داستان

گنجشک کوچولو برای اولین‌بار بالای شهر پرواز کرد. هنگامی‌که به لانه برگشت، به مادرش گفت که قبلاً خیلی با خدا حرف می‌زده؛ اما امروز کاملاً حواسش پرت شده است. مادر گفت هرچه امروز دیده است، آفریده خداست و از او خواست هروقت چیز جدیدی دید، به یاد خدا باشد. گنجشک‌کوچولو خوش‌حال شد. روز بعد چیزهای جدید زیادی دید؛ اما بازهم حواسش پرت شد و خدا را فراموش کرد. مادرش گفت... .

خورشید آرام آرام از پشت تپه بالا می‌آید و تلنگری به کلاه ماهیگیر می‌زند. بعد از بالای جنگل‌های یخ‌زده حرکت ‌کرده و روی ردپای بچه‌ای، سایه درست می‌کند. خورشید از شهر و اطراف آن می‌گذرد، خرس‌ها و پلنگ‌های برفی را بیدار می‌کند و رنگین‌کمان صحرایی می‌سازد، سپس به آرامی وارد اتاق «کوکو» می‌شود تا یک روز همبازی او باشد.

باران می‌بارید، هنگامی‌که «فرَنسی» همراه مادر و خواهر کوچولویش که هنوز به دنیا نیامده بود، از مادربزرگش خداحافظی می‌کرد. پدر فرَنسی در دریا کار می‌کرد و مادر می‌گفت به زودی می‌آید. آن‌ها با ماشینشان به راه افتادند و چه بارانی! در بزرگراه، روی صف دراز ماشین‌ها باران می‌بارید. روی تپه، بچه‌خرگوشی دنبال سرپناه می‌گشت، چندصدمتر بالاتر، شاهینی شکارش را گم کرده بود، در تقاطع، دو مرد که خیسِ خیس بودند، بگومگو می‌کردند و... . سرانجام باران قطع شد و خورشید بیرون آمد و وقتی فرَنسی و مادرش به خانه رسیدند... .

این کتاب درباره چهار برادر است که پدرشان در لحظه آخر عمرش آن‌ها را دور هم جمع می‌کند. پدر سال‌ها تلاش کرده است تا لقمه نان حلالی برای پسرانش بیاورد؛ اما حالا وقت آن رسیده تا به سفر آخرت برود. پدر سال‌ها زحمت کشیده است؛ اما نتوانسته دارایی ارزشمندی برای فرزندانش به جا بگذارد؛ او از آن‌ها می‌خواهد به پند و اندرزش گوش دهند و برای به دست آوردن آن دارایی، به دنبال بهترین بهار بروند. چهار برادر راه می‌افتند تا بهترین بهار را پیدا کنند و... .

همه حیوانات از وجود رودخانه خبر داشتند تا اینکه خرس از راه رسید و کنجکاو بود که رودخانه چه کارهایی می‌تواند بکند. خرس روی تنه درختی نشسته بود که ناگهان با همان تنه درخت به رودخانه افتاد. در همین موقع قورباغه پرید روی سرِ خرس و لاک‌پشت‌ها از راه رسیدند... . در ادامه داستان، خرس و قورباغه همراه لاک‌پشت‌ها، دوستان زیادی پیدا می‌کنند و همه با هم خودشان را به جریان رودخانه می‌سپارند و... .

«جوحا» سوار الاغی بود که پدرش برایش خریده بود. او سوار بر الاغ همه‌جا را گشت تا اینکه با دیدن توله‌سگی از الاغ پیاده شد تا هم الاغ استراحت کند هم او بتواند بازی کند. جوحا بعد از بازی، از درخت توتی بالا رفت و سرگرم خوردن توت شد. بعد... . هنگامی‌که جوحا مشغول بود، الاغ از او دور و دورتر شد. وقتی جوحا به خودش آمد، خبری از الاغ نبود. او همه‌جا را گشت؛ اما الاغ را پیدا نکرد... .

«جوحا» یکی از شخصیت‌های کتاب کلیاتِ «عبیدزاکانی» است. مشخص نیست که جوحا چند سال دارد؛ گاهی پسربچه‌ای است و گاهی مردی جوان. در این داستان، جوحا که مثل همیشه بیکار است و گرسنه، به طرف روستایی می‌رود و صدای گریه و شیون، او را به خانه مردی می‌برد که از دنیا رفته است. جوحا ناخودآگاه می‌گوید که اگر به او غذا بدهند، مرده را زنده می‌کند! ولی این چطور ممکن است؟

پدرِ «جوحا»، او را نزد خیاطی گذاشته بود تا این کار را یاد بگیرد؛ اما جوحا همه کار می‌کرد، به جز یاد گرفتن خیاطی. روزی خیاط با ظرف عسلی به مغازه آمد و چون می‌خواست به دنبال کاری برود، از ترس اینکه جوحا عسل را بخورد، به او گفت در این ظرف زهر است، مبادا فکر کنی عسل است و به آن دست بزنی و از مغازه بیرون رفت. جوحا... .

مادر «جوحا» هرغذایی درست می‌کرد، جوحا همه را می‌خورد و برای مادروپدرش، هیچ غذایی نمی‌گذاشت. روزی پدر سه ماهی به خانه آورد، دوتا بزرگ و یکی کوچک. مادر ماهی‌ها را پخت و از شوهرش خواست تا جوحا در خانه نیست، همه ماهی‌ها را بخورند! مادر نگران بود که مبادا جوحا در خانه باشد؛ اما پدر جوحا دیده بود که او از خانه بیرون رفته است. آن‌ها مشغول خوردن شدند، غافل از اینکه جوحا از پشت در آن‌ها را نگاه می‌کرد. او ناگهان در را باز کرد و وارد شد... .

جوحا خسته و گرسنه به روستایی رسید و از مردم خواست تا به او غذا، جایی برای استراحت و پولی برای ادامه سفر بدهند؛ اما مردم روستا توجهی به او نکردند. جوحا درخواستش را دوباره تکرار کرد و پیرمردهایی که آنجا بودند، با عصبانیت به او گفتند که هیچ‌کدام از این کارها را نمی‌توانند انجام دهند. جوحا آن‌ها را تهدید کرد که اگر آنچه را خواسته، فراهم نکنند، بلایی را که سرِ روستای قبلی آورده است، سرِ آن‌ها هم بیاورد! او چه بلایی سرِ روستای قبلی آورده بود؟