علوم تربیتی

درس‌خواندن روش‌ها، تکنیک‌ها و قوانین ویژه‌ای دارد که با رعایت آن‌‌ها می‌توان میزان موفقیت را بالا برد. کتاب حاضر در هفت گام این روش‌ها را خلاصه کرده است. گام نخست مدیریت خود (و شناخت صحیح خود و شیوه‌های فائق‌آمدن بر فشارهای زندگی)؛ گام بعدی مدیریت سبک زندگی (شامل نکات لازم دربارۀ تغذیه، خواب و ورزش)؛ مدیریت زمان (و برنامه‌ریزی برای آن)؛ مدیریت تمرکز (راه‌های افزایش تمرکز و شناخت موانع آن)؛ مدیریت مطالعه(اصول مطالعه و یادداشت برداری)؛ مدیریت حافظه (تکنیک‌های تقویت حافظه)؛ مدیریت امتحان(آمادگی برای امتحان و افزایش احتمال موفقیت در آن).

اهمیت دوران نوجوانی بر هیچ کس پوشیده نیست. نویسنده در این کتاب که یک راهنمای تحصیلی تربیتی است در سه بخش که بخش اول به بحران بلوغ و توصیه‌های بهداشتی در این دوران اشاره دارد، می‌پردازد، در بخش دوم کتاب به عوامل موثر در انتخاب رشته و نقش والدین در کمک به فرزندان در این زمینه و همچنین معرفی آزمون‌های مشاوره‌ای می‌پردازد. در بخش آخر نیز آشنایی با هفت مهارت تحصیلی را بیان می‌کند.

بسیاری از موفقیت‌های تدریس در اثر تعامل با همکاران و دانش‌آموزان به دست می‌آید. این کتاب بر اساس نظریات پذیرفته شدۀ علمی و تجارب واقعی، در کلاس‌های درس واقعی نوشته شده و به مخاطب کمک می‌کند همیشه در حال یادگیری باشد. در این کتاب بر انتقال دیدگاه‌های متفاوت تدریس تأکید می‌شود و شکاف بین تئوری و عمل در تدریس پُر می‌شود. کتاب حاضر در هفت بخش مفهوم جدید یاددهی - یادگیری، اصول آن، برنامه ریزی برای آن، ارتباط و عناصر آن، سبک‌های مدیریتی معلمان و انضباط درونی و بیرونی را تشریح می‌کند.

آزمایش‌ها و موضوع‌های پژوهشی که در این کتاب با آن‌ها آشنا می‌شوید، همان روش‌های علمی هستند که کارآگاهان جرم‌شناس، در محل حادثه برای گردآوری مدارک و شواهد به کار می‌برند. با این تفاوت که جنایتی اتفاق نیفتاده است و مخاطب تحت فشاری که پلیس هنگام وقوع جرم قرار می‌گیرد نیست. با به‌کارگیری این روش‌ها و استفاده از ابزارهایی ساده، مخاطب می‌تواند نحوه پخش شدن خون، انگشت‌نگاری، نحوه تشخیص انواع جوهر خودکار، نحوه شکستن برخی اشیاء و بسیاری موارد دیگر را آزمایش کند.

کودکان پیش از ورود به مدرسه کشف‌های تازه می‌کنند و درپی آن سؤال طرح می‌کنند، به جست‌و جوی پاسخ می‌روند، از دیگران می‌پرسند و یافته‌هایشان را به اشتراک می‌گذارند. کتاب پیش رو می‌کوشد، برای تقویت این حس در دوران مدرسه و درآمیختن پژوهش با برنامۀ درسی رسمی آموزشی روش‌هایی عملی ارائه دهد. در بخش اول کتاب شیوۀ آماده‌سازی کلاس و دانش‌آموزان برای پژوهش مطرح می‌شود. نحوۀ نهادینه‌‌کردن علاقه به پژوهش با انجام پژوهش‌های داخل و خارج از کلاس نیز در بخش دوم توضیح داده می‌شود. بحث روش ارزشیابی و ابزار آن نیز در فصل سوم آمده است.

اقدام‌پژوهی روش تحقیق نظام‌مند است که توانمندی‌های افراد را در طرح مسئله، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل، نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری برای رفع یا کاهش مشکل در حوزه شغلی افزایش می‌دهد. این اثر مجموعه‌ای از مقالات و فعالیت‌های تعدادی از معلمان را در بر دارد که در قالب اقدام‌پژوهی و پیرامون مشکلات آموزشی و یادگیری مکتوب شده‌اند.

این کتاب نمایانگر فعالیت تعدادی از معلمان است که کوشش‌های خود را در محیط آموزشی در قالب اقدام‌پژوهی مکتوب کرده‌اند. در این مقاله‌ها مسائلی که در مسیر تکامل آموزشی دانش‌آموزان وجود دارند، شناسایی و در مورد دلایل مشکل اطلاعاتی گردآوری شده و برای رفع آنها راهکارهایی ارائه شده است.

پژوهش‌های معلمان با اتفاقات و جریان‌های داخل کلاس‌های درس ارتباط مستقیم دارند و به‌کاربستن نتایج و پیشنهادهای آنان به پیشرفت مدارس کمک می کند. کتاب حاضر مجموعه‌ای از پژوهش‌های معلمان ابتدایی را در برمی گیرد که موضوع آن‌ها عبارت‌ است از: «چگونه توانستم با استفاده از ورزش کلاسی یادگیری دانش‌آموزانم را در درس ریاضی بهبود بخشم؛ راهکارهای عملی در جهت رفع اختلالات خواندن؛ راهکارهای عملی برای تقویت نظم‌پذیری در دانش‌آموزان؛ ارائۀ راهکارهایی برای اثر بخش‌کردن یادگیری درس جغرافیا». این پژوهش‌ها می‌توانند راهگشای حل مشکلات و اختلال‌های یادگیری دانش‌آموزان باشند.

اکثر معلمان با مشکل افت کمی و کیفی یادگیری دانش‌آموزان روبه‌رو هستند. در عرصه انتقال دانش مسائلی پیش می‌آید که شناسایی و معرفی آن می‌تواند برای رفع و بهبود کیفیت آموزش مفید واقع شود. این جستار حاصل تلاش چندی از معلمان است که مسائل و مشکلات آموزش و تدریس را تجزیه و تحلیل کرده و برای حل آنها راهکارهایی به صورت مقاله‌هایی اقدام‌پژوهی ارائه کرده‌اند.

معلمان در اثر سال‌ها کار و تمرین با دانش‌آموزان، تجربه هایی به دست می آورند که اگر آن‌ها را در کلاس به کارگیرند، موفقیت‌هایشان چندبرابر خواهد شد. کتاب حاضر مجموعه‌ای از پژوهش‌های آموزگاران ابتدایی را در برمی گیرد که موضوع آن‌ها عبارت‌است از: «راهکارهای مناسب برای کاهش جویدن ناخن در دانش‌آموز؛ آموزش خودگردانی بیماری خاص به دانش‌آموز ابتدایی؛ ارائۀ راهکارهای عملی برای ترغیب و علاقمند‌کردن دانش‌آموزان به انضباط بیشتر در کلاس و مدرسه؛ راهکارهای تقویت انگیزه در دانش‌آموزان نسبت به انجام تکالیف». این پژوهش‌ها می‌توانند راهگشای حل مشکلات و اختلال‌های یادگیری دانش‌آموزان باشند.