خلاقیت

در این کتاب تصاویری طراحی شده است که کودک به کمک آن‌ها برای درک مفاهیم تجسمی آماده شود. والدین در حین انجام فعالیت‌ها می‌توانند شکل‌های هندسی را به کودک معرفی کنند و جعبه‌ای در اختیار او قرار دهند تا با جمع کردن وسایلش در آن، مفهوم نظم و نگه‌داری را بشناسد. هفت صفحۀ پایانی کتاب فقط به اشکال هندسی اختصاص دارد که کودک می‌تواند با بریدن و کنار هم چسباندن آن‌ها شکل‌های مختلفی بسازد. همچنین ایده‌های دیگری نیز در آغاز کتاب مطرح شده است تا کودک بتواند تصاویر خلاقانۀ دیگری نیز بسازد و برای ساختن هر چیزی به محیط و لوازم اطراف خود توجه بیشتری داشته باشد.

انجام فعالیت‌های هنری خلاقیت را در کودکان شکوفا می‌کند. کتاب حاضر شامل 52 تمرین و فعالیت هنری و نیز راهنمایی است برای معلمان و والدین کودکان پیش‌دبستانی. نویسنده در ابتدا چگونگی فراهم‌سازی محیط برای کار هنری را با جزئیات توضیح می‌دهد و سپس در بخش‌های دوم تا پنجم شیوه‌های طراحی‌کردن و خط‌خطی‌کردن، چاپ دستی، نقاشی، و پیکره‌سازی را شرح می‌دهد.

در اشعار این کتاب، دنیای رؤیایی و خیال‌انگیز کودکان به تصویر کشیده شده و تخم مرغ رنگی، اردک پارچه‌ای و دریای توفانی توصیف می‌شود. مطالعه این اشعار، قدرت تخیل، تصویر‌سازی و خلاقیت را در کودکان افزایش می‌دهد.

رنگ‌آمیزی از تمرین‌هایی است که به گردش خون و فعالیت سلولی مغز کمک می‌کند. کتاب حاضر شامل نمونه نقاشی‌هایی است که از آثار هنرمندان انتخاب شده‌اند و برای رنگ‌آمیزی در این اثر جمع شده‌اند تا مخاطب بزرگ‌سال، با انجام درست این تمرین‌های رنگ‌آمیزی، بتواند ضمن کاهش اضطراب و استرس، خلاقیت و توانایی مدیریت احساسات یا تمایلات خود را بهبود بخشد. گردآورندۀ کتاب توصیه کرده است تمرین‌ها ترتیب خاصی ندارند و در هر زمانی که مخاطب میل داشته باشد انجام پذیر هستند.

تاریخچۀ مطالعات علمی در مورد خلاقیت و عناصر تشکیل‌دهندۀ آن به بیش از یک قرن نمی‌رسد. کتاب حاضر با هدف شناخت ماهیت خلاقیت (تفاوت خلاقیت با نوآوری، ارتباط آن با هوش، ویژگی‌های شخصیتی افراد خلاق)، ایده‌پردازی، تأثیر رفتار متقابل والدین و مربیان با دانش‌آموزان و ارائۀ پیشنهادهای لازم به آنان نگاشته شده است. راه‌های اولیۀ پرورش خلاقیت، زمینه‌های شکوفایی خلاقیت، نوشتن خلاق، بارش مغزی و مطالعۀ خلاق مطالب پایانی کتاب هستند.

برای نیرومند‌کردن حافظه باید آن را ورزش ذهنی داد. هر فصل از تمرین‌های این کتاب با چیستان‌های سرگرم‌کننده، بازی‌ها و تصویرهای رنگارنگ همراه شده‌است تا خواننده بتواند با اشتیاق در مسیر بهبود حافظه و افزایش خلاقیت گام بردارد. در هر بخش از کتاب خودآزمایی‌هایی قرار دارد تا مخاطب با آگاهی از وضعیت کنونی و آتی حافظۀ خود به جلو گام بردارد. چیستی حافظه، حافظۀ بلندمدت و کوتاه مدت و تمرین های آن، روش های کلیدی تقویت حافظه بر اساس تصویر سازی و تجسم، سازمان‌دهی اطلاعات، و به یاد آوردن نام ها، چهره‌ها و اعداد از جمله موضوعات اصلی کتاب هستند.

نویسنده در این کتاب به پرسش‌هایی پیرامون زندگی از قبیل: چگونه می‌توان از موضع اصالت و احساس ارزشمندی با زندگی درگیر شد، چگونه می‌توان شجاعت، شفقت و پیوند صمیمانه را در خود پرورش داد تا نقص‌های خود را پذیرفت، پاسخ می‌دهد. در این کتاب مباحثی مانند پرورش اصالت، شفقت، روحیه تاب‌آوری، شادی و شکرگزاری، شهود و ایمان، خلاقیت، بازی و استراحت، آرامش و سکون با مثال توضیح داده شده است.

امروزه وجود تفکر خلاق در بین اعضای جامعه یکی از عوامل پیشرفت هر کشور است. پرورش خلاقیت به سیستمی خلاق نیاز دارد. کتاب حاضر در هشت فصل می‌کوشد به معلمان کمک کند شاگردان خلاقی تربیت کنند. ابتدا نظام آموزش و پرورش ایران، موانع مسیر نوآوری‌های آموزشی و پرورش خلاقیت در مدارس ایران بررسی و راهکارهای گریز از آن‌ها اعلام شده‌اند. سپس مفهوم خلاقیت بیان شده تا دیدی مشترک ایجاد شود. در فصل سوم نویسنده دربارۀ پرورش یا ذاتی بودن خلاقیت، و چرایی اهمیت آن و در نهایت چگونگی آموزش آن سخن گفته‌ است. در فصل‌های بعد، چگونگی تقویت انگیزه‌های درونی و استفاده از انگیزاننده‌های بیرونی، روش‌ها و تکنیک‌های آموزش خلاق و مثال‌های مربوط، و ارزیابی خلاقیت و راهکارهای ارزیابی مثبت، 24 راهبرد آموزش خلاق و نمونۀ عملی از آموزش خلاقیت در کلاس درس توضیح داده شده‌ است.

پرورش خلاقیت در کودک همواره مورد توجه بزرگ‌ترها بوده‌است. کتاب پیش رو در شش فصل می‌کوشد مراحل خلاقیت را آموزش دهد. فصل اول با عنوان«سلامت فکری» به موضوع تولید ایده‌ها و راه‌حل‌های متعدد می‌پردازد و طوفان فکری را یکی از راه‌های پرورش آن می‌داند. در فصل دوم ابتکار مطرح می‌شود و دربارۀ پرورش آن و تجسم خلاق صحبت به میان می‌آید. در فصل «انعطاف‌پذیری» انواع تکنیک‌ها و تمرین‌های انعطاف‌پذیری مطرح می‌شوند. در فصل چهارم با عنوان«بسط» تمرین‌ها، بازی‌ها و نکات مهم این فرایند مطرح شده‌اند و فصل پنجم ویژۀ معلمان است و به شیوه‌های آموزش، و رعایت پنج اصل تفکر خلاق توجه می‌کند. در فصل ششم که مخصوص والدین است، با راه‌های پرورش خلاقیت و ویژگی‌های کودکان خلاق آشنا می‌شویم و نویسنده به والدین، دربارۀ پرورش خلاقیت، توصیه‌هایی می‌کند.

بازی و فعالیت می‌تواند کودک را به خلاقیت و تعامل با دیگران تشویق کند. کتاب حاضر می‌کوشد به مخاطب کمک کند اوقات فراغت کودک را بهینه‌سازی کند. مجموعه‌ بازی‌های این کتاب برای ساعت‌های بعد از مدرسه و بعداز ظهرهای گرم تابستان مفیدند و کودک را به خلاقیت و تفکر سوق می‌دهند. این فعالیت‌ها برای کودکان 6 تا 10 سال طراحی شده‌اند، اما بزرگ‌ترها هم می‌توانند از انجام آن‌ها لذت ببرند. بازی‌ها به چند دسته تقسیم شده‌اند: سرگرمی‌های بیرون از خانه؛ در سفر؛ من و خانواده. البته می‌توان با کمی تغییر، بازی‌ها را در محیط‌های دیگر هم انجام داد.