گسترش نفوذ اسلام در جهان و کاستن از سلطۀسرمایه‌داران و حکومت‌های فاسد و ستمگر از اهداف همیشگی انقلاب اسلامی بوده است. برای درک درست موضوع، باید در گام نخست با ویژگی‌های انقلاب اسلامی آشنا شد و در وهلۀ بعد، از اهداف و آرمان‌های این انقلاب صحبت‌ کرد. کتاب می‌کوشد با تکیه بر دیدگاه امام خمینی به عنوان معمار انقلاب اسلامی، اهمیت موضوع و چرایی صدور انقلاب را برای خواننده تبیین ‌کند و سپس به شناساندن مبانی، عوامل، شیوه‌ها و ابزارهای صدور انقلاب، چه در بعد داخلی و چه خارجی، بپردازد.

آیندۀ انقلاب اسلامی موضوعی مهم و پیچیده است که تأمل دربارۀ آن، آغاز گفت‌وگوهای عمیق و پردامنه خواهد بود. کتاب حاضر ضمن بررسی موضوع آیندۀ انقلاب اسلامی از زوایای گوناگون، می‌کوشد نگاه‌های گوناگون و گاه متضاد در این عرصه را بدون پیش‌داوری بررسی کند و یک منشور فکری چندبعدی را در اختیار خوانندگان فهیم قراردهد.

برای درک درست چرایی صدور انقلاب اسلامی، در گام نخست باید با ویژگی‌های این انقلاب آشنا شویم و در وهلۀ بعد از اهداف و آرمان‌های آن صحبت کنیم. این اثر می‌خواهد چارچوب مناسبی از نحوۀ مطلوب تعامل انقلاب اسلامی با جهان خارج، به‌ویژه امت اسلامی و نهضت‌ها، ارائه دهد و دیدگاه امام را درمورد صدور انقلاب، به عنوان یکی از مهم‌ترین موضوع‌های پیش روی انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن در زمینه و رویکردهای روش‌شناختی و معرفت‌شناختی به صورت کلان تببین کند. همچنین، ملاک‌ها و اصول ثابت اندیشۀ ایشان در بارۀ موضوع را بازشناسد.

بررسی دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی و مقایسۀ آن با رژیم سابق، کوششی است که این کتاب به خرج می‌دهد. نویسندۀ این اثر اعتقاد دارد شایسته است عملکرد فرهنگی انقلاب و نتایج فرهنگی آن در بوتۀ نقد منصفانه و مشفقانه قرار گیرد. مباحث کتاب عبارت‌اند از: انقلاب، فرهنگ و تحول؛ انقلاب اسلامی و تحولات فرهنگی؛ انقلاب اسلامی و چشم‌انداز آینده.

«حسین طهرانی زمانی» در ۱۳۳۶ در تهران به دنیا آمد. او از دوره نوجوانی ضمن حضور در مساجد، با افکار انقلابیون مسلمان و فضای حاکم بر دوران پهلوی دوم، آشنا و جذب فعالیت‌های فرهنگی شد. در همین راستا، اعلامیه‏‌های حضرت امام (ره) را توزیع و تکثیر می‏‌کرد و سرانجام در ۲۲ آبان ۱۳۵۷ به هنگام پخش اعلامیه دستگیر و در واپسین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی از زندان آزاد شد.