معلمان

یکی از ارکان نظام آموزشی معلم است. کتاب حاضر بر همین اساس شایستگی‌های مورد نیاز معلم در تربیت سیاسی و اجتماعی دانش‌آموزان را برمی‌شمارد. از ویژگی‌های معلم تا جایگاه او در جامعه‌پذیری سیاسی می‌گوید. نقش معلمان را در تربیت سیاسی و اجتماعی گوشزد می‌کند و از نقش معلم در جامعه تا نقش او در سلامت روان دانش‌آموز می‌گوید. در نهایت نیز دربارۀ تشکل‌های دانشجویی و تربیت سیاسی، اجتماعی دانشجو معلمان توضیح می‌دهد.

مطالعۀ بین‌المللی روندهای آموزش ریاضیات و علوم "تیمز" نام دارد. در فصل اول کتاب حاضر به اهمیت مطالعۀ تیمز و چهارچوب ارزیابی آن اشاره شده است. درفصل دوم مباحثی مانندعملکرد در ریاضی، حیطه‌های شناختی ریاضیات و عملکرد دانش‌آموزان مطرح می‌شود. جایگاه و عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در تیمز 2015 در قالب جدول‌ها و نمایه‌ها آمده است. توزیع پیشرفت تحصیلی، روند بیست سالۀ عملکرد دانش‌آموزان ایرانی و عملکرد دانش‌آموزان به تفکیک جنسیت از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب است.

"اقدام پژوهی" رویکردی سازنده برای گسترش توانایی‌های کارکنان در عرصه‌های گوناگون شغلی و حرفه‌ای است. در اثر حاضر، تجربه‌های عملی و اجرایی بعضی از معلمان دورۀ ابتدایی و دبیرستان در زمینۀ بی‌ انضباطی، دروغ‌گویی، مشکلات یادگیری دانش‌آموزان در درس املا، ارتقاء سطح نوشتاری کودکان پایۀ اول دبستان، اهمیت تشویق در موفقیت تحصیلی و نحوۀ افزایش تمرکز دانش‌آموزان دچار حواس پرتی بیان شده است. نویسنده پژوهش‌های برگزیدۀ استانی منطقۀ دماوند را از سال تحصیلی 90 تا 96 جمع‌آوری کرده و در کتاب حاضر آورده است.

کتاب حاضر در دو فصل تدوین شده است؛ فصل اول دربارۀ مراحل تدریس است. نویسنده در فصل دوم رسانه‌های آموزشی و اهمیت آن‌ها را در نظام آموزش و پرورش بررسی می‌کند. در فصل اول دربارۀ داشتن طرح درس مناسب و مراحل نوشتن آن توضیح داده شده و نمونه فرم طرح درس و نحوۀ چینش کلاس برای تدریس نیز آمده است. در بخش دیگر فصل اول به مهارت ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان، فن بیان، توجه به تفاوت‌های فردی فراگیرندگان و جذاب‌سازی محتوای درس اشاره شده است. در فصل دوم، مباحثی مانند جهانی‌شدن و فناوری اطلاعات، آموزش الکترونیکی و ضرورت استفاده از فناوری مطرح شده است.

لازم است معلم به منظور کارایی و موفقیت در کار خود به نکات ظریف روان‌شناسی نیز واقف باشد. نویسندۀ این کتاب در هشت فصل مخاطب معلم را با روان‌شناسی کاربردی آشنا می‌کند. ابتدا روان‌شناسی را معرفی و تعریف می‌کند و دربارۀ روان‌شناسی تربیتی توضیح می‌دهد. ویژگی‌های روان‌شناختی و رشدی دانش آموزان در فصل بعد ارائه می‌شوند. معلمان موفق و شیوۀ مدیریت کلاس، طراحی آموزشی، روش‌های کاربردی تدریس، راهبردهای ارتقای انگیزش، هوش و خلاقیت، و روش‌ها وفنون سنجش و ارزشیابی از دیگر مباحث کتاب هستند.

کتاب حاضر شامل دو بخش است. در بخش اول نحوۀ ارتباط والدین و نوجوانان و ارتباط صحیح بین زن و مرد بررسی میشود. بخش دوم دربارۀ شناخت نیازهای نوجوانان و نحوۀ صحیح برقراری ارتباط معلمان در مدارس است. نویسنده با تکیه بر مبانی روان شناختی و تربیتی و استفاده از رهنمودها و آموزه‌های دینی و سخنان ائمۀ اطهار (ع) محتوای کتاب را تدوین کرده است. او در بخش دوم، مباحثی چون جایگاه معلم، نکات مهم در یک تدریس فعال و موفق و داستان‌های کوتاه پندآمیز برای والدین و معلمان را مطرح کرده است.

نویسنده تجربه‌ها و خاطرات خود از ۲۰ سال خدمت در آموزش و پرورش را در این کتاب جمع‌آوری کرده است. کتاب حاضر در دو فصل تألیف شده است؛ فصل اول نمونه‌هایی است که به تناسب موضوع و به فراخور موقعیت، در کلاس درس دربارۀ آن‌ها صحبت میشود؛ همان حاشیه‌هایی که برای فراگیرندگان از خود درس مفیدترند. همان بخش‌هایی از برنامۀ درسی پنهان برای بچه‌ها که در کتاب درسی وجود ندارد. نویسنده در فصل دوم به حکایت‌ها و حکمت‌هایی اشاره میکند که مرور و بازخوانی آن‌ها میتواند برای معلمان مفید باشد.

کتاب شامل مجموعه‌ای از خاطرات نویسنده است که در سه فصل آمده است. فصل اول «شخصیت» نام دارد و حاوی اتفاقات و خاطراتی است که برای آشنایی بیشتر با روحیات نویسنده نگاشته شده است. فصل دوم و سوم، شامل تجربیات و خاطرات نویسنده در دورانی است که مشغول تدریس یا عهده‌دار امور تربیتی بوده است. نویسنده در قسمتی از فصل دوم، خاطره‌ای به نام «فوبیا» را بیان می‌کند که درباره دانش‌آموزی کلاس اولی است. او حاضر نیست سر کلاس برود و تمام مدت در حیاط مدرسه بازی می‌کند و... .

در کتاب حاضر، روش‌های یادگیری و علم‌آموزی به دانش‌آموزان در دو بخش و 9 فصل بررسی شده است. بخش اول شامل آن دسته از نیازهای والدین و دانش‌آموزان مانند هدف، انگیزه، تمرکز حواس، رشد اجتماعی و شوخ‌ طبعی است که در جلسات مشاوره‌ای مطرح میکنند. بخش دوم بنابر روایتی از پیامبر اکرم (ص) و با تکیه بر متون علمی-کاربردی تدوین شده و در آن مباحثی مانند حافظه، چگونه بیاموزیم و به کار ببریم، توسعه و پایداری آموخته‌ها و روش مطالعه و پژوهش مطرح گردیده است

در این اثر نویسنده تلاش کرده است تا با استفاده از استعاره «گل سرخ» برای کودکانی که در مرحله رشد روانی ــ اجتماعی هستند، این مرحله را بررسی کند. مرحله‌ای که اگر کودکان پرورش مناسبی نداشته باشند، پژمرده شده و احساسی جز حقارت نخواهند داشت. این کتاب سه بخش دارد. بخش نخست دغدغه‌ها و مسئله تحقیق را بیان می‌کند، بخش دوم عناصر چهارگانه برنامه درسی و نقش آن‌ها را در شکل‌دهی خلاقیت یا احساس حقارت در دانش‌آموزان بررسی می‌کند و بخش سوم راهکارهای توسعه خلاقیت را توضیح می‌دهد.