اخلاق اسلامی

تحقق احکام و معارف دین در عرصه فردی و اجتماعی، نظام‌مند و دارای سیر است. غفلت از این نظام، سبب بروز نابسامانی‌های بسیار در دنیای اسلام و کج‌فهمی در دین و ظهور اعمال غیر انسانی زیادی به نام دین شده است. این نوشتار با رویکرد توصیفی تحلیلی ضمن پرداختن به چیستی و ضرورت عمل، مسئله سیر عمل را از دیدگاه قرآن و سیره بررسی و در قالب درسنامه ارائه کرده است.

این کتاب حاوی مجموعه‌ای از احادیث و اشعار درزمینه‌های مختلف اجتماعی از جمله اخلاق و سیرت نبی اکرم (ص)، ارزش علم و عالم، ازدواج و خانواده و ... به همراه یادداشت‌های دوره تحصیل و تدریس نگارنده است.

با تفرج در تاریخ اندیشه ادب و عرفان می‌توان اهداف عالی انسان را در کلام عاشقان خرد و اندیشه جشت‌وجو کرد و با بهره‌گیری از فلسفه تربیتی اسلام راه را به سوی شایستگی خلیفه خداوند بودن در زمین گشود. در این اثر با سیر در تاریخ شعر و فرهنگ کشورمان و بینش عالمان اخلاق، دین و فلسفه نظریات تربیتی ادبا و عرفای ایرانی اسلامی بیان شده است. در کنار آنها تعریف فلسفه و عرفان و چگونگی پیدایش تصوف ذکر شده و ماهیت و معیار ارزش‌شناسی در زمینه اخلاق بررسی شده است.

خودسازی یعنی ساختن وجود آدمی. کتاب پیش‌رو، پژوهشی است در قلمرو اخلاق اسلامی که هدف آن بررسی نقش علم و ایمان در اراده انسان برای انجام عمل اختیاری و تبیین جایگاه مؤثر و نقش‌محوری گرایش‌ها در تربیت دینی است. در این بررسی، ایمان شرط اساسی برای ورود به اعمال صالح معرفی و میزان اثرگذاری محیط بر عمل انسان تحلیل شده است.

مفهوم «انفاق» را بدون مفهوم «نفاق» نمی‌توان فهمید و انسان منفق را بدون ارزیابی انسان منافق نمی‌توان شناخت، هر دو واژه یک ریشه، ولی دو نتیجه متفاوت دارند. در این کتاب که مطالب آن براساس سخنرانی‌های استاد سیدعلی اکبر پرورش تنظیم شده است، با ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی در واژه انفاق و نفاق، موانع و موارد انفاق از نگاه قرآن کریم بررسی شده‌اند.

بی‌تردید، مربی عامل بسیار مؤثری در تربیت انسان و شکل‌گیری شخصیت اوست و شایسته‌ترین مربیان بشریت انبیا و ائمه (ع) هستند. این اثر با بیان مقدمه‌ای مفصل پیرامون تربیت انسان به بحث درباره عوامل مؤثر در اراده و عوامل سازنده افکار بشر می‌پردازد و با تبیین ویژگی‌های فکری تربیت اسلامی اهداف آن را بررسی می‌کند و روش‌های عملی‌ساختن آن را با استناد به روایات ذکر می‌کند.

اصل الگوگیری از شخصیت‌های آسمانی یکی از خواسته‌های بزرگ اهل ایمان است؛ چرا که سیمای آن‌ها، سیمای انسان کامل است. در این کتاب سیمای حضرت علی(ع) به عنوان یک الگوی کامل ترسیم و زندگی پرفراز و نشیب ایشان بررسی می‌شود تا به سبب آن و با شناخت آن حضرت، الگوپذیری از اخلاق و رفتار حسنه ایشان میسر ‌شود.

امروزه هدایت و تربیت انسان‌ها بیش از گذشته مورد توجه اندیشمندان جامعه قرار دارد. بی‌شک اسلام‌شناسی و به تبع آن شناخت سیره رفتاری ائمه معصومین(ع) می‌تواند بهترین نسخه شفابخش در نشر و حفظ تربیت دینی باشد. در این کتاب با بررسی دوران زندگی امام صادق(ع)، با شیوه‌های رفتاری ایشان با مردم و دستورالعمل‌های آن حضرت در برخورد با قشرهای مختلف به ویژه جوانان آشنا می‌شویم.

برای ساختن جامعه‌ای نمونه و تربیت انسان‌های کامل و سالم، اصول و روش‌هایی لازم است که انسان در سایه آن‌ها بتواند به دور از هرگونه انحراف، مسیر سعادت را بپیماید. بی‌‌تردید چنین روش‌هایی را می‌توان در زندگی، رفتار و گفتار ائمه معصومین(ع) به‌دست آورد. این نوشتار به بررسی سیره تربیتی امام حسن مجتبی(ع)می‌ پردازد.

عجله و شتاب‌زدگی در اغلب موارد، اخلاق زشت و ناپسندی است که در اعمال انسان به صورت‌های گوناگونی آشکار می‌شود. البته عجله فی‌نفسه بد نیست، بلکه از آنجا که فرصت اندیشیدن و کسب معرفت را از انسان می‌گیرد، مذموم است. بررسی دقیق اقسام عجله و پیامدهای آن می‌تواند در فهم انسان در رویارویی با مسئولیت‌های اجتماعی بسیار سودمند باشد. از این‌رو، این کتاب به شتاب‌زدگی در مسئولیت‌های اجتماعی و درمان آن در قرآن و روایات می‌پردازد.