تفکر خلاق

آیا کودکان به فلسفه نیاز دارند؟ دانشمندان معتقدند که کودکان به‌محض این‌که زبان را فرا می‌گیرند ذهنشان تقریبا بی‌درنگ سرشار از افکار می‌شود؛ از این‌رو، مدام در پی ملاک‌هایی هستند که با استفاده از آن‌ها سر از امور در آورند. امور با اعتبارتر را از کم‌اعتبارتر و بهتر را از بدتر تمیز دهند، این وعده فلسفه است که به آن‌ها کمک کند تا بهتر فکر کنند و بهتر تأمل کنند. در این ‌کتاب تمرین‌های ارائه می‌شود که به کودکان کمک می‌کند تا استعداد تفکر نقادانه و تفکر خلاق خود را پرورش دهند و همچنین به آن‌ها کمک می‌شود تا دلایل بهتر را از بدتر و قوی را از ضعیف تمیز دهند.

وقتی با مشکلی مواجه می‌شوید، در حل آن در حال تفکر خلاق هستید. یا اینکه از نامتعارف‌ترین اختراعات تا معمولی‌ترین کارهای روزمره، با تفکر خلاق مواجه هستید. کتاب حاضر نیز تمرکزش بر تفکر خلاق است و در هجده فصل به مباحثی از قبیل : شناخت خلاقیت، ایجاد چهارچوب ذهنی خلاق، روش های عملی برای خلاق شدن و کاربرد خلاقیت در زندگی می‌پردازد. همچنین در انتهای کتاب کاربردی‌ترین راهنمایی‌ها را برای خلاق شدن بیان می‌کند و ده کتاب ضروری را درباره فرایند تفکر خلاق معرفی می‌کند.

اقتصاد مقاومتی، یعنی توانمندی در تولید و صادرات، یعنی اتکا به تولید ملی، یعنی توانایی نوآوری در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و... . برای تحقق این ویژگی‌ها در کشور، نیازمند تربیت نسلی خلاق، نوآور و کارآفرین هستیم. تربیت نسلی فکور، با ایمان و کارآفرین از مأموریت‌های اصلی مدرسه بر اساس مبانی نظری سند حول بنیادین در آموزش و پرورش تلقی می‌شود. کتاب حاضر، به منظور کمک به مدیران، معلمان و مربیان مدارس برای شناخت ویژگی‌های فوق و هدایت فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی مدرسه برای تربیت نسلی با این چنین ویژگی‌هایی است.

در کلاس‌های فلسفی برای کودکان، برای شروع گفت‌وگو و کندوکاو فلسفی از محرک‌هایی استفاده می‌شود. این محرک‌ها معمولاً داستان هستند. برای اینکه داستان‌هایی که در این کلاس‌ها استفاده می‌شوند، بتوانند کندوکاو فلسفی ایجاد کنند، باید دارای ویژگی‌هایی باشند، ازجمله، داشتن موضوع چالش برانگیز، بررسی مسائل و مشکلات روزمره کودکان و دغدغه‌های آن‌ها، ایجاد همذات‌پنداری و ملموس بودن. در این کتاب از هفت داستان استفاده شده است که بازنویسی و مناسب‌سازی شده از داستان‌های مشهور با بن‌مایه‌های فلسفی و اجتماعی هستند.

به کودکان باید یاد داد که به چه مسائلی بیندیشند؛ اما باید به آن‎ها فرایندهایی را نیز که برای فکر کردن نیاز دارند، باید آموخت. به بیانی دیگر، آن‎ها نیازمندِ یادگیری سؤالاتی هستند که زمان فکر کردن به مسائل مختلف، باید از خود بپرسند. ما برای به هم پیوستن و معنایابی اطلاعاتی که دریافت می‏‌کنیم، از بیست مهارت یا فرایند اساسی تفکر کمک می‏‌گیریم. این مهارت‎ها در فهرست کتاب نوشته شده‎اند. تمرین‎های این کتاب، کودکان را قادر می‎سازد که این فرایند را با خود تمرین کنند و سؤال‎هایی از خود بپرسند که پرسیدن آن‎ها برایشان مفید است.

یک روز فکر تازه‎ای به ذهن پسر کوچولو می‎رسد. پسرک اول تعجب می‌‏کند که این فکر از کجا آمده و با آن چه کار کند. فکر عجیب و غریب است و پسرک تصمیم می‎گیرد رهایش کند؛ اما فکر، دست از سر پسرک برنمی‎دارد. پسرک نگران حرف مردم هم هست، برای همین فکر را پنهان می‌‏کند؛ ولی بودنِ فکر تازه، پسرک را خوشحال می‏‌کند. پسرک آرام‌آرام به فکر توجه می‎کند، از او مراقبت می‏‌کند، غذا‎های مقوی به او می‎دهد و با او به گردش می‌‏رود. فکر تازه هر روز بزرگ‌تر می‎شود تا اینکه یک روز... .

کتاب حاضر به منظور رشد حس کنجکاوی و کاوش در کودکان، در سه بخش "علوم زیستی"، "علوم زمین" و "علوم فیزیک" تهیه شده وشامل فعالیتهایی چون کار با قیچی و چسب، نقاشی، و انواع بازی ها و مازهاست تا تفکر خلاق و مهارتهای علمی و حرکتی کودک پرورش یابد.

تفکر طراحی، روشی برای حل خلاقانهِ مسائل است. کتاب حاضر می‌کوشد راهگشای کسب مهارت‌های لازم در حل مسئله و پرورش خلاقیت و نوآوری باشد. شیوه‌هایی همانند خودآموزی و برگزاری کارگاه‌های تفکر طراحی از امتیازات آموزشی این کتاب است که خوانندگان از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند. کتاب ضمن پرداختن به توضیحات کلی درباره‌ی تفکر طراحی به معرفی اولیه مفاهیم و ریشه‌های آن و همچنین بر فرایند پنج گانه آن نیز می‌پردازد.

شواهد بسیاری نشان می‎دهد که یادگیری در حال تحول است و مرکز این فرایند تفکر. بنابراین، توسعه مهارت‌های تفکر در کلاس ضرورت پیدا می‎کند. این کتاب یکی از کنش‌ها برای پاسخ‌گویی به این ضرورت است که در چهار فصل تنظیم شده است. سه فصل اول شامل مفاهیم و مباحثی مقدماتی درباره مهارت‌های تفکر در برنامه‌ درسی ملی انگلستان، مدیریت تفکر در کلاس درس و برنامه‌ریزی برای مهارت‌های تفکر است. فصل چهارم شامل 46 طرح‌ عملی برای آموزش مهارت‌های تفکر در کلاس است

تفکر قابل بهبود و یادگیری است و پرورش تفکر یکی از اهداف اصلی تربیت در دنیاست. این کتاب شامل مجموعه فعالیت‌هایی است که به منظور تمرین و پرورش تفکر برای کودکان پنج تا هفت ساله تدوین شده‌اند و مربی یا والدین می‎توانند برای کودکان استفاده کنند. «فکرهای من»، «دوستی یعنی چی؟ »، «پیتزا چیه؟ »، «کدام حیوان خانگی» و «وارونه فکر کن»، ازجمله فعالیت‌هایی است که در کتاب آمده است.