ادبیات شفاهی

محمدتقی شوشتری، در سال 1281 و در شهر نجف چشم به جهان گشود. پدرش، شیخ محمدکاظم، از نوادگان شیخ جعفر شوشتری بود. خانواده‌ی محمدتقی شوشتری اهل علم و فضل بودند و سابقه‌ی مبارزات سیاسی با حکومت‌های ستمگر داشتند، به‌طوری که پدر و پدربزرگ محمدتقی شوشتری به دستور رضاشاه تبعید شدند. محمدتقی شوشتری در سال‌های ابتدایی زندگی خود، مادرش را از دست داد. او دروس ابتدایی خود را در مکتب گذراند و خواندن و نوشتن را فراگرفت. محمدتقی شوشتری مقدمات و سطوح دروس حوزوی را نزد بزرگانی چون سیدحسن نوری، سیدمحمدعلی امام و سیدعلی‌اصغر حکیم آموخت. استعداد و نبوغ محمدتقی شوشتری به‌حدی بود که توانست در 18 سالگی به درجه‌ی اجتهاد برسد. محمدتقی شوشتری پس از قانون کشف حجاب، از شوشتر به نجف رفت و در آنجا از محضر بزرگان علوم دین از جمله آقابزرگ تهرانی بهره برد و از ایشان اجازه‌ی روایت گرفت. محمدتقی شوشتری در سال 1320، پس از سقوط رضاشاه، به شوشتر برگشت و به تحقیقات خود ادامه داد. او در 29 اردیبهشت 1374 در 96سالگی درگذشت.

معرفی یکی از افراد خیّر در زمینه احداث مدرسه و مراکز علمی و فرهنگی به نام غلامرضا یزدجردی است. در ابتدای این اثر به معرفی اجمالی غلامرضا یزدجردی و مسئولیت‌های فرهنگی وی در طول عمرش پرداخته شده و پس از آن فعالیت‌های وی در عرصه ورزش به ویژه ورزش پهلوانی و احداث زورخانه، توصیف شده است. آن‌گاه به برخی از صفات اخلاقی وی اشاره شده و نمونه‌هایی از سخاوت وی در کمک کردن به افراد محروم و نیز خرج کردن در امور فرهنگی و دینی مانند احداث مدرسه، مسجد، ورزشگاه، مؤسسات بهزیستی و برخی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی وی گزارش شده است. نویسنده در همین راستا به معرفی فعالیت‌های غلامرضا یزدجردی در زمینه مسائل فرهنگی و ورزشی، تأسیس مؤسسات خیریه، فعالیت‌های مذهبی و دینی، دستگیری از مستمندان، فعالیت‌های بهداشتی و درمانی و نیز سرمایه‌گذاری برای احیای کتب خطی قرآنی پرداخته و نمونه‌هایی از آثار وی در این زمینه‌ها را بیان نموده است.

کتاب حاضر به شرح زندگی شیخ جعفر شوشتری از مراجع تقلید می‌پردازد. وی در دی ماه سال 1191 شمسی در شوشتر متولد شد و در پنج سالگی به عتبات رفت و شروع به تحصیل کرد و نزد استادان تراز اول تعلیم دید. او در شوشتر رسالۀ عملیّۀ خود را به‌نام «منهج‌الرشاد» منتشر کرد که محور فتاوی مراجع تقلید بوده و بر آن حاشیه زده‌اند. شیخ جعفر شوشتری علاوه بر آثار متعدّد در فقه و اصول دین، آثار بی‌نظیر و ماندگاری در مورد واقعة کربلا و سیدالشهداء نوشته است. کتابخانه‌ وی بالغ بر 1500 جلد کتاب نفیس خطّی، چاپ سنگی و سربی در زمینۀ فقه، فلسفه، علوم غریبه، تاریخ و تفسیر با قدمت200 الی 400 سال و مزیّن به یادداشت‌های علامه و خاندانش و علمای خوزستان است که توسط خانوادۀ شیخ بهاءالدین شریعت در سال‌های 1379 تا 1382 وقف کتابخانۀ ملّی ایران شده است.

کتاب «آرمان عزیز» شامل 25 روایت مستند از 25 راوی مختلف، دربارهٔ زندگی دنیایی طلبهٔ بسیجی، شهید آرمان علی‌وردی است. در این کتاب که نویسنده سعی نموده تا آن‌ را با زبان ساده و روان‌نویسی، خوش‌خوان کند، هر راوی از زاویهٔ دید خود، آنچه را که از شخصیت آرمان، به واسطهٔ رفتار و گفتار او درک کرده را بیان می‌کند. این زاویهٔ دید سبب شده تا خواننده ارتباط بهتری با متن برقرار کند و نحوهٔ تحول معنوی شخصیتِ محوری کتاب را به صورت تصویر ذهنی ببیند و درک نماید.

این کتاب با تکیه بر عناصر واقعی، داستان زندگی و فعالیت‌های آیت‌الله رئیسی را با زبانی داستانی و جذاب به تصویر می‌‌کشد. در این کتاب، نویسنده با استفاده از نقل قول‌‌ها، خاطرات و اسناد معتبر، تصویری جامع و کامل از زندگی شخصی و حرفه‌ای آیت‌الله رئیسی ارائه می‌‌دهد. داستان از کودکی او در محله نوغان مشهد شروع می‌‌شود و تا لحظات پایانی زندگی او ادامه می‌‌یابد، به گونه‌‌ای که خواننده با تمامی فراز و نشیب‌‌های زندگی ایشان آشنا می‌‌شود.

مفاهیم غربت و وطن توسط آدم‌ها معنا می‌یابد. نویسنده کتاب محله افراها که مانند خیلی از ما معنای دیگری برای واژه‌های آشنا و غریبه وضع کرده بود، برای همراهی و همدلی با دوست دوران کودکی‌اش که سال‌هاست ساکن کشور کانادا است و مدتی است به بیماری سختی مبتلا شده، راهی این کشور می‌شود. در آنجا با مفاهیم جدید و دقیق‌تری از واژه‌های غربت و وطن، آشنا و غریبه، حضورداشتن و بودن، مواجهه مستقیم می‌یابد و می‌فهمد آن‌چه تاکنون در رابطه با این مفاهیم داشته است، حقیقی نبوده است. او درمی‌یابد وطن با حضور تولید می‌شود نه با بودن صرف، تنها غربت است که خودنمایی می‌کند. انسان اثرگذار بر دنیای پیرامون خود است و در برابر جهانی که در آن حق حیات یافته است، مسئولیت دارد.

دستاوردهای کشور عزیزمان ایران مرهون زحمات انسان‌هایی از مکتب امام خمینی(ره) می‌باشد که دست خالی و تنها با پشتوانه‌ی ایمان به خدا و امید به سنت‌های الهی بی‌وقفه تلاش نموده و کشور را در آسیای غربی از جهت ابزارهای نظامی تقویت کرده‌اند. کتاب «فاتح قدس» که در هفت بخش نگارش شده است به زندگینامه و خاطرات دانشمند سردار شهید حاج‌حسن تهرانی مقدم می‌باشد با قلمی روان و جذاب می‌پردازد. کتاب، خواننده را با زوایای مختلف زندگی و شخصیت سردار شهید تهرانی مقدم آشنا می‌کند و نقش او در توسعه صنایع موشکی و اقتدار دفاعی ایران را به تصویر می‌کشد. ایشان به «پدر موشکی» ایران خوانده می‌شود. در بخشی از کتاب به گزارشی که رسانه‌های غربی بعد از شهادت ایشان پخش کرده‌اند پرداخته است.

کتاب «شب بی‌قراری من» زندگی‌نامه شهید مدافع حرم، احمد گودزری می‌باشد که در روز اول فروردین سال 1357 در شهرستان بروجرد به‌دنیا آمد. وی تابستان‌ها کار می‌کرد که خرج تحصیلش را دربیاورد و این‌گونه کمی فشار را از دوش پدرش بردارد. شهید گودرزی عضو لشکر 27 محمد رسول‌الله (ص) بود که در تاریخ 17 اسفند 1394 در شهر حلب سوریه به شهادت رسید. این کتاب به شرح زندگی تا شهادت این شهید بزرگ می‌پردازد که می‌تواند بهترین الگو برای نوجوانان و جوانان نیز باشد.

دفاع مقدس بستری برای رشد و تربیت انسان‌هایی فراهم کرد تا آن روزگار در ظاهر دور از اعتقادات و باورهای دینی بودند اما با وقوع جنگ تحمیلی و ورود به بستر تربیتی بی‌نظیر آن، روح خود را با توحید و حق سیقل داده و شایسته بالاترین مرتبه حیات یعنی شهادت شدند. کتاب «اخراجی‌ها» خاطرات آن سال‌ها و حضور چنین انسان‌های تربیت‌یافته‌ای را به شیرینی روایت می‌کند. روح غیرت و مردانگی در وجود تمام این افراد ریشه دارد و با جان و دل در مقابل گلوله و آتش دشمن می‌ایستند و حماسه‌ها می‌آفرینند. فیلم سینمایی اخراجی‌ها برگرفته از این کتاب است و برخی از شهدا و رزمندگان موردنظر در این اثر را در فیلم بازسازی کرده است. این کتاب واقعیت آن شخصیت‌ها و اقداماتی که در جبهه‌ها داشتند را با قلم یک شاهد بی‌واسطه روایت می‌کند.

این کتاب به روایت‌هایی از خانوادۀ شهید، دوستان و همرزمان شهید ابراهیم خلیلی می‌پردازد. ‌مریم عرفانیان در این اثر تلاش کرده تا به دور از تخیل و خلق روایت به کشف لایه‌های درونی و زندگی شهید بپردازد با این حال در بخش مقدمه نوشته است: «میزان وفاداری به حقیقت و مستندات زندگی شهید در این کتاب بیش از نود درصد است و تخیل اندک؛ چرا که مفهوم ابراهیم خلیلی را در خاطرات واقعی مردم این زمانه یافتم.» این کتاب گذشت و مقاومت را به خوانندگان می‌آموزد و آنان را از دِینی که به گردن دارند مطلع می‌سازد.