جنبه‌های روان‌شناسی

«هانا» خواهر «زاک»، تصمیم گرفته است در طول روز، چند کار خوب انجام بدهد. زاک هم دوست دارد مانند هانا این کار را انجام دهد؛ اما هر بار مشکلی به وجود می‌آید. زاک برای شروع، بشقابی شیرینی‌ برای دوستش، «احمد» می‌برد؛ اما آن‌قدر سریع راه می‌رود که تعادلش را از دست می‌دهد... و شیرینی‌ها روی زمین پخش می‌شوند. زاک خیلی ناراحت است؛ ولی مادرش او را با بیان یک حقیقت دینی، خوش‌حال می‌کند.

محیطی که ما در آن زندگی می‌کنیم، به شیوه‌های متعدد بر زندگی افراد تأثیر می‌گذارد. البته این محیط، به‌طور متقابل، محصول فعالیت‌های انسان است. روان‌شناسی محیطی این روابط متقابل را بررسی می‌کند. کتاب حاضر در 26 فصل و 3 بخش کلی تنظیم‌شده‌است. بخش اول در 11 فصل، تأثیر محیط بر انسان را بررسی می‌کند. بخش دوم با 8 فصل، بر عوامل تأثیرگذار بر رفتار محیطی متمرکز می‌شود و بخش سوم شامل بحث دربارۀ شیوه‌های ترویج رفتار موافق محیطی می‌شود.

اتفاق بد برای همه پیش می‌آید. به شاهدان خشونت یا اتفاق‌های بد «قربانی دوم» می‌گویند. برای برقراری ارتباط مناسب با کودکی که شاهد اتفاق بدی بوده‌است، باید رفتاری آگاهانه و روان‌شناسانه داشت. این کتاب داستان کودکی را بیان می‌کند که پس از دیدن اتفاقی بد، روحیه‌اش دگرگون و مضطرب شد. یک بزرگ‌تر عاقل به او کمک کرد تا مشکلش را حل کند. نویسنده در انتهای کتاب، در بخش «سخنی با بزرگ‌ترها»، این موضوع را برای اولیا شرح و راهکارهای برخورد با چنین شرایطی را پیشنهاد داده است.

نویسنده در کتاب حاضر در یازده فصل مهارت‌های زندگی ازجمله شناخت خصوصیات نوجوان، آشنایی با مشکلات روانی و اجتماعی، اصول اولیۀ پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، تفکر نقادانه و خلاق، کنترل خشم، مقابله با استرس، منابع یاری‌رسان، خودآگاهی و همدلی، حل مسئله و تصمیم‌گیری مؤثر، جرأت‌مندی و برقراری ارتباط مؤثر ویژۀ والدین را بررسی می‌کند. نویسنده از نمودار، شکل و جدول برای نوشتن نکات توسط والدین استفاده کرده است. در ادامه فعالیت‌هایی با ذکر اهداف و مراحل انجام آن گنجانده شده است.

کتاب هایی که مشکلات خاص کودکان در خانه‌های تربیتی، شبه خانواده و والدین فرزند پذیر را به طور دقیق بررسی کنند و راهکارهایی فنی ارائه دهند، چندان نیستند. کتاب حاضر با هدف ترسیم تقویم زمانی زندگی کودک نوشته شده تا به کودک، والدین فرزند پذیر و مربیان کمک کند رخدادهای گذشتۀ زندگی کودک را بفهمند. این کتاب شیوه‌ای جدید ارائه می‌دهد که به کودک حس ایمنی و کنترل بیشتری بدهد.

دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی به آموزش مهارت‌هایی در مقوله‌های سواد پایه، شایستگی‌ها و ویژگی‌های فردی نیازمندند. در این کتاب راهکارهایی بسیار ساده و عملی برای حل مشکلات کودکان ارائه شده‌اند؛ مشکلاتی مثل: ناخن جویدن، حسادت، مدرسه‌هراسی، کم‌توجهی یا بیش‌فعالی، خشونت و اختلالات یادگیری. «مهارت‌های اصلاح و تغییر رفتار کودکان و نوجوانان، تربیت جنسی و مسائل آن، ایجاد انگیزه در کودکان، لجبازی، گوشه‌گیری، سوگ و سوگواری و برقراری نظم در کودکان» از جمله موارد مطرح‌شده در کتاب هستند.

داستان کتاب درباره پسری به نام «رامون» است که عاشق نقاشی کشیدن است. او همه‌جا و هروقت، از هر چیزی نقاشی می‌کشد؛ اما یک روز، برادرش، «لئون»، او را به خاطر کشیدن یک گلدان مسخره می‌کند. رامون تمام نقاشی‌هایش را مچاله می‌کند و... . او تصمیم می‌گیرد دیگر نقاشی نکشد. روزی متوجه می‌شود خواهرش، «ماریسول»، تمام نقاشی‌هایی که او دور انداخته، به دیوار اتاقش چسبانده است. رامون با دیدن آن کاغذهای مچاله شده که دیوارهای اتاق خواهرش را پوشانده است، تصمیم تازه‌ای می‌گیرد.

دیدگاه اسلام دربارۀ انسان از دیدگاه‌های دیگر مستقل و با آن‌‌ها متفاوت است. به عبارت‌دیگر، روان‌شناسی اسلامی و به‌تبع آن بهداشت روانی اسلامی، بر اصالت وحی مبتنی است. بنابراین، برای دستیابی به راه‌حل مشکلات روانی باید موضوع را بر پایۀ مبانی اسلامی بررسی کرد. کتاب حاضر در 9 فصل مفاهیم و اصول روان‌شناسی اسلامی را بررسی می‌کند. ماهیت روان در اسلام، و ارتباط با خدا، خود، خلق و طبیعت از جمله مباحث کتاب هستند.

پی‌بردن به ریشه‌های اضطراب امتحان و سعی در برطرف کردن آ‌ن‌ها چندان ساده نیست. نویسندۀ این کتاب با تلفیق دانش روان‌شناسی خود و روش‌های درمانی این علم، از جمله روش تحلیل متقابل، و طرح مفاهیمی از نظریۀ TA که به موضوع استرس امتحان مربوط می‌شود، موضوع استرس امتحان را به چالش کشیده‌است. توصیه‌ها و تمرین‌های زیادی در کتاب آمده‌اند که علاوه بر رفع استرس امتحان، در سایر زمینه‌های زندگی نیز کاربرد دارند و می‌توان از آن‌ها برای برطرف ‌کردن هر نوع تنش و اضطراب دیگری بهره برد.

در این کتاب چند سوال مطرح شده است. فلسفه وجودی ما چیست؟ چرا و چگونه زندگی می‌کنیم؟ و چه معنایی به این زیستن می‌دهیم؟ این قصه یک کرم است که برای تبدیل شدن به پروانه، مشکل دارد. «راه‌راه» کرم کوچولویی است که به محض به دنیا آمدن، شروع به خوردن می‎کند و مرتب بزرگ‌تر می‌شود؛ ولی بعد از چند روز، از خوردن دست می‎کشد و فکر می‎کند که زندگی باید چیزی بیشتر از خوردن و بزرگ شدن باشد. راه‌راه چیزهای بیشتری از زندگی می‌خواهد، برای همین از درختی که روی آن زندگی می‎کند، پایین می‎آید و به راه می‎افتد و چیزهای زیادی پیدا می‎کند. سبزه، خاک، حشره‌های کوچک، همه برایش جالب هستند؛ اما هیچ‌کدام او را راضی نمی‌کنند.