ادبیات فارسی

کتاب حاضر زندگی‌نامه و شرح سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی، شاعر و قصیده‌سرای قرن پنچم هجری است. قبادیانی آهنگ سفر را از مرو آغاز می‌کند و در بلخ به پایان می‌رساند. این سفرنامه با یک حادثه داستانی شروع می‌شود و از زبانی روایی ــ ادبی برخوردار است. حکایت‌های دلنشین، دقت و جزئی‌نگری از ویژگی‌های بارز این سفرنامه است.

این اثر شامل زندگی‌نامه و متن کتاب «بوستانِ» شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی شاعر و نویسنده بزرگ ایرانی است. بوستان یا « سعدی‌نامه» یک دیباچه و ده باب دارد و در بحر متقارب مثمن محذوف سروده شده است. بوستان، آرمان‌شهر و مدینه فاضله سعدی نام گرفته؛ چرا که در آن نکته‌های اخلاقی، اجتماعی، تربیتی و سیاسی بسیاری بیان شده است.

کتاب شامل اشعار دیوان میرزا شفیع شیرازی معروف به «میرزا کوچک» و متخلص به «وصال» از غزل‌سرایان و مثنوی‌گویان بنام دوران فتحعلی‌شاه و محمد‌شاه قاجار است. در این دیوان، مثنوی «شیرین و فرهاد» وحشی بافقی که وصال شیرازی آن را به پایان رسانده، ارائه شده است. مثنوی‌های وصال در مرثیه سیدالشهدا(ع)، تفسیر قسمتی از دعای جوشن کبیر و... . است

تاریخ ادبیات ما سرشار از داستان‌ها و منظومه‌هایی است که علاوه بر انتقال مفاهیم عمیق اخلاقی، رسالت ارزشمند پاسداری از زبان شیرین فارسی را بر عهده دارد. در این کتاب مجموعه حکایت‌های آموزنده‌ای از یکی از متون داستانی قرن پنج فارسی برگزیده و به زبان امروزی بازنویسی شده است. در هر داستان تصاویر رنگی و نقاشی‌های کودکانه فضای حکایت‌ها را بانشاط و انگیزه‌بخش کرده است.

مهم‌ترین ماده درسی که طی آن دانش‌آموزان باید درست‌نوشتن را بیاموزند، املای فارسی است. در این کتاب سعی شده است از فعالیت‌های گوناگون به منظور تقویت حافظه دیداری دانش‌آموزان، پرورش حس کنجکاوی، ترغیب به تکرار و تمرین استفاده شود تا شکل صحیح نگارش لغات در ذهن دانش‌آموزان ثبت شود.

مهارت درست‌نویسی واژگان در صورتی که در دوران مدرسه تقویت نشود، در بزرگسالی می‌تواند نقطه ضعف بزرگی برای افراد تحصیل‌کرده به حساب آید. در این کتاب تمرین‌ها و فعالیت‌های آموزشی متنوع برای ارتقای مهارت نگارش و دیکته کلمات درج شده است. در هر یک از دروس، واژه‌های دشوار هر درس معرفی شده است و در ادامه، سؤال‌های متنوع برای کاربرد لغات در نظر گرفته شده است.

اهمیت نوشتن و نیاز به آن در ایجاد ارتباط با دیگران بر کسی پوشیده نیست. در این کتاب تمرین‌های متنوعی برای تقویت دانش واژگانی و نوع نگارش کلمات درج شده است. کلمه‌های هر درس از جنبه املایی معرفی شده‌ و در تمرین‌های مختلف به‌کار گرفته شده‌اند. همچنین به نکته‌های ظریف در نوشتن دیکته که دانش‌آموزان را در صحیح‌نویسی هدایت می‌کند نیز اشاره شده است.

کتاب، درس‌های مربوطه را منطبق با رویکرد فعالیت‌محور مرور کرده است. معنای نظم و نثر، تاریخ ادبیات، قالب شعر، معنای واژگان، پیام و محتوای متن، واژه‌های مهم نوشتاری و املایی و دانش‌های ادبی بررسی شده است. پرسش‌های تکمیلی و چهار‌گزینه‌ای میزان یادگیری دانش‌آموزان را مورد سنجش قرار می‌دهد.

با بهره‌مندی از تازه‌ترین شیوه‌های تدریس به شرح دروس مرتبط با کتاب درسی پرداخته شده است. سپس فعالیت‌ها و تمرین‌هایی در راستای درس مورد نظر در قالب جای خالی، کامل کردن جمله، جدول و... . ارائه شده تا میزان یادگیری دانش‌آموزان سنجیده شود. تلاش این کتاب برآن است تا بتواند مطالب ادبیات فارسی را به صورت مفهومی به مخاطبش منتقل کند.

برای سرودن شعر تنها استعداد و ذوق ادبی کافی نیست و لازم است شاعران با ظرافت‌های هنری و علمی این حیطه نیز آشنا باشند. محور و اساس مباحث این کتاب آموزش اصول و مبانی شعر سنتی (کلاسیک) و سپس قالب‌های سپید و نیمایی است و به جریان‌ها و موج‌های شعری مدرن که در سال‌های اخیر به‌وجود آمده، اشاره‌ای نشده است. برای آشنایی مخاطبان، در مثال‌ها و تمرین‌ها از نمونه اشعار شاعران کهن و معاصر استفاده شده است.