علوم اجتماعی

این کتابِ پژوهشی علاوه بر توجه به جریان‌های صدر اسلام و نیز اصول اعتقادی و حرکت سیاسی تشیع، ویژگی‌های نیروهای اجتماعی و سیاسی ایران در دوره‌های مختلف تاریخ معاصر، صفویه، قاجاریه، پهلوی اول و دوم و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی را مفصل بررسی کرده و به تبیین هویت، ریشه‌های تاریخی، منابع قدرت و عوامل ظهور و افول آن پرداخته است.

برآیند حیات سیاسی هر جامعه‌ای محصول چگونگی تعامل و تحول جریان‌های سیاسی آن (درون‌زا و برون‌زا) است. از این‌رو، فهم حیات سیاسی هر جامعه‌ای در گرو شناخت، درک و تحلیل جریان‌های سیاسی آن است. در جلد پنجاهم از مجموعه‌ی «پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی» به پرسش‌های مطرح درخصوص جریان‌شناسی سیاسی با نگاهی به احزاب، گروه‌ها، و جریان‌های سیاسی در ایران معاصر، پاسخ داده شده است.

این کتاب در تلاش است تا با بررسی چگونه شکل‌گرفتن مدرنیته و ارائه توضیحاتی درباره خصوصیات آن، از به وجودآمدن نابه‌سامانی‌های اجتماعی مانند: خودباختگی فرهنگی یا دشمن‌انگاری هرچیز مدرن جلوگیری کند.
نام برخی از سرفصل‌های این اثر عبارت‌اند از: ماهیت مدرنیته؛ ادوار تاریخی مدرنیته؛ ایدئولوژی‌های عالم مدرن.

نویسنده در این کتاب درباره دوگانه‌‌های سرنوشت‌ساز از نظر رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای سخن می‌گوید. وی با بررسی و آسیب‌شناسی هر یک از دوگانه‌ها در صدد تبیین هر کدام از آن‌ها به‌عنوان گفتمان غالب در جامعه می‌باشد. دَه دوگانه‌ای که رهبری درباره مسائل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و رفتاری در دیدار با خبرگان رهبری به آن اشاره فرمودند عبارت است از: ابتکاری و فعال بودن در مقابل انفعالی و تابع دشمن بودن، نگاه امیدوارانه در مقابل نگاه مأیوسانه، شجاعت در مقابل ترس، حزم و تدبیر در مقابل ساده‌اندیشی، نگاه توأم به تهدیدها و فرصت‌ها، شناخت یا عدم شناخت واقعیت‌های میدانی، مدیریت احساسات در مقابل رها کردن آن، رعایت ضوابط شرعی در مقابل عدم رعایت ضوابط شرعی، بهره‌گیری از تجربه‌ها در مقابل فراموش کردن آن‌ها، و توجه به دشمن واقعی در برابر مقصر دانستن یکدیگر.

این کتاب یک نگاه عمیق جامعه‌شناختی به مسئله برده‌داری و تبعیضِ‌ نژادی است. نویسنده با استفاده از وقایع تاریخی مستند و تجربیات خودش در این کتاب تلاش کرده، لایه‌های زیرین و نیمه‌پنهان سیاست و فرهنگ جامعه امریکا را آشکار کند. همچنین اطلاعاتی پیرامون نظام طبقاتی هند و آلمان نازی ارائه می‌دهد.

این کتاب در پی پاسخ به این سؤال است: چرا با رشد کنشگری‌های اجتماعی و نظارت‌های مدنی و عدالت‌خواهی در سطح حاکمیتی، امید به اصلاح کمتر، احساس بی‌عدالتی و تبعیض بیشتر، و تلقی فساد سیستمی مضاعف شده است؟ با این سؤال ابتدا اندیشه پشتیبان عدالت‌خواهی منطبق با نظام اندیشه امامین انقلاب، بررسی شده است و در ادامه، مهارت «نقد خیرخواهانه» و «مطالبه‌گری سازنده» و «افشاگری اخلاقی» و درنهایت «سواد رسانه‌ای عدالت‌خواهی» در مواجهه با اخبار منفی، پیشنهاد شده است.

هدف از نگارش این کتاب، آشنایی مخاطب با روند فعالیت‌های هسته‌ای در منطقه مهم و حیاتی غرب آسیاست و مخاطب طی مطالعه آن به‌صورت اجمالی با دسته‌بندی فعالیت‌های هسته‌ای و جایگاه هر یک از کشورهای منطقه در این عرصه آشنا می‌شود. علاوه بر این، ضرورت و چرایی به‌کارگیری فناوری هسته‌ای در این منطقه و دلایل کشورها جهت دستیابی به این فناوری نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

دموکراسی واقعی یک شکل نیست، بلکه یک مرحله از رشد و استقلال جامعه است که جامعه را باید برای رسیدن به آن درجه تربیت نمود. تا زمانی که یک ملت با شناخت کافی و اراده لازم خود در یک جامعه مدنی، در این راه گام برندارند، حکومت مردمی غیرممکن و محال است. نویسنده در این کتاب، ادعای امریکا را مبنی بر داشتن دموکراسی از ابتدای موجودیت با استناد به اسناد و براهین روشن واکاوی می‌کند و به این پرسش پاسخ می‌دهد که دموکراسی و آزادی در ایران است یا امریکا؟

در نظام جمهوری اسلامی ایران، انتخابات، رکن اصلی مردم‌سالاری دینی است. به همین دلیل حضور مردم در انتخابات امری حائز اهمیت است. این کتاب، 47ویژگی نامزدهای اصلح را با بهره‌گیری از آیات، روایات و کلام امامین انقلاب و همچنین با استفاده از داستان‌های تاریخی و سیاسی برای مخاطبان بیان می‌کند تا بتواند معیاری برای انتخاب فرد اصلح توسط آحاد مردم باشد.

در فصل اول این‌ کتاب، به سؤالات ریشه‌‌ای همچون «چرا باید رأی بدهیم؟ چرا شورای نگهبان در کشور وجود دارد؟ چرا اجازه داده‌ نمی‌‌شود مردم مانند سایر کشورها هر که را می‌‌خواهند انتخاب کنند؟ و...، پاسخ داده شده است. بررسی ریشه تاریخی مسئله کاهش ارزش پول در ایران، تکیه بر ذخایر ارزی نفتی برای حفظ ارزش پول ملی در دوران پهلوی و...، از مباحثی است که در فصل دوم کتاب به آن‌ها پرداخته شده است. فصل سوم کتاب از دو بخش «نگاه به بیرون» و «نگاه به درون» تشکیل شده که در بخش اول عناوینی همچون «عاقبت لغو ‌تحریم‌‌ها بدون تقویت تولید داخل»، «انتظارات خارجی‌‌ها از کشورهای درحال‌ توسعه برای ‌سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی»، و...، مورد بحث قرار گرفته است. «تجربه بریتانیا»، «تجربه امریکا»، «ظرفیت‌های کشور برای حل مشکلات» و...، مطالبی است که در بخش دوم از فصل سوم کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.