بازی‌های آموزشی

بازی یکی از مهم‌ترین روش‌های یادگیری کودکان و از جمله مؤثرترین راه‌های ارتباطی با ایشان است. در بازی، یادگیری به طور غیرمستقیم و لذت‌بخش‌تر و عمیق‌تر رخ می‌دهد. این کتاب حاوی 15 بازی آموزشی برای پرورش هوش ریاضی ــ منطقی کودکان دبستانی و پایه اول دوره متوسطه است. در ابتدای هر بازی، توضیحی کلی درباره بازی داده شده که در واقع مقدمه‌ای برای شناخت کلیت بازی است و پس از آن، هدف از بازی بیان شده است. از این بازی‌ها می‎توان در زنگ ورزش، هنر، ساعت پرورشی یا برای ایجاد تنوع در سایر کلاس‌ها استفاده کرد.

«بازی»، تخیل و خلاقیت، مهارت‌های ادبی و عددی، مهارت‌های حل مسئله، مهارت‌های اجتماعی، بدنی، حرف زدن و گوش دادن، روابط و امنیت عاطفی، همدلی و توانایی پذیرش تفاوت‌ها و درک ما از خود و جایگاهمان را در جهان افزایش می‎دهد. این کتاب بیست بازی آموزشی را دربرمی‌گیرد که برای پرورش هوش موسیقایی کودکان تدوین شده است. هوش موسیقایی شامل این مؤلفه‌هاست: درک الگوهای شنیداری و غیرشنیداری، توجه به صداهای غیرکلامی، تمایز قائل شدن بین صداها، یادآوری صداها... .

یادگیری زمانی رخ می‌‏دهد که نسبت به آنچه می‎بینیم و می‎شنویم، توجه داشته باشیم. بنابراین، توجه شنیداری و حافظه شنیداری ازجمله مهارت‌های مهم در امر یادگیری است. هدف از تدوین این کتاب، تقویت توانایی‌های اساسی در شنیدن است تا کودکان بتوانند شیوه‌های گوش دادن فعال و هدفمند را بیاموزند. نویسندگان کتاب سعی کرده‌اند تا این آموزش با داستان و بازی‌های ساده‌ای همراه شود که قابلیت اجرا به صورت فردی و گروهی در فضای آموزشی یا منزل را دارند.

به دلیل رشد بسیار سریع مغز از تولد تا پنج‌سالگی، سال‌های نوپایی دوره‌ای مهم برای کودک است. این کتاب به والدین، مربیان و پرستاران کودک کمک می‎کند تا درک بهتری از فرایند رشد کودک نوپای خود داشته باشند و همچنین پیشنهادهایی برای سرگرمی آن‌ها دارد. کتاب حاضر به برنامه‌ریزی روزانه برای رشد کودک در این دوره کمک می‎کند. «بازی‌های حسی»، «مهارت‌های حرکتی درشت»، «فعالیت‌های هنری» و «فعالیت‌های بدون ریخت و پاش»، ازجمله بخش‌های این کتاب هستند.

این کتاب کوشیده است بازی‌هایی را معرفی کند که در خانه می‌توان انجام داد. بازی‌ها در پنج دسته تفکیک شده‌اند: توپی، هیجانی، تمرکز افزا، خیلی هیجانی و بازی‌های بچه‌های کوچک‌تر. بیشتر بازی‌ها دو نفره انجام می‌شوند و تعداد کمی نیز چند نفره. در هر صفحه از کتاب یک بازی معرفی و توضیح داده شده‌است. یک بزرگ‌تر باید توضیح بازی را بخواند و وسایل لازم را مهیا کند تا بچه‌ها بتوانند بازی کنند.

کتاب حاضر دو بخش اصلی دارد. در بخش اول کلیاتی دربارۀ اهداف، چارچوب برنامۀ درس تربیت بدنی و نکات مهم و کلیدی مدیریت کلاس درس تربیت بدنی ارائه شده‌است. بخش دوم بازی‌های حرکتی شاد و متنوعی را معرفی می‌کند که با شرایط مدرسه‌ها و پایه‌های تحصیلی مخاطبان متناسب باشند. توجه به مشارکت حداکثری دانش‌آموزان، تناسب بازی با ویژگی‌های رشدی، حرکتی و شناختی، رعایت نکات ایمنی در بازی و استفاده از حداقل امکانات برای اجرای بازی از دیگر ویژگی‌های بازی‌های کتاب هستند.

بازی‌های حضور ذهن و معمایی به تقویت تمرکز و استدلال کمک می‌کنند. 101 بازی‌ این کتاب پیشنهادهایی برای آموزش بازی‌گونۀ حروف و کلمات در قالب بازی ارائه می‌دهند. درجۀ دشواری بازی‌ها به تدریج افزایش می‌یابد. بازی‌ها بر اساس وسایل موردنیاز، فضای مورد نیاز، احتمال وجود تماس فیزیکی و نیاز به رفتن به محیط بیرون علامت‌گذای‌ شده‌اند تا مخاطب بتواند بازی متناسب با هر شرایطی را انتخاب کند.

جدول سودوکو یا جدول شگفت‌انگیز نوعی بازی هوش و معمای ژاپنی است که برای تمرکز و تقویت مغز مناسب است. این کتاب شامل تعدادی جدول سودوکوست که در هر کدام، به جای عدد و رقم، شکل و تصویری متفاوت به‌کار رفته است. البته قاعدۀ بازی همان است و تنها به جای عدد شکل آمده‌است.

آموزش اعداد برای کودکان سال‌های اول ابتدایی می‌تواند با بازی و سرگرمی همراه شود. در این کتاب، اعداد 1 تا 10 و شمردن و جمع‌بستن آن‌ها در قالب بازی‌ها و سرگرمی‌های متنوعی آموزش داده شده‌است. در انتهای کتاب برچسب‌هایی از اعداد قرار داده شده است تا مخاطب در حین انجام بازی و سرگرمی، از آن‌ها استفاده کند.

بازی در مدرسه برای دانش آ‌موزان نشاط‌انگیز است و به جذاب‌تر شدن فضای درس و مدرسه کمک می‌کند. کتاب حاضر با توضیحاتی دربارۀ معنی و مفهوم نشاط و شادابی، عوامل ایجاد آن در مدرسه را برمی‌شمارد. سپس راهکارهایی برای داشتن کلاس بانشاط ارائه می‌دهد و چندین بازی را معرفی می‌کند. صد نکتۀ مؤثر در شادابی کلاس درس و دو نمونه اقدام پژوهی با موضوع نشاط در کلاس نیز بخش‌های پایانی کتاب هستند.