راهنمای تدریس

«جشنوارۀ تجربیات برتر مدارس در حوزۀ سنجش» کوشیده است بستر آشنایی با روش‌های علمی و کاربردی در حوزۀ سنجش و ارزیابی و اشاعۀ آن ها را فراهم آورد. کتاب حاضر شامل مجموعه آثار برگزیدگان این جشنواره است که بیشتر به چگونگی ارزشیابی مؤثر اختصاص دارند. تغییر در شیوه‌های ارزشیابی، تجربیات مؤفق در ارزشیابی کیفی توصیفی، ارزشیابی عملکردی در درس‌ها، بهترین ارزشیابی با کمترین امکانات، بازی‌های آموزشی در کلاس درس، حل مشکلات نوشتاری دانش آموزان در کلاس درس، وارزشیابی به شیوۀ نمایش و بازی از جمله موارد مطرح شده هستند. مقالات به شیوۀ تحقیقی و پژوهشی عرضه شده‌اند و ضمن شرح مسئله و ضرورت آن، راهکارهای اجرایی را نیز پیشنهاد داده‌اند.

خواندن شرح حال و احوال اصحاب دانش می‌تواند چراغ راهی باشد در درک چگونگی پیمودن این راه. نویسندۀ کتاب حاضر می‌کوشد با بیان نقادانۀ زندگی خویش، به خصوص از نظر تحصیلی و شغلی، بعضی مسائل و مشکلات موجود در جامعه، اعم از مشکلات مدرسه و دانشگاه، و تحصیل و تدریس و حتی سفر تا مشکلات جامعه و کسب و کار و تجارت را در قالب خاطره بیان کند. در واقع، این کتاب زندگی‌نامه‌ای خود نوشته است که بیشتر جنبۀ تحلیلی و نقادانه دارد. محتوای کتاب به ده فصل تقسیم شده است و هر فصل در پیوستگی مفهومی با فصل‌های دیگر، خاطراتی از یک استاد دانشگاه است که در کودکی درس‌نخوان بوده و به مرور و در اثر گذشت زمان، به درس روی آورده و حال در این کتاب نقد احوال جامعه را آورده است.

نقشه مفهومی ابزاری برای نمایش اطلاعات در قالب یک سری نمودار و کادرهای متصل به هم است که ارتباط منطقی بین مفاهیم به‌روشنی در آن‌ها قابل‌مشاهده بوده و به‌نوعی بازنمایی تجسمی روابط معنی‌دار بین مفاهیم محسوب می‌شود. در اثر حاضر، مؤلف به ارائه این نقشه در امر آموزش پرداخته و مفاهیمی مانند تدریس و ارتباط آن با یادگیری را تشریح کرده است.

تدریس در کلاس‌های چندپایه به نوعی از تدریس در آموزش ابتدایی اطلاق می‌شود که در آن دانش‌آموزان چند پایه در یک کلاس و توسط یک معلم آموزش می‌بینند. در این مطالعه پس از بیان کلیاتی درباره کلاس‌های چندپایه و بررسی علل تشکیل و نحوه تدریس در این کلاس‌ها، نقاط ضعف و قوت این نوع از آموزش واکاوی شده و راهکارهایی برای برون رفت از این نقاط ضعف ارائه می‌شود.

توسعه فضای آموزش از مدرسه به خانه موجب مشارکت والدین در فرایند یادگیری دانش‌آموزان و تثبیت آموخته‌های آنها می‌شود. در این کتاب ضمن تشریح هر درس، اهداف، توصیه‌های آموزشی، شیوه طراحی و اجرای آزمون متناسب با مباحث کتاب توضیح داده شده است. برای شرح مطالب تا حد امکان از عبارت‌های ساده و جمله‌های قابل فهم استفاده گردیده است.

ناآگاهی والدین از اهداف، محتوا، روش آموزش و شیوه برگزاری آزمون‌های کتاب درسی، باعث می‌شود آنها نتوانند مشارکت فعالی در آموزش فرزندان خود داشته باشند. در کتابی که پیش رو دارید، توضیحات کلیدی هر درس،‌ حاوی شرح آن، روش حل مسئله‌ها، فعالیت‌ها و اهداف آموزشی هر مبحث تشریح شده است. برای فهم بهتر، از شکل‌‌ها و نمودارهای مرتبط نیز بهره گرفته شده است.

روش‌های تدریس حامل فلسفه و آرای تربیتی و انواعی از روان‌شناسی‌های یادگیری اند؛ از این رو، معلم با گزینش روش‌های تدریس نشان می‌دهد که چطور می‌اندیشد و عمل می‌کند. اثر حاضر با توجه به اهمیت موضوع توانمندسازی صلاحیت‌های علمی و تخصصی تدوین گردیده است. مطالب کتاب در طراحی، اجرا و ارزشیابی طرح درس کمک می‌کند و به عنوان راهنمای عمل در اختیار آموزگاران و فعالان عرصه تعلیم و تربیت قرار گرفته است.

کتاب معلم ابزاری آموزشی است که به روند تدریس آموزگاران نظم می‌بخشد و فرایند یادگیری دوطرفه را توسعه می‌دهد. در این کتاب پاسخ پرسش‌های کاربرگ و کتاب کار و تمرین درس‌های علوم، ریاضی و فارسی درج گردیده است. در ابتدای هر فصل همچنین اهداف آموزشی هر درس و نیز دانستنی‌هایی برای معلم در نظر گرفته شده است.

آموزگاران برای آنکه فرایند آموزش را با موفقیت بیشتر پشت سر بگذارند، لازم است بر مطالب درسی اشراف کافی داشته باشند. در این راهنما، برای هر یک از درس‌های کتاب اصلی نقشه مفهومی، اهداف رفتاری، پیش‌دانسته‌های دانش‌آموزان حول موضوع مورد بحث و ابزارها و مواد آموزشی برای یادگیری مبحث به صورت مختصر تشریح شده است. در ادامه، روش تدریس و پیشنهادهایی برای افزایش بهره‌وری کلاس ارائه گردیده است.

دانش‌آموزان درس علوم را در مدرسه و کلاس و بر اساس مشاهده، تجربه و آزمایش فرامی‌گیرند و در نهایت با راهنمایی معلم به اصول علمی پی می‌برند. این کتاب تلاشی است برای کمک به والدینی که در پی یافتن پاسخ‌های سؤالات درسی دچار مشکل می‌شوند و سعی در تعمق بخشیدن به آموخته‌های فرزندانشان دارند. در هر بخش علاوه بر پرسش‌های کوتاه پاسخ، توضیحات لازم برای تمرین‌های تشریحی نیز درج گردیده است.