علوم تربیتی

روش های پژوهش ترکیبی، دیدگاه تازه ای در علوم هستند. نویسنده در این کتاب در 10 فصل، به بررسی روش‌شناسی، طرح‌ها و روش‌ها در تحقیق می‌پردازد. روش‌های ترکیبی، به عنوان یک روش برای گردآوری، تحلیل و ترکیب داده‌های کمی و کیفی در یک سری از مطالعات تمرکز می کند. در واقع روش‌های پژوهش ترکیبی ضعف پژوهش کمی و کیفی را جبران می‌کنند.

از زمانی که فردی به دنیا می‌آید می توان خلاقیت را با پرورش و آموزش در او رشد داد. کتاب حاضر راهنمایی است برای والدین تا بتوانند کودک خلاق‌تری تربیت کنند. در فصل اول کتاب خلاقیت تعریف شده است. سپس در فصل دوم عوامل و موانع آن ذکر شده‌اند. در فصل بعدی، راه‌های شناخت افراد فعال عنوان می‌شوند. در فصل چهارم کتاب روش‌های پرورش و افزایش خلاقیت در خانه و مدرسه توضیح داده می‌شوند. در فصل آخر نیز خلاقیت و آموزش و پرورش مورد توجه قرار می‌گیرد. در پایان این فصل نویسنده به والدین و معلمان در جهت پرورش دانش‌آموزان و فرزندان خلاق پیشنهادهایی می‌دهد.

دستیابی به اهداف و سیاست‌های آموزش و پرورش بدون ایجاد فضایی با نشاط، سرزنده و هیجان‌آور در کلاس امکان‌پذیر نیست. کتاب حاضر می‌کوشد به همین منظور و برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان، الگویی عملیاتی ارائه دهد تا معلم بتواند به منظور برانگیختن دانش‌آموزان برای شروع و اتمام تکالیف خود از آن بهره ببرد. فرم‌ها و جدول‌هایی در کتاب ارائه شده‌اند که به معلم کمک می‌کنند ضمن مدیریت کلاس درس، اقدامات مطلوب را برای رشد دانش‌آموزان انجام دهد. نویسنده می‌کوشد با ارائۀ نقشه‌ای به معلم کمک کند بتواند انگیزۀ دانش‌آموزان را در کلاس درس فعال کند.‌

درس‌پژوهی، پژوهشی مدرسه‌محور در بستر کلاس درس است که بر چرخۀ یادگیری گروهی، کیفی، مشارکتی و مداوم کارگزاران آموزشی استوار است. این کتاب مجموعه‌ای از مقاله‎‌های نویسنده دربارۀ درس‌پژوهی (مطالعۀ درس) است که چالش‌های دهۀ اخیر و چشم‌اندازهای درس‌پژوهی در ایران را بررسی و راهکارهایی عملی برای اجرای مؤثرتر آن پیشنهاد می‌نماید. در ابتدای هر فصل، نقشه‌ای مفهومی آمده است که دربردارندۀ نمای کلی آن فصل می‌باشد.

نظریه هوش‌های چندگانه به آموزگاران فرصت می‌دهد که اندیشه‌های خود در باره‌‌ موفقیت کلاسی را گسترش دهند و هر چه بهتر جوابگوی نیازهای یادگیری دانش‌آموزان در کلاس درس باشند. در کتاب حاضر با تبیین نظری هوش‌های چندگانه، چگونگی همگام شدن تدریس بر پایه قابلیت‌های یادگیرندگان نشان داده می‌شود. کتاب حاضر دارای 12 فصل است که در آن خواننده هر یک از هوش‌ها را شناخته و توانایی یاد گیرندگانی را که هوش یا قابلیت خاصی دارند را مورد توجه قرار می‌دهد.

درس‌کاوی مشاهدۀ دقیق‌ و جزئی و برنامه‌ریزی شده‌ فرایند آموزش و یادگیری است که در هر کلاس یا جلسۀ درسی شکل می‌گیرد. مفهوم درس‌کاوی در حوزۀ آموزش‌وپرورش در ژاپن پیشینۀ تاریخی دیرینه دارد؛ اما در ایران، نخستین بار است که این الگو برای پژوهشگران عرضه می‌شود. در این کتاب به محورهای واکاوی درس، مانند آنچه معلم قصد دارد تدریس کند و آنچه دانش‌آموزان یاد می گیرند، روش‌های ارتباط در کلاس‌ درس، گفت‌و‌شنودهای دانش‌آموزان در فرایند تدریس، شیوۀ مواجهۀ معلم با اشتباه دانش‌آموزان و تأکید بر پاسخ یا پرسش پرداخته شده است.

شاید انتخاب رشتۀ تحصیلی اولین انتخاب مهم و تأثیرگذار در زندگی باشد. کتاب حاضر می کوشد، در جریان بهبود و سرعت بخشی به این انتخاب، به دانش‌آموزان کمک کند رشته‌های دانشگاهی را به طور دقیق بشناسند تا بتوانند انتخاب دقیق تری نیز انجام دهند. نویسنده در ابتدای کتاب اهمیت انتخاب رشته و نیز توصیه‌هایی برای والدین آورده است. سپس رشته های دانشگاهی را در پنج‌گروه علوم تجربی، ریاضی، علوم انسانی، هنر و زبان معرفی کرده و زیرشاخه های مربوط به هر کدام را نام برده است. در مورد هر رشته، توانایی لازم برای تحصیل آن رشته و سپس موقعیت شغلی آن در ایران شرح داده شده است.

ارزانی خطوط و دسترسی آسان به تلفن همراه در میان قشرهای جامعه، باعث ورود این وسیله ارتباطی به مدارس ابتدایی و راهنمایی کشور نیز شده است. عدم آگاهی و آموزش نحوه استفاده درست از گوشی همراه در میان نوجوانان از پیامدهای آسیب‌رسان این پدیده است. در این نوشتار تحقیقی، تأثیر تلفن همراه بر عملکرد تحصیلی، افت تحصیلی، مدگرایی و انضباط فردی دانش‌آموزان بررسی شده است. همچنین با استناد به دیدگاه‌های جامعه‌شناسی، تأثیرات این فناوری نوین در زندگی اجتماعی آسیب‌شناسی شده است.

مطالعه آداب و قوانینی دارد که اجرای هر یک از آن‌ها در افزایش بازدهی مطالعه نقش مؤثر دارد. در این کتاب، اصول مطالعه به هفت گام تقسیم شده‌است. گام اول قواعد مطالعه، گام دوم روش‌های مطالعۀ صحیح دروس(شامل اطلاعاتی دربارۀ روش های مطالعۀ دروس عمومی و اختصاصی)، گام سوم روش های یادگیری مؤثر دروس، گام بعدی روش‌های مدیریت زمان، و بعد از آن روش‌های افزایش و تقویت تمرکز (شامل تمرین‌هایی ساده برای افزایش و تقویت تمرکز)، گام ششم مهارت‌های مورد نیاز در زمان برگزاری امتحانات در طول سال تحصیلی و در نهایت نیز مهارت‌های موردنیاز در زمان برگزاری آزمون‌های چهارگزینه‌ا‌ی (شامل روش‌هایی برای تست‌زنی موفق).

حافظه و تقویت آن از موضوعاتی است که به خصوص در دوران تحصیل اهمیتی بسیار دارد. کتاب حاضر می کوشد در سه فصل دربارۀ این موضوع صحبت کند. فصل اول «حافظه‌شناسی» است که مراحل و طبقه‌بندی‌های حافظه و راه‌های جلوگیری از آسیب شناسی آن را مطرح کرده‌است. «اصول پرورش حافظه و عوامل مؤثر بر بهبود و تقویت آن» در فصل دوم آمده‌اند و در بین‌آن ها به تغذیۀ مناسب، و سلامت جسمی و روانی اشاره شده است. در فصل سوم نیز تکنیک‌های تقویت حافظه و استفاده از یادیارها مطرح شده‌اند. درس‌هایی مثل بسط معنایی، تمرین بازیابی و پس ختام در این قسمت شرح داده شده‌اند.