علوم تربیتی

این اثر نگاهی دارد به تاریخچه تشکیل انجمن اولیا و مربیان در جهان و ایران و اهداف شکل‌گیری آن. انجمن در سال‌های اخیر توانسته است مراحل نمادینه و ستادینه‌سازی خود را پشت سر گذارد و در حال نهادینه‌سازی در مدارس است. مؤلف ضمن بررسی عملکرد انجمن، پیشنهادهایی برای گسترش مشارکت اولیا و مربیان و افزایش کیفیت در آموزش و پرورش ارائه کرده است.

ارتباط معلم، مدرسه و دانش‌آموز با هم، در پیشرفت درسی و تربیتی دانش‌آموزان بسیار مؤثر است. کتاب حاضر در شش فصل این موضوع را تبیین می‌کند. فصل اول با موضوع رابطۀ عاطفی و معلم، به ارتباط بین خانه و مدرسه، پیامدها و راهکارهای آن، نقش والدین در مواقع وجود ناسازگاری و راه‌های برقراری پیوند عاطفی بین کودک و والدین می‌پردازد. در فصل دوم، مدرسه و سلامت روان دانش‌آموز و در فصل بعد موضوع عزت نفس دانش‌آموز مورد توجه قرار‌گرفته‌اند. در فصل‌های چهارم و پنجم مدرسه و اضطراب، و مدرسه و پیشرفت و افت تحصیلی مطرح شده‌اند. در فصل آخر نیز به موضوع سازگاری اجتماعی دانش‌آموز و مهارت‌های زندگی و طبقه‌بندی آن‌ها پرداخته شده است.

مدیریت مدرسه و کلاس درس از مهم‌ترین بخش‌های آموزش در مدرسه است. کتاب حاضر با توجه کردن به این مهم، حدود هشت مقالۀ تحقیقی را به تفصیل شرح می‌دهد و یافته‌ها و پیشنهادهای آن ها را می‌آورد. بعضی از این مقالات عبارت‌اند از: بررسی رابطۀ چندگانۀ عزت نفس، جرئت‌ورزی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر با کمال‌گرایی والدین، بررسی موانع مشارکت اولیا با مدرسه، بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دورۀ ابتدایی، بررسی میزان شناخت معلمان دورۀ ابتدایی از اختلال‌های یادگیری، و ارتباط خوش‌نویسی با نمرات املا. نویسنده در انتهای کتاب قوانین وشرایط مؤثر در یادگیری، موانع یادگیری و نکاتی دربارۀ مدارس چندپایه و راه‌حل بعضی مشکلات آن‌ها را آورده است.

چنانچه یادگیری به سرگرمی تبدیل شود، یادگیرنده از آن لذت می‌برد و خسته نمی‌شود. کتاب حاضر در چهار بخش می‌کوشد به مخاطب کمک کند بتواند از یادگیری به عنوان سرگرمی لذت ببرد. دربخش اول، مخاطب با خودش و فرایندهای ذهنی بیشتر آشنا می شود و با شناخت هوش‌های چندگانه، نقاط ضعف و قوت خود را می‌شناسد.در بخش بعد سازگاری با دیگران را می‌آموزد که یکی از بهترین راه‌های یادگیری است. در بخش سوم با عنوان «نکاتی دررابطه با تفکر و حافظه»،مخاطب این موضوع را در قالب چندین بازی تمرین می‌کند. بخش آخر نیز به محیط یادگیری و نقش آن در تبدیل یادگیری به سرگرمی اختصاص دارد.

در این پژوهش با در نظر گرفتن سبک‌های رهبری تحول‌گرا و عملگرا و کیفیت زندگی کاری به عنوان متغیر مستقل و پیش‌بین و یادگیری سازمانی به عنوان متغیر وابسته و ملاک، چگونگی ارتقای میزان توان، انگیزش، فرهنگ‌ سازمانی ارتباط و نوآوری در وزارت آموزش و پرورش بررسی شده است تا به این سؤال پاسخ داده شود که چه رابطه‌ای بین سبک‌های رهبری تحول‌گرا و عملگرا و کیفیت زندگی کاری با یادگیری سازمانی وجود دارد؟

از ناهنجاری‌های اجتماعی است که از روی قصد برای صدمه‌زدن به دیگری یا خود صورت می‌گیرد و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند. در این پژوهش، تأثیر شیوه رفتار والدین بر میزان پرخاش دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه اول بررسی شده است و آمار توصیفی و نتایج حاصل از پرسش‌نامه‌ها و آزمون‌ها آمده است.

تربیت در واقع رشد دادن درونی انسان است. کتاب حاضر می‌کوشد دربارۀ تربیت و چگونگی انجام آن توضیحات مفصلی ارئه دهد. در فصل اول از چگونگی تربیت کردن سخن می‌گوید. در فصل دوم از آغاز تربیت و سن شروع آن در انسان می‌گوید. فصل سوم به بیان حیطه های تربیت می‌پردازد.در فصل بعد، تفاوت‌های فردی و تأثیر آن در تربیت مطرح است و پس از آن نیز از مثبت‌اندیشی بحث می‌شود. در گفتار‌های هفتم تا دهم دربارۀ محبت و جایگاه انسان در قلب دیگران می‌خوانیم و سپس دربارۀ پرورش کرامت، تشویق و تنبیه‌های انسانی، و چگونگی مواجه ‌شدن با ناسازگاری‌های کودکان و نوجوانان. سخن پایانی کتاب دربارۀ نقش و جایگاه مربی و متربی است.

آشنایی معلم با فنون معلمی به موفقیت او در حرفه‌اش کمک می‌کند. کتاب حاضر می‌کوشد در چهار بخش معلمان تازه‌کار را با فنون معلمی آشنا کند. بخش اول با عنوان «به معلمی حرفه‌ای تبدیل شوید»، به معلم یادآوری می‌کند که رشد حرفه‌ای از خود او آغاز می‌شود و نحوۀ برخورد و کار کردن با دیگر معلمان و نیز ایجاد ارتباط بین خانه و مدرسه را به او می‌آموزد. در فصل «ایجاد فرهنگی رضایت ‌بخش و سودمند در کلاس»، معلم می‌آموزد چگونه کلاسش را به محیط یادگیری سازنده و اثربخشی تبدیل کند، با دانش‌آموزان روابط حسنه برقرار کند، فرصت‌هایی برای موفقیت دانش‌آموزان به آن‌ها بدهد و با اقداماتی، از بروز رفتار خطا در آن‌ها جلوگیری کند و بی‌نظمی را به حداقل برساند. بخش‌سوم به داشتن برنامه، ارائۀ آموزش مؤثر و ارزیابی پیشرفت دانش‌آموزان تأکید می‌کند. بخش آخر نیز نگاهی به آینده دارد و مسائل معلمان قرن 21 را مطرح می‌سازد.

معلمی را می‌توان سخت‌ترین کار ممکن نامید؛ زیرا برای کسب اعتماد دانش‌آموزان باید در حد یک روان‌شناس بود. کتاب حاضر گوشه‌ای از تجربیات معلمان را به نمایش می‌گذارد و مهارت‌های اداره کلاس، برقراری ارتباط، فنون ایجاد انگیزه در یادگیرندگان و چگونگی معلم کارآمد بودن را آموزش می‌دهد.

آگاهی فرد از نظام شناختی خود و کنترل و هدایت آن «فراشناخت» نام دارد. دانش فراشناختی به فراگیرنده کمک می‌کند به هنگام یادگیری پیشرفت خود را زیر نظر بگیرد و نتایج تلاش‌هایش را ارزیابی کند. همچنین، به فراگیرنده می‌آموزد که راه‌های متنوعی برای سازمان‌دادن مطالب به منظور سهولت در یادگیری آن‌ها وجود دارد. در کتاب حاضر، مخاطب دربارۀ فراشناخت می‌خواند و ضرورت آموزش آن را متوجه می‌شود. سپس شیوه‌های آموزش فراشناخت و پس از آن روش‌های آموزش مهارت‌های یادگیری و مطالعه را می‌آموزد؛ روش‌هایی مثل: پرسیدن دوجانبه، مطالعۀ مشارکتی، یادگیری مشارکتی، پس ختام یا پس خبا و روش «مردر».