آموزش پیش‌دبستانی

آلودگی هوا و آب و خاک، بحران کم‌آبی، گرم شدن زمین، مصرف بی‌رویه، فرونشست زمین، ترافیک، کاهش فضای سبز و... همه انسان‌ها را مضطرب کرده است و حل این چالش‌ها باید دغدغه همه باشد. کتاب حاضر تألیف استادان دانشگاه علوم بهزیستی و توان‎بخشی است که با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش شکل گرفته است. برخی از واحدهای کار تعریف شده در این مجموعه عبارتند از: آب، هوای پاک، خاک تمیز، رودخانه، درخت، جنگل، مهربانی با حیوانات، مکان‌های تاریخی، آواهای طبیعت و صدای نامناسب.

اگر نیازمندی‌های معنوی و حس تعلق انسان به چیزی یا جایی ارضا نشود و انسان از هویت خود آگاهی نیابد، موجود سرگردانی بیش نیست که هرگز نخواهد توانست از کلاف سردرگم بی‌سر و سامانی و بی‌هدفی رهایی یابد. در این کتاب، کودکان با مفاهیم سرود ملی، پرچم، نقشه کشور، زبان، مکان‌ها، شهرهای مختلف و... آشنا می‌شوند. آب و هوای مناطق مختلف، اقوام، دانشمندان، مکان‌های تاریخی، روند انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی از جمله مطالب دیگر کتاب است.

مجموعه بازی‌های این کتاب، فرصت‌هایی را برای یادگیری سریع در کودکان خلق می‌کند. این بازی‌ها به کودکان نشان می‌دهد که فرآیند یادگیری می‌تواند جذاب و شاد باشد. بازی‌های کتاب، این توانایی‌ها را دربرمی‎گیرد: داستان‌سرایی، خیال‌پردازی، زبان، حافظه، موسیقی، مشارکت‌های جسمی و... . همچنین این بازی‌ها باعث رشد مهارت‌های زیر می‌شود: مهارت‌های بصری، تفکر انتقادی، توان آزمایش، تفکر خلاق، بیان هنری، مهارت گوش دادن و... . شایان ذکر است که بازی‌ها در چهار بخش کلی تدوین شده‌اند. ۱ـ بازی‌های داخل اتومبیل، ۲ـ بازی‌های داخل خانه، ۳ـ بازی‌های بیرون خانه، ۴ــ بازی‌های بین راه.

کتاب حاضر حاوی دَه داستان کوتاه است. در هر داستان، کودک موضوعی را برای نخستین‌بار تجربه می‌کند. این داستان‌ها، کودکان را با نکاتی آشنا می‌کند که همگی آن‌ها را تجربه کرده‌اند یا به زودی تجربه می‌کنند. «در مهد کودک»، «در آرایشگاه»، «در استخر شنا»، «تولد نوزاد جدید» و «در بیمارستان»، نام برخی از این داستان‌هاست.

کتاب حاضر با هدف توانمندسازی مربیان کشور و افزایش صلاحیت‌های حرفه‌ای آنان تألیف شده است. کتاب شامل یازده فصل است. اهداف، اصول، رویکردها و نظریه‌های آموزش پیش‌از دبستان، آموزش پیش از دبستان در سایر کشورها (کره جنوبی، ژاپن، فنلاند و سوئد)، ویژگی‌های مطلوب برای مربیان این دوره و تجهیزات استاندارد برای مراکز آموزشی، محتوای آموزشی مناسب و روش‌های آموزش و پرورش پیش از دبستان، ویژگی‌های کودکان پنج تا شش سال و ارزیابی از یادگیری کودکان این دوره موضوعاتی است که در فصول کتاب مورد بحث قرار گرفته است.

دولت ژاپن بیشترین سهم از تولید ناخالص ملی خود را صرف دوره‌های آموزشی پیش از دانشگاه، به ویژه دوره‌های پیش از دبستان و ابتدایی، کرده است. در این کتاب با نگرشی علمی، به این موضوع و دلیل آن، پرداخته شده و با تحلیل چگونگی شکل‌گیری زمینه‌های ابتدایی نظام آموزشی ژاپن، روح حاکم بر آن حرکت ملی تبیین شده‌است. در این مسیر، پیشینۀ نظام آموزشی این کشور و تجربه‌های مدرسه‌های پیش دبستانی بیان شده‌اند و چگونگی برخورد مدرسه، خانواده و جامعه با کودکان تحلیل شده‌است.

کتاب حاضر با بازیابی ساده و جامع در تلاش است تا مفاهیم و مهارت‌های بنیادین را با راهنمایی مربی، آموزش دهد. این آموزش با وسایل در دسترس و عمومی به صورت کاملاً عملی و به صورت بازی، آموزش و تمرین است. استفاده از اتو، آشنایی با وسایلی مانند، دوشاخه پریز، داروها، ابزار خیاطی و وسایل تیز و برنده و همچینن علائم رانندگی از جمله این مهارت‌هاست.

در این دوره، زمینه یادگیری مفاهیم ریاضی، استدلال و زبان‌آموزی غیرمستقیم برای کودکان فراهم می‌شود و محور آموزش‌ها بازی است. نقاشی کشیدن، ساخت اشکال هندسی، آشنایی با حروف، اعداد، مهارت مشاهده، شناخت رنگ‌ها، رشد حواس پنج‌گانه و... از جمله مهارت‌هایی است که کودکان با آن آشنا می‌شوند. کتاب حاضر براساس یافته‌های روان‌شناسی و آموزشی، سعی می‎کند این مهارت‌ها را به کودکان بیاموزد.

این کتاب دارای ده طرح کار است که در ابتدای هر کدام، اهداف، روش اجرا و وسایل لازم ذکر شده است. مربیان با توجه به این موارد و بررسی شرایط می‌توانند نوع فعالیت را انتخاب کنند. هر طرح کار دارای بخش‌های متفاوت مثل شعر، داستان، کاردستی، کار گروهی، آزمایش، نمایش، بازی، گفت‌گو و بازدید است. تعدادی از فعالیت‌های هر طرح کار نیز برای اجرا در خانه طراحی شده است تا خانواده نیز در روند آموزش سهیم باشند.

این کتاب دارای ده طرح کار است و برای مربیان نوشته شده است. ابتدای هر فعالیت اهداف، روش اجرا و وسایل لازم برای انجام آن ذکر شده است. در هر طرح کار نیز شعرها، فعالیت‌ها و داستان‌های متعددی آورده شده است تا مربیان امکان انتخاب بیشتری داشته باشند و اجرای تمام فعالیت‌ها ضرورت ندارد. برخی از طرح کارها به این صورت است: ایران سرزمین من، خشم، کتاب و کتاب‌خوانی، مناسبت‌های سالیانه و نوروز.