داستان

کتاب پیش رو شامل حکایت‌های فارسی و عربی، گزیده‌ای از منظومه‌های «موش و گربه»، «اخلاق‌الاشراف»، رساله «صدپند» و «تعریفات» است که به زبانی ساده بازنویسی شده است. در این حکایات، کنایات نیش‌دار و انتقاداتی تلخ از دردهای جامعه نهفته است که هزل و مزاح را انگیزه‌ای برای پاکی اخلاق معرفی می‌کند. ضمن آنکه نتیجه‌گیری اخلاقی هر حکایت در پایان آن آمده است.

کتاب پیش رو مجموعه‌ای از حکایت‌ها و داستان‌های «ملانصرالدین» است که در هر یک از آن‌ها، این شخصیت خاکستری است. در پایان هر حکایت، نتیجه اخلاقی آن ارائه شده است. همچنین برخی از حکایات در قالب نظم آورده شده است. در حکایات ارائه شده، در شخصیت اصلی، غفلت به شدت دیده می‌شود و رفتارهایش رنگ و بویی ساده‌لوحانه به خود می‌گیرد.

این کتاب حاوی حکایت‌هایی از «لقمان حکیم» است و در آن‌ها به روان‌شناسی روابط انسان‌ها و طرح نکاتی ظریف می‌پردازد که شاید در امور روزمره کمتر به آن‌ها توجه شود. در پایان هر حکایت، نتیجه‌گیری اخلاقی از کل داستان آمده است تا بر این نکته تأکید شود که لقمان، انسانی آگاه و مقید به چارچوب‌های اخلاقی بوده است.

این رمان مبارزه پهلوان «گودرز» را با دیو فراموشی شرح می‌دهد که سایه مخوفش را بر تاریخ افکنده و بر روح و روان مردم گرد فراموشی پاشیده است. داستان مواجهه یادآوری و فراموشی را بیان می‌کند. حکایت سفر روحی و جسمی این پهلوان که از دل تاریکی به کمال اساطیری وجود خویش می‌رسد، در این کتاب روایت شده است.

این داستان شرح مصاف پهلوان «گودرز» با سایه سنگین خودش است. سایه‌ای که ابتدا چون کابوسی مرگ‌بار او را به نیستی می‌برد؛ اما درنهایت سایه پهلوان با روح و روان او در‌می‌آمیزد و هر دو به جدال کابوس بزرگ‌تری می‌روند. پهلوان گودرز از اواخر دوران پهلوان رستم ظهور می‌کند و تجسم آرزوهای مردم رنج‌دیده آن دوران می‌شود.

قهرمان داستان پهلوانی است به نام «گودرز» که پس از مرگ «رستم» و در پایان دوران حماسی شاهنامه ظهور می‌کند. گودرز زاییده ذهن نویسنده است؛ اما با همان ویژگی‌های گودرز شاهنامه. این رمان مبارزه میان «رؤیا» و «کابوس» است. در ذهن گودرز، رؤیا دخترکی زیباست؛ دختری قالی‌باف که بی‌قراری‌های بسیاری دارد و پهلوان گودرز رؤیای هر روز و شب اوست؛ رؤیایی که اهریمن در پی نابودی آن است تا بر جهان بی‌امیدی حکومت خود را تثبیت کند.

فاطمه (س) در جوانی با علی (ع) ازدواج می‎کند و حسن، حسین، زینب و ام‌کلثوم را در دامن خود می‌پروراند و برای بازخواستن حق مسلم خود، یعنی فدک، با ستم و ستمگران مبارزه می‌کند. مرگِ پدر و نامردمیِ مردمان در حق علی (ع)، فاطمه (س) را به بستر بیماری می‌کشاند و به بهای پیروی از آرمان‌هایش، بهشت را شایسته خود می‌کند.

در این کتاب، در قالب هفده داستان کوتاه و به هم پیوسته، بخش‌های مهمی از زندگی حضرت محمد (ص)، روایت می‌شود. داستان با بازگویی چگونگی ازدواج آمنه با عبدالله و متولد شدن محمد و رشد او در دامان حلیمه، دایه‌اش، آغاز شده و با شرح آشنایی محمد با خدیجه و ازداوجش با او ادامه می‌یابد. معرفی جنگ‌هایی که در زمان پیامبر رخ داده و نیز واقعه غدیر خُم، از دیگر موضوعاتی است که کتاب به آن‌ها می‌پردازد. داستان با بررسی علل مرگ پیامبر (ص) پایان می‌یابد.

امام هادی (ع) که حدود ۳۳ سال به مردم زمان خویش امامت کردند، در دوران خلیفه عباسی، متوکل، به بغداد فراخوانده شدند و در آنجا مدام تحت فشار قرار گرفتند و اجازه تبلیغ دینی از ایشان سلب شد. امام هادی (ع) به تحریک معتز عباسی، مسموم و در سامرا دفن شدند. در این کتاب گوشه‌هایی از زندگی ایشان بررسی می‌شود.

این کتاب با نقل سیزده داستان کوتاه، به شرح و بررسی بخش‌هایی از زندگی امام موسی کاظم (ع) می‌پردازد. در این داستان‌ها، روایاتی از علی، پسر «یقطین»، وزیر هارون‌الرشید؛ شقیق بلخی؛ صفوان جمال و... بازگو می‌شود. آشنایی با ویژگی‌های رفتاری امامان معصوم از اهداف این کتاب است.