خاطره نویسی

تصویر تخته ‌سیاه کوچکی که روی آن «الف - ب - پ - ت» نوشته ‌شده بود برای خیلی‌‌ها آشناست. این نماد ساده، نشان سازمان نهضت سوادآموزی است که در سال 1358 با شعار «ایران را مدرسه کنیم»، تأسیس شد. سازمانی که هفتم دی‌‌ماه سال 1398، چهل ‌ساله ‌شد. بسیاری از نزدیکان ما به‌واسطه نهضت سوادآموزی باسواد شدند و تحصیلات خود را ادامه دادند و به دانشگاه رسیدند و... . خانم «بهجت سلیمانی»، نویسنده خاطرات این کتاب از کسانی است که تا 12 سالگی از نعمت سواد محروم مانده بود؛ اما پس از سا‌ل‌ها با تلاش روزافزون موفق به دریافت مدرک لیسانس آموزش ابتدایی شد و در حال حاضر معاون مدرسه است.

کتاب حاضر، تلفیقی از زندگی شهید «حسین مالکی‌نژاد» و «زهرا نصرالهی»، مادر شهید است. حسین اول شهریور 1349، در شهر قم به دنیا آمد و در دوازده مرداد 1365 در شلمچه به شهادت رسید. غالب داستان به صورت خاطره نقل می‌شود. در انتهای کتاب، عکس‌هایی از شهید و دوستانش آورده شده است که نشانگر اعمال و رفتار شهید است.

این کتاب زندگی‌نامه داستانی سردار سلیمانی از تولد تا شهادت است. نویسنده سعی کرده است خاطرات و زندگی سردار را برای جوانان و نوجوانان به داستان تبدیل کند و خصوصیات مختلف شخصیت او، ازجمله خلوص، شجاعت، ایثار، پاکدامنی، دستگیری، مردم‌داری و تواضعش را در نظر گرفته است. علاوه‌بر داستان زندگی، کتاب دارای وصیت‌نامه، عکس و تصویر، منابع و پیام رهبر معظم انقلاب نیز هست.

این کتاب سه فصل مستقل دارد؛ فصل اول، داستان پریشان‌خاطری نویسنده‌ای است که در دوران جوانی به محضر استاد «محمد‌تقی جعفری» می‌رسد و استاد راه را به او نشان می‌دهد. فصل دوم، حاصل مطالعات نویسنده در حوزه «هدف و فلسفه زندگی» به رشته تحریر در آمده است. در فصل سوم، خاطراتی از استاد محمد‌تقی جعفری روایت می‌شود.

در این کتاب کلاه خاطرات خودش را از شنبه تاپنج شنبه تعریف می کند. روز شنبه کلاه توی کمدخواب است که پسربچه در کمد را باز کرده و کلاه را برمی دارد و روی سرش می گذارد چرا که دارد برف می آید و هوا است. روز یکشنه، کلاه گوشه اتاق اقتاده که سوسک یواش یواش به سمت او می رود تا در آنجا بخوابد و ....

«رولی جفرسون» تصمیم می‌گیرد مانند دوستش، «گِرِگ»، خاطراتش را بنویسد و سعی می‌کند گِرِگ از این موضوع باخبر نشود؛ چون می‌داند که عصبانی می‌شود. رولی به دفتر خاطراتش افتخار می‌کند و دوست دارد آن را به گِرِگ نشان بدهد و همان‌طور که پیش‌بینی می‌کند، گِرِگ عصبانی می‌شود؛ اما بعد پیشنهاد جالبی به رولی می‌کند که... .

براساس استاندارد قوانین حفاظت بین‌المللی، یک محیط‌‌بان باید حداکثر از یک‌هزار هکتار اراضی تحت مدیریت سازمان محیط زیست، حفاظت کند. به همین دلیل، با توجه به وسعت مناطق تحت مدیریت این سازمان، هم‌اکنون یک محیط‌بان به اندازه چهارنفر تلاش می‌کند و این کار نشانگر تحمل فشارهای گوناگون بر اثر عدم وجود متناسب محیط‌بانان در عرصه‌های حفاظتی کشور است و همین موضوع موجب شده است تا محیط‌بانان خاطرات تلخ‌وشیرین و آموزنده‌ای داشته باشند که کمتر کسی آن را شنیده یا به آن فکر کرده است. این کتاب دربردارنده ۷۱ خاطره از ۴۶ محیط‌‌‌‌بان است.

به خانواده «گِرِگ»، ارثیه غیرمنتظره‌ای رسیده است تا خانه‌شان را بازسازی کنند؛ اما آن‌ها خیلی زود می‌فهمند که خانه، خراب‌تر از آن است که تعمیر شود. وقتی دیوارها برداشته می‌شود، مشکلات ریزودرشت بر سرشان می‌بارد، چوب پوسیده، موجودات ریز چندش‌آور و چیزهای بدتری که باعث می‌شود آن‌ها متوجه شوند این کار به زحمتش نمی‌ارزد؛ ولی وقتی گردوخاک تمام می‌شود، آیا خانواده گِرِگ می‌توانند در این خانه زندگی کنند؟

«خاطره‌ها روشنی‌بخش زوایای تاریک برخی وقایع و علت‌ها هستند. با خاطره‌ها گذشته‎ها حضور می‌یابند و مانده‎های در ذهن بیدار می‏‌شوند. پاره‌‏ای یادها را زنده باید داشت، چه نیک و چه تلخ». کتاب حاضر حاوی خاطرات نویسنده است، برش‌هایی از روزگار کودکی و نوجوانی‌اش در گیرودار درس و مدرسه و بازیگوش‌هایش. او تأکید می‏‌کند که از خطاها باید پرهیز کرد. او از معلمان کاردان و پخته‎اش قدردانی می‌کند. نگاه نویسنده جامعه شناسانه و تربیتی است. او رفتارها را واکاوی می‌کند و توضیح می‌دهد. شخصیت‌ها با عملکردهایشان معرفی می شوند و مخاطب ناخوداگاه به رفتارهای خودش فکر می کند.

کتاب حاضر تجربیات فردی است که خود آموزگار، مدیر مدرسه، رئیس آموزش و پرورش کوهپایه و حدود سی سال کارشناس مسئول آموزش ابتدایی استان اصفهان بوده است. این خاطرات ضمن آن‌که تجربه‌های زیسته یک مدیر را در اختیار معلمان و مدیران کشور می‌گذارند، تصویری از سختی‌ها و دشواری‌های کار نیروها و کارشناسان فرهنگی را خصوصاً در استان‌ها در سی سال گذشته ترسیم می‌کنند.