معلمان

تأثیر عملکرد معلم بر جسم و جان شاگردان انکارناشدنی است. کتاب حاضر نظر دانش‌آموزان یک مدرسۀ دخترانه در منطقۀ 6 تهران را دربارۀ معلمان مدرسه گردآورده است. معلم تاریخ مدرسه، در پایان سال تحصیلی، برگه‌هایی به دانش‌آموزان داده است تا آن‌ها نظر خود را دربارۀ معلمشان بنویسند. دست‌نوشته‌های دانش‌آموزان محتوای متن کتاب را شکل می‌دهد. مجموع نظرات نیز در جدولی جمع‌آوری و خلاصه شده‌است تا ویژگی‌هایی که بچه‌ها برای معلم خوب برشمرده‌اند، آشکار شود. این کتاب نظر دانش‌آموزان در سال تحصیلی 95 -94 است.

تأثیر عملکرد معلم بر جسم و جان شاگردان انکارناشدنی است. کتاب حاضر نظر دانش‌آموزان یک مدرسۀ دخترانه در منطقۀ 6 تهران را دربارۀ معلمان مدرسه گردآورده است. معلم تاریخ مدرسه، در پایان سال تحصیلی، برگه‌هایی به دانش‌آموزان داده است تا آن‌ها نظر خود را دربارۀ معلمشان بنویسند. دست‌نوشته‌های دانش‌آموزان محتوای متن کتاب را شکل می‌دهد. مجموع نظرات نیز در جدولی جمع‌آوری و خلاصه شده‌است تا ویژگی‌هایی که بچه‌ها برای معلم خوب برشمرده‌اند، آشکار شود. این کتاب نظر دانش‌اموزان در سال تحصیلی 94 -93 است.

کتاب حاضر خاطرات یک معلم است و چهارده فصل دارد. او در فصل اول، درباره تاریخ و مکان تولد و روستایش صحبت می‎کند و اینکه کودکی را چگونه گذرانده است. در فصل دوم، با عنوان «چی فکر می‎کردیم و چی شد!»، ماجرای سربازی رفتنش را بازگو می‌کند و اشتباهی که در تاریخ تولدش صورت گرفته است. در بخشی از فصل سوم، با عنوان «گربه را دَم حجله کشتم»، داستان پس گرفتن فرش و بخاری مدرسه را از اهالی روستای بیان می‎کند. در فصل چهارم ماجرای انتخاب محل تدریسش را می‎گوید و از باران بی‌سابقه‌ای که در نخستین روزهای اقامتش می‎بارد و همه‌چیز را خیس می‎کند. در فصل پنجم ... .

نظام آموزش از شش عنصر اصلی تشکیل‌شده و این کتاب به پنج عنصر اول آن پرداخته‌است. اهداف آموزشی از منظر قرآن کریم در دو بخش اهداف غایی و اهداف کلی، معیارهای انتخاب محتوای آموزشی، بررسی روش‌های آموزشی مستقیم و غیرمستقیم، مهم‌ترین ملاک‌های آموزشی و ویژگی‌های آموزش‌دهنده از منظر قرآن کریم موضوعات مطرح شده در این کتاب هستند.

«نیکی» دختر کوچولویی است که به علت سوراخ کردن چرخ ماشین‌های راه‌سازی از مدرسه اخراج شده است و حالا با مادرش آمده تا در مدرسه «مردودی‌‌ها» ثبت‌نام کند. تمام بچه‌های شیطان سراسر دنیا در این مدرسه جمع شده‌اند. سه قاچ از قاچ‌های کره زمین گم شده، نظم روز و شب به هم خورده است و همه مردم شهر قاتی کرده‌اند! حالا بچه‌های مدرسه باید با هم متحد شوند تا این مسائل را حل کنند؛ اما آن‌ها چطور می‌توانند این کار را انجام دهند؟

نویسنده به عنوان یک معلم سوابق خود را در دو بخش تحت عنوان تجربیات کلی و جزئی قبل، حین و بعد از تدریس ارائه کرده است. تجربه‌های کلی آموزشی قبل از تدریس به مسائلی از جمله: عشق معلمی، پررنگ نشان دادن مدرسه، توجه به فیزیک کلاس و آماده‌سازی تجهیزات توجه دارد. تجربه‌های در حین تدریس مباحثی از قبیل: ارتباط عاطفی، تشویق کلاسی، حل مشکل تمرکز حواس، راهبرد طرح معلم یار، کاهش اضطراب و استرس و نظم کلاسی را بررسی می‌کند. در نهایت تجربه‌های کلی بعد از تدریس اطلاعاتی دربارۀ وقت‌شناسی، نگاه متفاوت خانواده و اجتماع به رشته، حضور و غیاب و گروه‌بندی، تنظیم تدریس و محتوای درسی ارائه می‌دهد.

این کتاب در بارۀ یکی از معلمان و شخصیت‌های علمی و تربیتی آموزش و پرورش به نام آقای عبدالمجید رشید پور است. در ابتدا مصاحبه‌هایی با چند نفر از مربیان آموزش و پرورش، کارشناسان، اساتید و معلمانی که از نزدیک با ایشان همکار بوده‌اند آورده شده است. بخش دیگر به معرفی آثار و بخش‌هایی از کتاب‌ها و مقاله‌های این معلم اختصاص دارد. در پایان کتاب داستان‌های تربیتی و یا خاطراتی از این معلم نقل قول شده است.

شناخت وظایف و ویژگی‌های یاددهنده به معلم کمک می‌کند بهتر به تدریس بپردازد. این کتاب در سه فصل این ویژگی‌ها را در دو دستۀ کلی (عمومی و اختصاصی) بررسی می‌کند. در فصل اول، مباحثی مثل شناخت خود، نظریه‌های یادگیری، ارتباط و تأثیر آن در یادگیری، اهمیت زمان و شناخت ابعاد و سبک‌های یادگیرنده مطرح می‌شوند. در فصل دوم نیز اصول کلی آموزش و روش‌های تدریس مورد نظر بوده‌اند. طبقه‌بندی اهداف آموزشی، آزمون‌های پیشرفت تحصیلی و عملکردی، و شرایط اجرای آزمون‌ها نیز در فصل آخر عنوان شده‌اند.

این اثر در نه فصل و از زبان یک معلم روایت شده است. داستان درباره یک دبیرستان است که ۴۰ درصد از مجموع دانش‌آموزان آن در اقلیت و سیاه‌پوست و 15 درصد از آنها سفیدپوست و از خانواده‌های مرفه‌اند. این ناهم‌خوانی، محیطی پر تنش را در مدرسه ایجاد کرده است. به نظر نویسنده، راه‌حل اصلی برای به وجود آوردن یک جامعه یادگیری، مدیریت صحیح کلاس درس است. توجه و مراقبت، تعامل با دانش‌آموزان، تعادل بین توجه و انضباط و برنامه تحصیلی از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب است.

تدریس خوب به داشتن اطلاعات حرفه‌ای نیز نیاز دارد. کتاب حاضر چکیده‌ای است از ایده‌های منطقی و عملی و راهنمای سریع تدریس برای مرور نکات معلمی، تا آموزگارانی که در حرفۀ تدریس تازه کار هستند، بتوانند به درستی هدایت شوند. نویسنده همۀ دوره های تحصیلی را در نظر دارد و کوشیده است دستورالعمل‌هایش با بافت و سیستم آموزشی و فرهنگی-اخلاقی حاکم بر جامعۀ ایران سازگار باشد. پنج فصل اول کتاب به ویژگی‌های شخصیتی، مدیریتی، برقراری ارتباط، انگیزشی و فنون تدریس معلم اشاره می‌کنند و گزیده‌ای از مجموعه مقالات برخی مشاهیر دربارۀ معلمی در فصل آخر جمع شده‌اند.