خاطره نویسی

کتاب حاضر مستندی داستانی از زندگی و مبارزات «حسین خدادادی» است. او در سال ۱۳۲۴ در «ده‌نو»، از توابع شهرستان نیشابور به دنیا آمد و در کسوت روحانی در هفده شهریور ۱۳۵۴ به جرم تهیه اسلحه برای مبارزان، از سوی ساواک دستگیر و در مدت حدود هشت ماه حبس در «کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک و شهربانی کشور شاهنشاهی»، در نتیجه شکنجه‌های مداوم، معلول و به زندان قصر منتقل شد. وی ابتدا به سی سال حبس محکوم شد؛ اما به علت تأهل و معلولیت جسمی، این مدت به هشت سال تقلیل یافت؛ اما بعد از حدود سه سال، با وقوع انقلاب اسلامی آزاد شد.

«علی دانش‌پژوه» در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد و به دلیل موقعیت پدرش و رفت و آمد علما و مبارزان انقلابی به منزلشان، از دوران نوجوانی در جریان مسائل سیاسی کشور قرار گرفت. او در سال ۱۳۵۰ با عضویت در گروهی به نام «جوانان غیور شهرستان قم» عملاً وارد مبارزه علیه بی‌عدالتی‌های رژیم شاه شد و سرانجام در آبان ۱۳۵۲ دستگیر شد و بعد از سه ماه شکنجه به یک سال حبس محکوم شد و... . کتاب حاضر بخشی از خاطرات و مصائب او در دوران رژیم پهلوی است.

«عبدالله عزیزیان» در سال ۱۳۲۳ در همدان به دنیا آمد. او با تشکیل هیئت‌های مذهبی در جنوب تهران، وارد عرصه مبارزه با رژیم پهلوی شد. نخستین‌بار در پانزدهم بهمن ۱۳۵۱ به جرم مطالعه کتاب‌های ممنوعه و انجام فعالیت‌های مذهبی، در میدان میوه و تره‌بارِ انبار گندم، دستگیر و به بازداشتگاه «کمیته مشترک ضدخرابکاری ساواک و شهربانی»، منتقل و پس از شکنجه‌های طاقت‌فرسا، در آخرین روز همان سال آزاد شد. وی برای بار دوم، در بیست شهریور ۱۳۵۵ دستگیر و به کمیته مشترک منتقل شد و پس از شش ماه، در ۲۹ اسفند با دادن تعهد آزاد شد.

نویسنده این کتاب را براساس نخستین تجربه خود از سفر پیاده‌روی اربعین نوشته است. او برای شرح سفرش، روایتی داستانی را انتخاب کرده است. شرح روایی اتفاقاتی که بر او رفته و سعی کرده است به آن نمک و نگاه داستانی بیندازد و برای مخاطب روایتی جذاب‌تر از یک گزارش صِرف از آنچه دیده است، بر جای بگذارد. داستان از شرح چگونگی حرکت در این مسیر شروع می‌شود، از آنچه او طلبیده شدن می‎نامد و ادامه داستان، شرح جمع کردن اسباب و آلات سفر و فراهم کردن مقدمات مالی و غیرمالی آن است.

کتاب حاضر حاوی خاطرات نویسنده و داستان‌هایی است که او نوشته و مربوط به ۱۳۳۰ خورشیدی است. کتاب شامل چهار بخش می‌شود؛ در بخش نخست، نویسنده گلچینی از خاطرات دوران تدریس خود را در کسوت دبیرِ دبیرستان و استاد دانشگاه ارائه می‌دهد. در بخش دوم، داستان‌ها روایت می‌شوند. نویسنده در این دو بخش، موشکافانه با دیدی آموزشی، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و انسانی به زندگی قهرمانان خود که از بافت‌های مختلف اجتماعی هستند، نظر می‌اندازد و شخصیت‌ها و رویداد‌ها را توصیف می‎کند. کتاب دو بخش دیگر به نام سفرنامه و اشعار نیز دارد.

کتاب حاضر خاطرات نویسنده است که در سه بخش ارائه شده است. خاطرات کودکی، خاطرات سه دوره مدیریت و خاطرات متفرقه. نویسنده، «حیدرعلی جلیلی»، در روستای «اسفه» از توابع «شهرضا» به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۴۴، دیپلم گرفت و بلافاصله در روستاهای منطقه کوهپایه اصفهان، به عنوان معلم روزمزد مشغول به کار شد. او در سال ۱۳۵۲ لیسانس خود را از دانشگاه اصفهان در رشته زبان و ادبیات انگلیسی اخذ کرد و... . جلیلی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶ مسئولیت کارشناسی آموزش ابتدایی استان را به عهده گرفت.

این کتاب، روزنگاشت جوانی است که از هفده‌سالگی برای دفاع از کشور، راهی جبهه‌های نبرد شد و در این راه، در مأموریت‌های مختلفِ درون و برون‌مرزی شرکت کرد و درمجموع هشتاد ماه از دوران جوانی‌اش، در مناطق مختلف عملیاتی سپری شد. او در شهریور ۱۳۴۳ به دنیا آمد و در هجده‌سالگی به جبهه غرب (کردستان)رفت. آخرین مسئولیتش، فرماندهی هم‌زمان دو گردان «سلمان» و «سیدالشهدا» بود و در این مدت سه بار مورد اصابت ترکش و چندین گلوله قرار گرفت و مجروح شد. او وقایع و حوادث آن روزها رابازگویی کرده است، رویدادها و خاطرات ۲۴۹۰ روز از نوجوانی و جوانی خود را. این کتاب بخشی از این وقایع است.

کتاب حاضر خاطراتِ رشادت‌ها و دلاوری‌های جانبازان، اسرا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس روستای «بردیان» است که مخاطب را با دفاع مقدس و سبک زندگی در گیرودار جنگ آشنا می‌کند.روستای بردیان در حد فاصل شهرهای دهدشت و چرام در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. بخش اول کتاب، حاوی خاطرات 28 تن از رزمندگان این روستاست و بخش دوم شامل زندگی‌نامهو وصیت‌نامه نه تن از شهدای آن. همچنین در کتاب تصاویری از راویان خاطرات و شهدای روستا آورده شده است.

گردآورنده کتاب در اتوبوس است و در حال بازگشت از عراق. هنگامی که اتوبوس در پمپ بنزین توقف می‌کند تا بنزین بزند، انفجار مهیبی رخ می‌‏دهد و همه‌جا غرق در آتش می‌شود و... . او در حال کمک به مردم، در کنار دست قطع شده‌ای، سررسیدی را پیدا می‏‌کند و وقتی آن را ورق می‌‏زند، متوجه می‎شود که نویسنده فردی ایرانی است که خاطرات روزانه سفر زیارتی‎اش را با قلمی روان نوشته است. او هرچه تلاش می‏‌کند، اثری از نویسنده نمی‌یابد. سرانجام تصمیم می‌گیرد نوشته‌ها را چاپ کند به این امید که نویسنده واقعی شناسایی شود.

این کتاب بخشی از زندگی «غلامرضا بهراد»، مجاهد دفاع مقدس و جانباز ۴۵ درصد و قطع عضو است. او از اولین مأموریتش در جنگ می‏‌گوید و از کردستان و مبارزه با توطئه‌گران ضدانقلاب و از عملیات «خیبر»، «کربلا»، «بیت‌المقدس» و... . در بخشی از خاطراتش از انتخاب خود به عنوان گروه تخریب می‌نویسد و اولین عملیات این گروه. به عقیده این جانباز، یکی از باشکوه‌ترین لحظات جبهه و جنگ، لحظه وداع و خداحافظی شب عملیات است! او در آخرین مأموریتش از پاتک شبانه دشمن و دفع آن می‌گوید و گلوله‌های شیمیایی‌ای که دشمن به کار می‎برد و... .