هوش

تعیین مقیاس هوشی، به‌خصوص در کودک، یکی از دغدغه‌های اولیای آموزش است. کتاب حاضر به تفسیر مقیاس هوشی «استنفورد-بینه»، به عنوان مقیاسی در تعیین هوش، اختصاص دارد. در نسخۀ پنجم این مقیاس (SB5) که پس از بازبینی هفت‌ساله منتشر شده‌است، آزمون گیرندگان با دو خرده آزمون مسیریابی شروع می‌کنند (آزمون غیرکلامی و آزمون واژگان یا کلامی). کتاب حاضر پس از معرفی عامل‌ها و خرده‌آزمون‌ها و ذکر استدلال‌ها، به تفسیر SB5 می‌پردازد. سپس کاربردهای بالینی این آزمون را مطرح و در نهایت گزارش‌هایی موردی ارائه می‌دهد.

پرورش خلاقیت در نقاشی از جمله مهم‌ترین بخش‌های آموزش این هنر است. در مجموعه کتاب‌های «غول‌آسا» مخاطب به همراهی با طراحی‌ها و سرگرمی‌های خلاق کتاب تشویق می‌شود. نویسنده موضوعات بسیاری را در قالب سرگرمی و سؤا‌ل‌های جالب و تحریک‌کننده مطرح ساخته و مخاطب را تشویق‌کرده‌است طرحی را بکشد یا موضوعی را تجسم کند. در صفحه‌ای از جلد اول کتاب، مخاطب باید برای حیوانات کفش بکشد، یا برای چند تصویر پشت هم داستانی بنویسد و آن‌ها را به صورت کتاب در بیاورد.

چند سالی است که روان‌شناسان هوش هیجانی را در کنار هوش‌شناختی یا همان بهرۀ هوشی به جامعه معرفی کرده‌اند. همان‌گونه که هوش شناختی موفقیت کودک را در تحصیل تضمین‌می‌کند، هوش هیجانی نیز موفقیت او را در تمام زندگی موجب می‌شود. هوش هیجانی چند مؤلفه‌ را مورد توجه قرارمی‌دهد: درون فردی (خودآگاهی هیجانی، ابراز وجود، عزت نفس، خودشکوفایی واستقلال)؛ بین فردی (روابط بین فردی، همدلی و مسئولیت‌پذیری)؛ سازگاری (واقع‌گرایی، انعطاف‌پذیری و حل مسئله)؛ کنترل تنش و استرس (تحمل استرس و کنترل تکانه)؛ خلق و خوی عمومی( خوش‌بینی و شادمانی). کتاب حاضر در قالب فعالیت‌های متعدد می‌کوشد توان کودک را در این موارد بیفزاید.

اگر ذهن را فعال نگه‌داریم، توانایی‌های ذهنی ما نیز تقویت می‌شود.در سایۀ تمرین ذهنی و پرورش ذهن، سلول‌های مغز آمادگی بیشتری برای یافتن پاسخ چیستان پیدا می‌کنند. کتاب حاضر شامل چیستان‌ها و معماهایی است در چهار دسته شامل تقویت قدرت حافظه، خلاقیت، برهان و نوآوری و تفکر منطقی. در هر بخش پرسش‌ها درجه‌بندی شده و از ساده به مشکل ارائه شده‌اند.

هوش هیجانی یعنی داشتن ظرفیت شناخت احساسات، هیجانات، نیروها و توانمندی‌های بالقوۀ خود و دیگران و استفاده‌ از آن‌ها. این کتاب با تمرین‌های متنوع و کارامد می‌کوشد این هوش را تقویت کند. موضوع‌های آن عبارت‌اند از: مؤلفه‌های درون فردی (خودآگاهی هیجانی، ابراز وجود، عزت نفس، خود‌شکوفایی و استقلال)؛ مؤلفه‌های بین فردی (همدلی، مسئولیت ‌پذیری اجتماعی و روابط بین‌فردی)؛ سازگاری (حل مسئله، واقع‌گرایی و انعطاف‌پذیری)؛ مدیریت استرس (تحمل فشار روانی و کنترل تکانه)؛ خلق عمومی (خوش‌بینی و شادمانی). برای تقویت هر موضوع چندین فعالیت طراحی شده است.

هدف این مجموعه، پرورش و ارتقای هوش شناختی یا همان هوش هیجانی در کودکان است. به همین منظور در هر صفحه فعالیت‌های خلاقانه‌ای طراحی شده است که کودک باید با کمک والدین یا مربیان آن‌ها را انجام دهد. از موضوعات مورد بررسی در تمرین‌ها به چند عنوان اشاره می‌کنیم: عزت نفس، خودشکوفایی، حل مسئله، انعطاف‌پذیری، واقع‌گرایی، خوش‌بینی و تحمل فشار روانی.

هوش شناختی یا همان آی کیو توانمندی و مهارت‌داشتن در حدود بیست حوزه را شامل می‌شود که از جملۀ آن‌ها «سازماندهی ادراکی، ادراک دیداری، تجسم فضایی، تفکر انتزاعی، تجزیه و تحلیل، و هماهنگی دیداری-حرکتی» هستند. در این مجلد دو جلدی که کتاب حاضر جلد دوم آن است، بازی‌هایی طراحی شده‌اند تا کودکان 3 تا 8 ساله را در این زمینه توانمند کنند. در ابتدای هر بازی توضیحی کلی آمده و سپس هدف بیان شده است. گروه سنی بازی مشخص و گروهی یا انفرادی بودن آن و تعداد بازیکنان نیز گفته شده است. وسایل موردنیاز و روش بازی نیز ذکر شده‌اند.

هوش شناختی یا همان آی کیو توانمندی و مهارت‌داشتن در حدود بیست حوزه را شامل می‌شود که از جملۀ آن‌ها «اطلاعات عمومی، حافظه، دقت، تمرکز، مهارت‌های عددی، هماهنگی دیداری-حرکتی» هستند. در این مجلد دو جلدی که کتاب حاضر جلد اول آن است، بازی‌هایی طراحی شده‌اند تا کودکان 3 تا 8 ساله را در این زمینه توانمند کنند. در ابتدای هر بازی توضیحی کلی آمده و سپس هدف بیان شده است. گروه سنی بازی مشخص و گروهی یا انفرادی بودن آن و تعداد بازیکنان نیز گفته شده است. وسایل موردنیاز و روش بازی نیز ذکر شده‌اند.

در این کتاب کودکان الگویابی را تمرین می‌کنند و مثال‌های متنوعی از این فعالیت می‌بینند. الگویابی مهارتی است که هوش کودک را تا حد زیادی تقویت می‌کند و از مهم‌ترین مفاهیم علم ریاضی به شمار می‌رود.

هوش معنوی همان خردمندی فرزانگانی است که آرامش ذهن، ارتباط با درون و رسیدن به خرد ناب انسانی را در پی دارد. این مفهوم بنابر محتوای کتاب، در هر جنبه زندگی فردی و اجتماعی انسان مؤثر است اما در عملکرد و توسعه روابط سازمانی عمیق، و تأثیر آن در موفقیت کسب و کار بسیار چشم‌گیرتر است. کتاب در 7 فصل به بیان ابعاد هوش معنوی و نحوه افزایش کیفی آن بر رفتار و عملکرد سازمانی تا رضایت شغلی و مدیریت زندگی در سطوح و مراکز گوناگون می‌پردازد و ابزارهای سنجش این زمینه‌ها را معرفی می‌کند.