داستان تربیتی

خیلی سال نمی‌گذرد. شاید هنوز با انگشت بشود شمرد و گفت: چند سال. به هر حال چند سال پیش کنار یک رودخانه بزرگ و پر آب، در یک دشت حاصل‌خیز و خوش آب‌وهوا، ده‌ای بود به نام اصیل آباد. این ده از همه لحاظ نمونه بود. دام‌های سالم، بچه‌های خوشحال، مردان قوی، کاری و زنان زرنگ داشت. اجاق‌ها همیشه روشن و تنورها همیشه گرم بود. همه شاد و راضی بودند تا اینکه یک روز....

این رمان در 16 فصل منتشر شده و درون‌مایه‌ای از جنس انتظار و مهدویت دارد و داستان دختر نوجوانی به نام گلبرگ را روایت می‌کند که پدرش در اثر اتفاقی باعث مرگ همسایه‌شان می‌شود و پسر همسایه که شخصیتی هنجارشکن دارد به دنبال قصاص است و در پی این ماجرا به گلبرگ آسیب می‌زند. گلبرگ مجبور است تابستان را دور از پدر و مادر با دلهره و سختی بگذراند و انتظار بکشد. گلبرگ در روزهای پر انتظار خود سخت می‌کوشد به همه کمک کند.

یکی از پررنگ‌ترین خاطرات دوران شیرین کودکی اختصاص دارد به روزهایی که در خانه پدربزرگ و مادربزرگ سپری شده است. کتاب ناخدای بی‌کلاه، شور و حرارت خاطرات آن روزها از بازی‌های بچه‌گانه و شیطنت‌های کودکانه را در قالب داستان برای کودکان و نوجوانان به تصویر کشیده است و مفاهیم تربیتی از جمله همدلی و تعامل، مهارت ارتباط مؤثر و سواد حل مسئله، با اشاره به ارزش‌های دینی و مذهبی که در فرهنگ و الگوهای تربیتی ما جانمایی شده است، را معنا کرده است. در برش‌هایی از کتاب می‌خوانیم: «اینها خاطره‌هایی است که هرگز از ذهن ما پاک نمی‌شود... ده روز محرم عزاداری می‌کنیم و بعد از آن پدربزرگ مهمانی می‌دهد و همه آنها که در مراسم خدمت کرده‌اند دعوت می‌کند... شمع‌ها می‌سوزد و دسته شام غریبان می‌آید؛ دسته‌هایی که همه بچه‌های محل و برادرکوچک‌ها در آن زنجیر می‌زنند. ما دعاکردن را خوب بلدیم؛ چون هرسال شب شام غریبان، شمعی روشن می‌کنیم و توی دلمان دعا می‌خوانیم.»

مجموعه‌ی حاضر با استفاده از داستان‌های هدفمند در تلاش است که ساحت‌های شش‌گانه‌ی تربیت و موضوعاتی چون نعمت‌های خداوند، آشنایی با مشاغل و کارآفرینی، همکاری و مسئولیت‌پذیری، رعایت بهداشت محیط زیست و زیبایی خلقت و ... را به دانش‌آموزان آموزش بدهد. داستان حاضر روایتی از سفر زیارتی مادر و دختری به مشهد مقدس است. دانش‌آموزان با خواندن این داستان ساحت اعتقادی و اخلاقی را بهتر درک می‌کنند و با مفاهیمی مثل فداکاری و ایثار آشنا می‌شوند.

مجموعه‌ی حاضر با استفاده از داستان‌های هدفمند در تلاش است که ساحت‌های شش‌گانه‌ی تربیت و موضوعاتی چون نعمت‌های خداوند، آشنایی با مشاغل و کارآفرینی، همکاری و مسئولیت‌پذیری، رعایت بهداشت محیط زیست و زیبایی خلقت و ... را به دانش‌آموزان آموزش بدهد. در مدرسه جنگل ساعت آموزش شروع شده بود و همه گوش سپرده بودند به حرف‌های خانم توکا. خانم معلم از بچه‌ها خواست که یک ورق بردارند و دستشان را روی آن بگذارند و دورش خط بکشند و بعد فکر کنند که وقتی بزگ شدن، می‌خواهند با دستانشان چه کار کنند. هرکدام از بچه‌ها به یک شغلی فکر می‌کرد و آرزویی داشت. خانم توکا از بچه‌ها خواست که آرزوهای شغلی‌شان را نقاشی کنند... این داستان بچه‌ها را با مشاغل مختلف آشنا می‌کند.

کتاب «مترسک و کلاغ» داستانی آموزنده در مورد دوستی و محبت است که با زبانی ساده و روان، مفاهیم دوستی و محبت به دیگران، قضاوت نکردن بر اساس ظاهر، اهمیت مهربانی و همدلی، پذیرش تفاوت‌ها و ایجاد ارتباط را به کودکان آموزش می‌دهد. مترسک، به دلیل وظیفه‌اش که ترساندن حیوانات مزرعه بود، تنها و بدون دوست بود. هیچ‌کس جرأت نمی‌کرد به او نزدیک شود. تا اینکه روزی یک کلاغ کوچک به مزرعه می‌افتد و مترسک با او دوستی می‌کند. این دوستی به مترسک یاد می‌دهد که می‌تواند با مهربانی، قلب‌ها را به دست آورد.

کتاب «کت قرمز» یک داستان کودکانه است که به موضوعاتی مانند: مهربانی، اعتمادبه‌نفس و پذیرش تفاوت‌ها می‌پردازد. داستان در مورد باب، مرغ دریایی تنها است که کت قرمزی را از یک مرغ دریایی دیگر هدیه می‌گیرد. او متوجه می‌شود که با پوشیدن این کت، دیگران به او توجه بیشتری می‌کنند و با او دوست می‌شوند. باب با این کت در ساحل قدم می‌زند و با مرغ‌های دریایی دیگر ارتباط برقرار می‌کند. اما یک روز، موج دریا کت قرمز را می‌برد و باب احساس می‌کند که اعتمادبه‌نفس خود را از دست داده است. او نگران است که دوستانش او را به خاطر نداشتن کت قرمز ترک کنند. در نهایت، او یاد می‌گیرد که دوستی‌های واقعی به ظاهر و اشیا وابسته نیستند و با کمک دوستانش، دوباره اعتماد به نفس خود را به دست می‌آورد.

این کتاب حاوی قصه‌های دل‌نشین با راه‌کارهایی مفید است برای چالش‌های والدین و فرزندانشان؛ از آماده کردن ذهن کودک برای رفتن به مدرسه تا غلبه بر ترس از تاریکی و مواجهه با بیماری و صد نکته‌ی تربیتی دیگر، مثل تشکر از دیگران... در این کتاب ابتدا داستانی در باره هر یک از موارد آموزشی بیان می‌گردید و سپس راه‌های برطرف کردن هر مشکل و مسئله با زبانی ساده و کودکانه آموزش داده می‌شود.

این کتاب مجموعه 14 روایت کاملاً مستند است. روایاتی از مشاهدات عینی شخصی که حال و روز مردگان را در همین حوالی یعنی پشت همین درهای بسته زنگ زده، در کوچه‌ای خاکی یا جلوی پیش‌خوان مغازه‌ای درک کرده است. خاطراتی کوتاه از روزهای نه چندان دور از یک استاد معمار که عمری را خاک، گل کرده و مردگان خاک رفته جلوی چشمانش رژه رفته‌اند. این کتاب روایت خاطرات مگوی شخصی است که دلش نخواست دکان باز کند، دلش نخواست اسمش فاش شود و شهرت بیابد. دقیق و جز به جز گفت. آنقدر که نویسنده بتواند تصویرش را کامل و بدون تخیل، بازسازی کند. فقط گفت‌وگفت که مردم باید بدانند تا باورشان قوی شود.

اصل و اساس شخصیت و اخلاق انسان از کودکی شکل می‌گیرد. در همین دوران است که انسان کنجکاو است و به یادگیری و کشف محیط علاقه دارد و عادت‌ها، خلق و خوها و ویژگی‌های اخلاقی در او نهادینه می‌شود. به همین دلیل مهم است که با استفاده از منابع غنی فرهنگ اسلامی و با تکنیک داستان‌گویی در راستای تکوین شخصیت کودک قدم برداشت. مجموعه حاضر نیز با عنایت به همین موضوع و در قالب قصه‌هایی ساده، با کمک آیات قرآن کریم و احادیث نکات ارزشمند اخلاقی را به کودکان می‌آموزد. قصه‌های این مجموعه به نکات اخلاقی و آدابی چون راستی و صداقت، نظم، رعایت بهداشت فردی و توکل و توسل به ائمه معصومین (س) اشاره دارد.