معلمان

لازم است معلم به منظور کارایی و موفقیت در کار خود به نکات ظریف روان‌شناسی نیز واقف باشد. نویسندۀ این کتاب در هشت فصل مخاطب معلم را با روان‌شناسی کاربردی آشنا می‌کند. ابتدا روان‌شناسی را معرفی و تعریف می‌کند و دربارۀ روان‌شناسی تربیتی توضیح می‌دهد. ویژگی‌های روان‌شناختی و رشدی دانش آموزان در فصل بعد ارائه می‌شوند. معلمان موفق و شیوۀ مدیریت کلاس، طراحی آموزشی، روش‌های کاربردی تدریس، راهبردهای ارتقای انگیزش، هوش و خلاقیت، و روش‌ها وفنون سنجش و ارزشیابی از دیگر مباحث کتاب هستند.

کتاب حاضر شامل دو بخش است. در بخش اول نحوۀ ارتباط والدین و نوجوانان و ارتباط صحیح بین زن و مرد بررسی میشود. بخش دوم دربارۀ شناخت نیازهای نوجوانان و نحوۀ صحیح برقراری ارتباط معلمان در مدارس است. نویسنده با تکیه بر مبانی روان شناختی و تربیتی و استفاده از رهنمودها و آموزه‌های دینی و سخنان ائمۀ اطهار (ع) محتوای کتاب را تدوین کرده است. او در بخش دوم، مباحثی چون جایگاه معلم، نکات مهم در یک تدریس فعال و موفق و داستان‌های کوتاه پندآمیز برای والدین و معلمان را مطرح کرده است.

نویسنده تجربه‌ها و خاطرات خود از ۲۰ سال خدمت در آموزش و پرورش را در این کتاب جمع‌آوری کرده است. کتاب حاضر در دو فصل تألیف شده است؛ فصل اول نمونه‌هایی است که به تناسب موضوع و به فراخور موقعیت، در کلاس درس دربارۀ آن‌ها صحبت میشود؛ همان حاشیه‌هایی که برای فراگیرندگان از خود درس مفیدترند. همان بخش‌هایی از برنامۀ درسی پنهان برای بچه‌ها که در کتاب درسی وجود ندارد. نویسنده در فصل دوم به حکایت‌ها و حکمت‌هایی اشاره میکند که مرور و بازخوانی آن‌ها میتواند برای معلمان مفید باشد.

کتاب شامل مجموعه‌ای از خاطرات نویسنده است که در سه فصل آمده است. فصل اول «شخصیت» نام دارد و حاوی اتفاقات و خاطراتی است که برای آشنایی بیشتر با روحیات نویسنده نگاشته شده است. فصل دوم و سوم، شامل تجربیات و خاطرات نویسنده در دورانی است که مشغول تدریس یا عهده‌دار امور تربیتی بوده است. نویسنده در قسمتی از فصل دوم، خاطره‌ای به نام «فوبیا» را بیان می‌کند که درباره دانش‌آموزی کلاس اولی است. او حاضر نیست سر کلاس برود و تمام مدت در حیاط مدرسه بازی می‌کند و... .

در کتاب حاضر، روش‌های یادگیری و علم‌آموزی به دانش‌آموزان در دو بخش و 9 فصل بررسی شده است. بخش اول شامل آن دسته از نیازهای والدین و دانش‌آموزان مانند هدف، انگیزه، تمرکز حواس، رشد اجتماعی و شوخ‌ طبعی است که در جلسات مشاوره‌ای مطرح میکنند. بخش دوم بنابر روایتی از پیامبر اکرم (ص) و با تکیه بر متون علمی-کاربردی تدوین شده و در آن مباحثی مانند حافظه، چگونه بیاموزیم و به کار ببریم، توسعه و پایداری آموخته‌ها و روش مطالعه و پژوهش مطرح گردیده است

در این اثر نویسنده تلاش کرده است تا با استفاده از استعاره «گل سرخ» برای کودکانی که در مرحله رشد روانی ــ اجتماعی هستند، این مرحله را بررسی کند. مرحله‌ای که اگر کودکان پرورش مناسبی نداشته باشند، پژمرده شده و احساسی جز حقارت نخواهند داشت. این کتاب سه بخش دارد. بخش نخست دغدغه‌ها و مسئله تحقیق را بیان می‌کند، بخش دوم عناصر چهارگانه برنامه درسی و نقش آن‌ها را در شکل‌دهی خلاقیت یا احساس حقارت در دانش‌آموزان بررسی می‌کند و بخش سوم راهکارهای توسعه خلاقیت را توضیح می‌دهد.

معلمان بیشترین نقش را در بهبود کیفیت آموزش، پژوهش و خدمات اجتماعی مدارس ایفا می‌کنند. بدیهی است که دانش تخصصی آنان هنگامی می‌تواند کارایی مطلوبی داشته باشد که با روش تدریس مناسب مورد توجه مخاطب قرار گیرد. نویسنده در این کتاب موضوعات مورد نظر خود را در قالب چهار فصل تدریس، انواع تدریس، شخصیت و ویژگی‌های آن و ارتباط سبک تدریس و ویژگی‌های شخصیتی معلمان ارائه می‌کند.

بازی‌های روانی شبیه بازی‌های دوران کودکی نیست بلکه بیشتر مانند فعالیت‌های فکری هم‌چون شطرنج یا درست کردن پازل است. در هر بازی، انگیزه، تغییر نقش و پاداش، قابل پیش‌بینی است. البته هیچ‌گاه دو بازی مانند هم نمی‌شود. معلم یا والدین آگاه می‌توانند تغییر نقش‌های افراد را کشف و آن‌ها را کنترل کنند. در این کتاب با آوردن مثال‌های عینی، درباره برخی از بازی‌هایی که در کلاس اتفاق می‌افتد و نیز درمورد تغییر نقش در بازی و متوقف کردن‌ آن بحث می‌شود. بازی‌های روانی در چهار دسته، بازی‌های دردسرساز، بازی‌های تحقیرآمیز، بازی‌های فریبنده و اغواکننده و بازی‌های معلمان گنجانده شده است.

معلمان مهم‌ترین عامل در بالا بردن کیفیت یادگیری دانش‌آموزان هستند، کتاب حاضر با توجه به اهمیت توانمندسازی معلمان کشور و افزایش صلاحیت‌های حرفه‌ای آنان تدوین شده است. این کتاب بر اساس چرخه چندمرحله‌ای نظارت بالینی تالیف شده است. این چرخه شامل ایجاد آمادگی، نشست قبل از مشاهده، مشاهده تدریس، تحلیل و تفسیر داده‌ها، ... و ارزشیابی جامع فرایند و پیگیری رشد و بالندگی معلم می‌شود.مخاطبان اصلی این کتاب مدیران مدارس، ناظران آموزشی و برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران رشد حرفه‌ای معلمان هستند.

این کتاب با محوریت معرفی نخستین معلمان تا دوران جدید، دربردارنده مجموعه مقالاتی است که به سبب آن‌ها، شرحی کامل درباره فعالیت میرزا حسن رشدیه، مؤسس نخستین مدرسه جدید در ایران، ارائه شده است. پیش از این سوادآموزی در کشور جنبه عمومی نداشته و بعد از ایجاد این مدارس، دولت موظف به تقویت آن‌ها شده است.