جنبه‌های روان‌شناسی

نوجوانی با بلوغ روبه‌روست و رویارویی با تغییر و تحولات آن به آگاه‌بودن والدین نیاز دارد. کتاب حاضر می‌کوشد به آگاهی خانواده در برخورد با نوجوان بیفزاید و به خصوص بر مشکلات تحصیلی بلوغ تأکید کند. کتاب شامل تمرین‌های بسیار است که باید بدون عجله و با تمرکز بر هدف‌های اصلی و با درنظرگرفتن شرایط و ویژگی‌های نوجوان کامل شوند. در فصل اول، به ویژگی‌های نوجوانی و چند مسئلۀ شایع نوجوانی پرداخته‌شده است. در فصل دوم بیست آسیب متداول و رایج تحصیلی با راهکارهای آن‌ها معرفی شده‌اند. فصل سوم نیز شامل پیشنهادهایی کاربردی است.

روان‌شناسی اخلاق افعال را از منظر اخلاق و مبانی آن‌ها را از منظر روان‌شناختی بررسی می‌کند؛ مفاهیمی مثل حسد و تکبر از موضوعاتی هستند که در اخلاق مورد بحث قرار می‌گیرند. همچنین، برای تثبیت فضایل اخلاقی و اجتناب از رذایل راهکارهایی ارائه می‌کند. جبر روانی، خودگرایی و دیگر گرایی، ضعف اخلاقی در تبیین‌های روان‌شناختی، اخلاق و جنسیت، تربیت اخلاقی و شخصیت اخلاقی از جمله مباحث فصل‌های این کتاب هستند.

پیشرفت در کار و زندگی شخصی از خواسته‌های بسیاری از افراد است. کتاب پیش رو می‌کوشد به خوانندگان کمک کند روش‌های گرفتن تصمیم‌‌های بهتر بر مبنای نتایج را بیاموزد، و بداند چگونه باید کارها را اولویت‌بندی کند و کارهایی را که مجبور به انجامشان نیست انجام ندهد. ارزش زمان و چگونگی تأمین انرژی را بداند و راهکارهای اولویت‌بندی، برنامه‌ریزی، مدیریت وقفه‌ها و سازمان‌یابی برای مهارت‌های عملی زندگی را به‌کار گیرد.

کسب موفقیت در زندگی کار پیچیده‌ای نیست و تنها به چند تمرین نیاز دارد. در کتاب حاضر، نویسنده توضیح می‌دهد چگونه با رعایت سه اصل «هدف، رشد و سخاوتمندی» می‌توان به موفقیت رسید. نویسنده مخاطب را به شناخت هدفش از زندگی و موفقیت راهنمایی می‌کند. سپس او باید برای شکوفایی استعدادهایش رشد کند. این کتاب کوشیده است، در هشت فصل، به مخاطب بیاموزد: تعیین کند دوست دارد به کجا برود، چقدر می‌تواند دورتر برود، چگونه می‌تواند برود، چه وسایلی لازم دارد، چگونه از مسیر منحرف نشود و با چه کسانی همراه شود.

روان‌شناسی مثبت شاخه‌ای به نسبت جدید از روان‌شناسی است که به شناخت و ارتقای وجوه مثبت و نقاط قوت انسان توجه می‌کند. این کتاب با هدف معرفی این شاخه و توانمند کردن مخاطب در بهره‌گیری از روان‌شناسی مثبت، در 9 فصل تنظیم شده‌است. فیزیولوژی شادکامی، شادکامی و شخصیت، شادکامی و شناخت، شادکامی و مذهب، سلامت روان، عملکرد تحصیلی، رضایت شغلی، و نیز مکانیزم‌های درمانی و راهکارهای افزایش شادکامی از جمله مباحث فصل‌های کتاب هستند.

روان‌شناسی مثبت‌نگر رویکرد به نسبت جدیدی در روان‌شناسی است که می‌کوشد از طریق ایجاد و تقویت هیجانات مثبت، رضایت از زندگی را به افراد بازگرداند. نویسندۀ کتاب حاضر پس از معرفی روان‌شناسی مثبت‌نگر، محورها و مفروضات این رویکرد و ابعاد آن، بنیان‌های نظری آن را توضیح می‌دهد. سپس در بخش «دستورالعمل روان‌درمانی مثبت‌نگر»، در طول 14 جلسه، این روش را برای درمانگر مرور می‌کند. در این جلسات، مواردی مثل خاطرات مفتوح یا بد، قدرشناسی، روابط مثبت و نوع دوستی بررسی می‌شوند.

امروزه کتاب‌های بسیاری به موضوع تربیت پرداخته‌اند. کتاب حاضر نیز ضمن توجه والدین به تربیت مناسب فرزند و نگرانی از نارسایی‌های رفتاری او، به چگونگی بهره‌گیری از امکان بسیار مهمی چون داستان در تربیت فرزندان توجه کرده است. در این کتاب فقط روش‌های تربیتی نیامده‌اند، بلکه نویسنده کوشیده است با ذکر قابلیت‌های تربیتی آموزشی داستان، والدین را متوجه حساسیت موضوع و توانایی‌های فرزندان کند و بر عملی بودن تربیت تأکید ورزد. نکات مهم در داستان‌گویی و فعالیت‌های داستان‌گویی برای کودکان و نوجوانان از جمله مباحث کتاب هستند.

چگونگی روابط انسانی در مدیریت، تابع نوع نگرش به انسان است. کتاب حاضر با عنوان روان‌شناسی ارتباط، با هدف تبیین چگونگی و عوامل مؤثر در شکل‌گیری روابط انسانی در محیط‌های آموزشی می‌کوشد، عوامل ومؤلفه‌های تسهیل‌کنندۀ ایجاد روابط انسانی در مدیریت را با تأکید بر مؤلفه‌های روان‌شناسی بیان کند. «جرئت‌مندی در سازمان، خودآگاهی و همدلی، آسیب‌های اجتماعی، مشکلات روانی و اجتماعی، منابع یاری‌رسان ، مدیریت آموزشگاهی و مشاوره و نقش آن» از جمله فصل‌های کتاب هستند.

نویسنده در این کتاب با زبان محاوره و در قالب داستانهایی به دانشآموزان آموزش میدهد که رؤیاهایشان را جدی بگیرند و رشتۀ مناسبی برای تحصیل انتخاب کنند. دانش‌آموزان می‌توانند فعالیت‌های مورد علاقه و ویژگیهای مثبت و منفی خود را در جدول‌های رنگی و تصاویری که در کتاب آمده است، بنویسند. جدول‌هایی هم برای درج ارزش‌های کاری، مشاغل مورد علاقه، مهارت‌ها و توانایی‌های شخصی آنان در کتاب ارائه شده است. رشته‌های تحصیلی و مشاغل با ویژگی‎ها و گرایش‌های حذف شده در انتهای کتاب معرفی شده‌اند.

کتاب حاضر شامل دو بخش است. در بخش اول نحوۀ ارتباط والدین و نوجوانان و ارتباط صحیح بین زن و مرد بررسی میشود. بخش دوم دربارۀ شناخت نیازهای نوجوانان و نحوۀ صحیح برقراری ارتباط معلمان در مدارس است. نویسنده با تکیه بر مبانی روان شناختی و تربیتی و استفاده از رهنمودها و آموزه‌های دینی و سخنان ائمۀ اطهار (ع) محتوای کتاب را تدوین کرده است. او در بخش دوم، مباحثی چون جایگاه معلم، نکات مهم در یک تدریس فعال و موفق و داستان‌های کوتاه پندآمیز برای والدین و معلمان را مطرح کرده است.