زبان و ادبیات فارسی

در این اثر شرح ۳۲ حکایت از دفتر نخست « مثنوی معنوی» آمده است. در هر حکایت ابیات و توضیحات دینی، عرفانی، ادبی مربوط به آن بیان شده و همچنین ارجاع ابیات و آیات و روایات به‌ترتیب بر اساس شماره جلد، صفحه و بیت صورت گرفته است و نیز حکایت‌های ارائه شده به نسخه‌های معتبر و ترجمه‌های دقیق‌تر و متون تصیح شده ارجاع داده شده است.

این نسخه نفیس، کوششی است به منظور فراهم‌نمودن متن صحیح از اشعار خواجه شیراز که شرح حال شاعر، فهرست اشخاص و بزرگان زمان وی و توضیح برخی ابیات و لغات مشکل را در بردارد. نیز شامل شرح اشعاری است که به آیات و احادیث یا داستان‌های کتب دیگر اشاره دارند. فرهنگ اصطلاحات و لغات و فهرست دیوان‌های استفاده شده در تهیه اثر به پیوست آمده است.

کتاب نکته‌های آموزشی از کاربرد‌های زبانی و ادبی فارسی امروز را ارائه کرده است. در این راستا هر یک از مباحث مرتبط با دستور زبان و دستور خط فارسی با ذکر مثال و نیز بیان کاربرد مرسوم آن آورده شده و همچنین صحیح یا اشتباه بودن آن اثبات شده است. هدف از این مطالعه آشنایی و شناخت بیشتر با زبان فارسی به منظور استفاده صحیح واژگان در گفتار و نوشتار است.

معرفی و شرح زندگی یحیی ماهیار نوابی از نوادگان خاندان وصال شیرازی و از کتاب‌شناسان معروف ایرانی در این کتاب آمده است. نوابی در طول حیات حرفه‌‌ای‌اش به بیان دیدگاه‌های متنوع درباره زبان‌های آذری و لهجه شیرازی پرداخته است. دوران زندگی او به عنوان زبان‌شناس، مقاله‌نویس، شاعر و کتاب‌شناس در این اثر بررسی شده است.

کتاب به معرفی زندگی محمد نخجوانی از ادبا و فضلای شهر تبریز (1341ــ 1279) اختصاص دارد. نخجوانی فهرست کتب خطی کتابخانه «تربیت» را نوشته که در نوع خود یک شاهکار است. زندگی او به عنوان کتاب‌شناس، خط‌شناس و بازرگان در این اثر بررسی شده است.

این اثر زندگی احمد گلچین معانی (۱۳۷۹ــ ۱۲۹۵)، از شاعران و غزل‌سرایان نامدار ایرانی را شرح داده است، همچنین نگارنده کتاب دوران زندگی وی را به عنوان کتاب‌شناس، نسخه‌شناس، سبک‌شناس، تذکره‌شناس و پژوهشگر (به‌طور ویژه در حوزه زبان و ادبیات شبه‌قاره هند) مورد بررسی قرار داده است.

انواع نثر از لحاظ تاریخی و معنایی در دوره‌های مختلف بررسی شده است. هدف از سبک‌شناسی شناختن ساختارهای زبانی و معنایی متون است که هریک بیانگر اندیشه‌ها و اهداف شاعران، با توجه به فرهنگ قلمرو زندگیشان است. در هر فصل آزمون‌هایی همراه با پاسخ‌نامه تشریحی ارائه شده است تا دانشجویان بتوانند به میزان یادگیری خود پی ببرند.

مراحل مختلف داستان‌نویسی و سبک‌های نویسندگی در این کتاب توضیح داده شده و نیز روش شاعران در سرودن شعرهای داستانی و غیر داستانی از دیدگاه داستان‌نویسی اسطوره‌ای و نویسندگان معاصر بررسی شده است، همچنین درباره آشنایی با وزن شعر، قالب‌های شعری و مراحل عملی سرودن شعر سنتی بحث می‌شود.

این اثر حاوی اشعاری استادانه و فصیح از مولانا مکتبی شیرازی است که سخنان حضرت علی(ع) را به نظم در آورده است. سبک این اشعار به سبک سنایی و یا به اوحدی شبیه است و می‌توان اشعار را به شعرای قرن ششم هجری نسبت داد. توضیحات لازم درباره اشعار نیز در پانوشت سخنان درج شده است.

کتاب حاضر زندگی‌نامه و شرح سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی، شاعر و قصیده‌سرای قرن پنچم هجری است. قبادیانی آهنگ سفر را از مرو آغاز می‌کند و در بلخ به پایان می‌رساند. این سفرنامه با یک حادثه داستانی شروع می‌شود و از زبانی روایی ــ ادبی برخوردار است. حکایت‌های دلنشین، دقت و جزئی‌نگری از ویژگی‌های بارز این سفرنامه است.