ادبیات نوجوانان

کتاب نمایشنامه‌ای است که برای دانش‌آموزان دختر و پسر دوره‌های اول و دوم متوسطه نوشته شده است و موضوع آن درباره توفان نوح است؛ هرچند که مستقیم به آن اشاره نمی‌کند. توفان در راه است و حیوانات تا غروب خورشید فرصت دارند که با جفت خود وارد کشتی شوند تا در امان باشند. اسب کوچک تنهاست. او سعی می‎کند دوستی برای خودش پیدا کند. روباه تمام تلاشش را می‌کند تا با اسب وارد کشتی شود؛ اما اسب قبول نمی‌کند. تا غروب آفتاب چیزی نمانده است. آیا اسب کوچولو موفق می‌شود همراهی پیدا کند؟

تئاتر دانش‌آموزی، تئاتری با اهداف پرورشی و آموزشی است که دانش‌آموزان، اجرای آن را چه در اجرا و چه در تماشا تشکیل می‌دهند. این نمایش درباره دختری به نام «مینا»ست که بینایی‌اش را از دست داده است. او بین امید و ناامیدی دست و پا می‎زند و فکر می‌کند که هرگز بینایی‌اش را به دست نمی‌آورد؛ ولی سرانجام این امید است که پیروز می‌شود.

این کتاب شامل ۲۵ داستان و حکایت از کتاب‌های کهن فارسی و قصه‌های عامیانه ایرانی است که برای نوجوانان بازنویسی شده است. قصه‌ها به زبانی ساده نوشته شده‌اند و از کتاب‌های گلستان سعدی، سیاست‌نامه نظام‌الملک، جوامع‌الحکایات و لوامع‌الرویات محمد عوفی و... انتخاب شده‌اند. هریک از داستان‌ها دربردارنده نکاتی اخلاقی، اجتماعی و رفتاری است.

کتاب در قالب داستان و طنز، درباره زندگی ابوعلی سینا نوشته شده و با تصاویری همراه است. داستان از کودکی ابوعلی آغاز می‌شود و با رفتن او به بخارا ادامه می‌یابد. ابوعلی در ۲۱ سالگی شروع به نوشتن کتاب‌هایش کرد و با معالجه بیماری‌های لاعلاج به شهرت رسید. در بخشی از کتاب آمده است که او اولین کسی بود که متوجه شد بیماری سل واگیر دارد و نیز فهمید که بیمار ممکن است در اثر خونریزی مغزی بمیرد. او اولین کسی بود که متوجه شد بیماری‌ها از راه آب و هوا و خاک منتقل می‌شوند و اولین کسی بود که بیماری مننژیت را توصیف کرد.

کتاب حاوی نوزده شعر کوتاه است. از جمله این اشعار می‌توان به شعر «روز روشن»، «دوست»، «خیال‌باف»، «نوشته‌های با مداد» و «کتاب شب» اشاره کرد. شعر «خداحافظی در خیابان پاییز» درباره دو دوست است که در یک روز پاییزی از یکدیگر خداحافظی می‎کنند. اشعار دیگر کتاب، درباره موضوع‌هایی مانند افراد کهن‌سال، محیط زیست و طبیعت، مسائل اجتماعی، مانند بچه‌های کار و دوستی است.

با شکست خوردن سپاه ساسانی از اعراب و ورود این قوم به سرتاسر سرزمین ایران، دوران جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد. اعراب علاوه بر پیروزی در جنگ و فتح سرزمینهای ایران، تغییرات مهمی در عقاید، افکار و فرهنگ و زندگی اجتماعی مردم به وجود آوردند. کتاب حاضر شامل بخش‌هایی چون اسلام در ایران، دوران حکمرانی خلفای نخستین، شکل‌گیری حکومت‌های مستقل در ایران، از غزنویان تا حملۀ مغول و پهلوی تا جمهوری اسلامی است و این مطالب با تصاویر و نقشه‌ها شرح داده می‌شوند

«جیران» دختر کوچک «بابا‌خان»، شکارچی آبادی، خواب می‎بیند که گرگی، بره کوچکش را به دندان گرفته و می‌برد. جیران هراسان به طویله می‌رود و ناگهان با گرگ بزرگی روبه‌رو می‌شود. گرگ به جیران حمله می‌کند و صورتش را چنگ می‌اندازد. نصف صورت جیران مثل گوشت تیغ‌خورده است. باباخان با تمام نیرو به دنبال شکار گرگ‌هاست و اهالی آبادی قول‎داده‌اند که دستمزد خوبی به او بدهند. باباخان می‌خواهد با آن پول زیبایی جیران را به او باز گرداند. آیا او موفق می‌شود گرگ‌ها را شکار کند یا خود شکار گرگ‌ها می‌شود؟

داستان این کتاب درباره نظام فئودالی و اربابانی است که برای سود بیشتر، از رعایا کار کشیدند و آزار و اذیت فراوانی را به آنان روا داشتند. ارباب از «مرادعلی» می‌خواهد که خواهرش را به خانه او بفرستد تا در آنجا کار کند. مرادعلی رضایت نمی‌دهد و اعتراض می‌کند. در برابر این اعتراض باران مشت و لگد بر سر و صورتش می‌بارد و در اصطبل زندانی می‌شود. او از اصطبل فرار می‌کند و راهی روستای شریف آباد می‌شود تا... .

مجموعه شعر کتاب حاضر، درباره اتفاقات تلخ و شیرینی است که در پیاده‌رو رخ می‎دهد. از نظر شاعر، پیاده‌رو می‌تواند جای افرادی باشد که تکدی می‌کنند، کودکی که مادرش را گم کرده، پرندگانی که به دنبال غذا هستند و افراد بی‌خانمانی که شب را در کوچه می‌گذرانند.

این داستان چهار راوی دارد و داستان دختری به نام «سمیرا» است که با موجودی خیالی به نام «کصیر» حرف می‌زند. داستان گاهی از زبان سمیرا، گاهی از زبان مادرش، گاهی از زبان پدر سمیرا و گاهی از زبان کصیر روایت می‌شود. اطرافیان برای سمیرا دل می‌سوزانند و مادر نگران است که او هیچ‌وقت نتواند شوهر کند.