تعلیم و تربیت

اگر می خواهیم فرزندانمان در آینده بتوانند درست تصمیم بگیرند، لازم است از کودکی روش‌های درست اندیشیدن را به آن ها بیاموزیم. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چند جلدی است که به موضوع برنامۀ «فلسفه برای کودکان» می پردازد و در واقع کتابی آموزشی است برای پرورش مربی فلسفه برای کودک و نوجوان. این جلد به موضوع «نسبت فلسفۀ تعلیم و تربیت با فلسفه برای کودکان» اختصاص یافته است. در فصل اول، مفاهیم فلسفه، فلسفۀ تربیت، آموزش فلسفه و جایگاه آن در آموزش و پرورش ایران شرح داده شده است. اهداف و مبانی فلسفه برای کودکان نیز در همین بخش آمده اند. فصل دوم کتاب نسبت فلسفه های تربیتی را با رویکرد فلسفه برای کودکان و فصل سوم موضوع بازاندیشی در مفهوم فلسفه برای کودکان را مورد توجه قرارداده است.

کتاب پیش رو حاوی مطالبی است که نشان می‌دهد جریان ارزشیابی در فلسفه چه مسیری را طی می‌کند. هدف از ارائه کتاب آن است که مخاطبان درگیر فرایند ارزشیابی کردن و ارزشیابی شدن شوند و لذت‌های آن را کشف کنند. تمرکز ارزشیابی در فلسفه برای کودکان، بر گفت‌وگوی جمعی استوار است. بنابراین، افراد می‌آموزند که آشکارا ارزشیابی شوند و ارزشیابی کنند و حق داشته باشند دلایل را بشنوند و دلایل خود را عرضه کنند و نیز با دلایل عرضه شده مخالفت کنند.

مدرسه خلاق، مدرسه‌ای است بازی‌محور که در آن یادگیری به فعالیتی خود‌جوش و مورد علاقه کودکان و نوجوانان تبدیل می‌شود. در این نوشتار، اجزای مختلف این نوع مدرسه معرفی می‌شود و بخشی از ایده‌های نویسنده با ترکیبی از تجارب یک مدرسه خلاق به نام «کومبس» که تجارب یادگیری در آن در سه زمینه سیاست و خط‌مشی، فن تعلیم و تربیت و برنامه‌ درسی مطرح شده است، ترسیم می‌گردد.

انسان به عنوان موجودی اجتماعی فطرت الهی دارد و می‌تواند با خدای خود ارتباط برقرار کند. یکی از راه‌های ارتباطی در دین اسلام، اقامه نماز است. در این مطالعه آثار تربیتی نماز بررسی شده و هر یک از آثار آن به تفکیک موضوع به بحث گذاشته شده است. ایجاد حالت خلوص، ایجاد روحیه صبر، آشکار شدن توحید و پرورش روحیه برخورد نیکو با مردم، نمونه‌ای از این آثار است. همچنین آثار تربیتی نماز جماعت به طور مجزا بیان شده است.

داستان، روایت زندگی نوجوانی به نام کیوان است که به دلایلی برای مدتی باید نزد مادر‌بزرگش زندگی کند. کیوان در میان قصه‌های مادر‌بزرگ و خانه قدیمی‌اش، با ماجراهایی تازه مواجه می‌شودکه او را به سرزمین‌های دور و میان دیو و ماه پیشانی و کاخ نشینانی می‌برد که هریک برای او اتفاقاتی را رقم می زنند. کیوان پس از کسب تجربه‌های جدید، قصد دارد به خانه مادربزرگش بازگردد، ولی با خود می‌اندیشد که آیا کسی حرف‌های او را باور خواهد کرد؟

حوزه تربیت هنری یکی از حوزه‌های اساسی و درعین‌حال فراموش‌شده در نظام‌های آموزشی است. اثر حاضر تلاش کوچکی است برای تبیین نسبت هنر و تعلیم و تربیت و در این میان، رابطه برنامه‌ریزی با یاددهی آن را به تصویر می‌کشاند و آغازگر راهی گسترده برای پاسخ‌گویی به نیاز مبرم جامعه ایران در این عرصه است.

در این اثر به بررسی نقش محبت در تربیت دینی افراد پرداخته شده است. آن‌گاه به بررسی معیارهای محبت از منظر قرآن و سنت و نیز از نگاه شعر شاعران پرداخته شده و ضرورت محبت، میزان آن، آثار مفید آن و نیز کارکردهای مهم آن در تعلیم و تربیت فرزندان و دانش آموزان، مورد بحث و بررسی قرا گرفته است.