داستان‌های بلند

این کتاب بیانیه سیاسی شاخصی در رَدّ نظام‌های تمامیت‌خواه (توتالیتر) و کمونیسم شمرده می‌شود. نویسنده آینده‌ای را برای جامعه به تصویر می‌کشد که در آن خصوصیاتی مانند تنفر به دشمن و علاقه شدید به برادر بزرگ (رهبر حزب، با شخصیت دیکتاتوری فرهمند) وجود دارد. در این جامعه، گناهکاران به راحتی اعدام می‌شوند و قوانین حکومتی، آزادی‌های فردی و حریم خصوصی افراد را پایمال می‌کند. تا جایی که حتی صفحات نمایش در خانه‌ها، از شهروندان جاسوسی می‌کنند.

وقایع داستان در دهه ۳۰ در «الجزایر» رخ می‎دهد. «مرسو» مردی درون‌گراست و به علت قتلی که مرتکب شده است، در زندان منتظر حکم اعدام است. داستان به دوبخش تقسیم می‌شود. در بخش نخست، مرسو در مراسم تدفین مادرش شرکت می‎کند و به عنوان انسانی بی‎اراده و فاقد رابطه احساسی معرفی می‎شود. در بخش دوم محاکمه او آغاز می‌شود، مرسو اتهام بی‌خدا بودنش را بدون هیچ اعتراضی می‌پذیرد و به اعدام محکوم می‌شود.

«سیذارتا» پسر یک برهمن است و دوستی به نام «گوویندا» دارد که با هم به درس‌های پدر و فرهیختگان گوش می‌دهند. پدر از اینکه پسرش ولع یادگیری دارد، بسیار خشنود است و وجود مادر مملو از عشق به سیذارتا. دوستش، گوویندا هم رفتار و افکار والای او را دوست دارد؛ اما سیذارتا احساس رضایت نمی‌کند . او پی می‌‌برد که آموزش کافی نیست و باید خودش جست‌وجو کند؛ بنابراین، با دوستش تصمیم می‌گیرند که از خانه پدری بروند و «شمن» شوند و به ریاضت بپردازند.

این رمان که وقایع آن در نظام کمونیستی «چکسلاواکی» شکل می‌گیرد، روایت تک‌گویی درون‌گرایانه کارگر پرس، آقای «هانتا»، است. او در زیرزمینی مرطوب که انبار کاغذ باطله است، روزگار می‌گذراند و کتاب‌هایی را که از سوی اداره سانسور آورده می‌شود، خمیر می‌کند. این داستان روان‌کاوانه ــ فلسفی است؛ چراکه شخصیت اصلی آن، هانتا، تمام حواسش به عشقبازی با کتاب‌هاست. دنیای او دنیایی خاکستری و تکراری است؛ اما این عشق به او شادی می‌بخشد و به زندگی‎اش روح می‌دهد.

داستان این رمان درباره پروفسور آلمانی به نام «هاردویگ» است. او معتقد است که برخی دالان‌های گدازه به سمت مرکز زمین می‌روند. او به همراه برادرزاده‌اش، «اکسل» و «هانس» که راهنمای آن‌هاست، از آتشفشانی در «ایسلند» پایین می‌روند و با ماجراهای متعددی، مانند حیوانات ماقبل تاریخ و خطرهای طبیعی مواجه می‌شوند تا اینکه درنهایت در شهری در جنوب «ایتالیا» دوباره به سطح زمین بازمی‌گردند.

این داستان اوضاع و احوال یونان را هنگام جنگ استقلال علیه امپراتوری عثمانی، ترسیم می‎کند. پس از نبردهای خونین، بسیاری از شهرها و بنادر یونان به تصرف ترک‌ها درمی‌آید و وحشت سراسر شهرهای یونان را فرا می‌گیرد که باعث می‌شود دولت‌های اروپایی مانند فرانسه و انگلیس و روسیه، در برابر ترک‌ها قرار بگیرند. قهرمان داستان، افسری فرانسوی به نام «هانری دالبر» است که علیه ترک‌ها مبارزه می‌کند و پس از چندی، عاشق دختر ثروتمند یونانی می‌شود. دختر نیز دالبر را دوست دارد؛ اما با ورود شخصی به نام «نیکلا استارکوف»، همه‌چیز به هم می‎ریزد.

«میشل استروگف»، فرمانده ارتباطات تزار، مأمور می‌شود که پیام مهمی را به شهر دور افتاده‌ «ایرکوتسک»، در «سیبری شرقی» برساند. قبایل «تاتار» بر اثر تحریک شخصی به نام «ایوان اوگارف»، افسر سابق گارد امپراتور که خلع درجه شده و در صدد انتقام است، شورش کرده‌اند و پادگان «ایرکوتسک» را در معرض تهدید قرار داده‌اند. استروگف طی این سفر با حوادث غیرعادی و فراز و نشیب‌هایی مواجه می‌شود که شجاعت و فداکاری او را به نمایش می‌گذارد.

دکتر «فرگوسن» جهانگرد، تصمیم می‌گیرد که برای سفر اکتشافی به آفریقا برود؛ اما به علت وجود خطر قبایل نامتمدن و حیوانات وحشی و هزار و یک دلیل دیگر، سفر خود را هوایی در نظر می‌گیرد، او برای اینکار بالن را برمی‌گزیند و از دوست خود، «کندی»، هم دعوت به همکاری می‌کند. او نوکر خود، «جو»، را نیز که فردی باهوش و زرنگ است، با خود همراه می‌کند و سفر آغاز می‌شود. آن‌ها ماجراهای زیاد و شگفت‌انگیزی را پشت‌سر می‌گذارند و بارها از مرگ نجات می‌یابند و سرانجام... .

در سال ۱۸۶۶ حادثه‌ای مردم دنیا را متحیر می‌کند. مدت‌ها قبل کشتی‌ها به جسم شناور عظیمی برخورد می‌کنند. عده‌ای گمان می‌کنند، آن یک کوسه بزرگ است؛ اما عده دیگری معتقدند که نوعی هیولای دریایی ناشناخته‌است. پروفسور «آروناکس» به همراه «ندلند» که صیاد نهنگ است و یک دوست دیگر، با یک کشتی تحقیقاتی به جست‌وجوی این هیولای زیر آب می‌روند؛ اما کشتی در اثر برخورد با آن موجود آسیب می‌بیند و پروفسور «آروناکس» و همراهانش، از یک زیردریایی سر درمی‌آورند. چیزی که تاکنون مانندش را ندیده و حتی تصورش را هم نکرده‌اند!

این کتاب داستان ماجراهای پنج نفر را در جزیره‌ای ناشناخته روایت می‌کند. این پنج نفر در سال ۱۸۶۵ و در خلال جنگ‌های داخلی آمریکا، با بالن از زندانی در شهر «ریچموند» (واقع در ایالت ویرجینیای آمریکا) فرار می‌کنند و هفت‌هزار مایل، با طوفان وحشتناکی بر فراز اقیانوس آرام به پیش رانده می‌شوند. در آخرین لحظات متلاشی شدن بالن، به ناچار در جزیره‌ای غیر‌مسکونی و ناشناخته فرود می‌آیند. وقتی بالن در آستانه رسیدن به خشکی است، یکی از آن‌ها به دریا سقوط می‌کند و در شرف مرگ قرار می‌گیرد؛ اما او به شکل معجزه‌آسا و مشکوکی نجات پیدا می‌کند و... .