ریاضیات

این کتاب ادامه کتاب‌ دوم، جلد اول از کتاب «تاریخ علم در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» است که در آن به معرفی دانشمندان و اندیشمندان دانش ریاضیات و نجوم در جهان اسلام و آثار مسلمانان در این زمینه براساس کتابی از یاولوونا ماتویوسکایا پرداخته می‌شود.

این اثر به شناخت، طبقه‌بندی و مفاهیم علوم در تمدن عظیم اسلامی اختصاص دارد و در آن به فراخور مجال به علوم ریاضی، نجوم و شیمی پرداخته و نقش و سهم مسلمانان در رشد و بالندگی این علوم بازشناسی می‌شود.

در این کتاب، ابعاد زندگی علامه عبدالعلی بیرجندی، ریاضی‌دان و ستاره‌شناس سده‌های نهم و دهم هجری قمری بررسی شده است. معرفی شخصیت وجودی بیرجندی و نیز آثار او در موضوعات نجوم، جغرافیا، کشاورزی، منطق، علوم قرآنی، ریاضی، صرف، فقه و طالع‌بینی، بن‌مایه اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهد.

در این کتاب سعی شده است ضمن بیان و اثبات قضیه‌ها، به همراه استدلال کافی، شیوه‌های حل مسئله‌های عددی نیز بیان شود. علاوه‌بر این، در فصل جداگانه‌ای درباره مسئله‌های هندسه فضایی و ایده‌های حل آن‌ها نکته‌هایی ارائه شده که با آوردن مثال و تمرین‌های گوناگون، نکته‌ها به طور کامل در ذهن دانش‌آموز تثبیت می‌شود.

با استفاده از تصاویر آموزشی که بر اساس الگویابی عددی، طراحی شده است، سعی بر آن است که کودکان ضمن آشنایی با اعداد، به شناخت و درک قواعد ابتدایی ریاضی بپردازند. در الگویابی عددی ارتباطات معنایی بر اساس ارتباط اعداد شکل می‌گیرد. همین امر سبب می‌شود تا کودکان شکل‌های معنادار و مخفی را در تصاویر بیابند و ارتباط آن‌ها را با تصویر کشف کنند.

دانش‌آموزان در این کتاب با حل تمرین‌ها و رنگ‌آمیزی تصاویر، با اعداد سه رقمی آشنا می‌شوند و ترتیب شمارش آ‌ن‌ها را می‌آموزند. حل تمرین‌های کتاب، هماهنگی میان چشم و دست را در دانش‌آموزان تقویت می‌کند و درک روابط معنادار را برای آن‌ها میسر می‌سازد.

کتاب با هدف تقویت اولین پایه‌های تفکر استدلال ریاضی شکل گرفته و با استفاده از تصاویر سعی شده است تا دانش‌آموزان شمارش اعداد 1 تا 50 را بیاموزند و قوانین اعداد یک رقمی را درک کنند و سپس آن اعداد را به اعداد دو رقمی گسترش دهند.

این کتاب حاوی نقاشی‌هایی است که کودکان با رنگ‌آمیزی و وصل نقطه‌های مشخص شده در هر تصویر، نه‌تنها شمارش و ترتیب اعداد از 1 تا 20 را می‌آموزند، بلکه خلاقیت آنان نیز پرورش می‌یابد. کشف رابطه معنادار در هر تصویر یکی دیگر از ویژگی‌های کتاب است.

کتاب با طرح شیوه‌های مختلف حل مسئله‌های المپیادی در درس ریاضی، درصدد است تا دانش‌آموزان را با سبک‌های مختلف این‌گونه از پرسش‌ها آشنا کرده و مهارت استدلال و توانایی حل مسئله را در آنان تقویت کند. درج پاسخ‌نامه تکمیلی در پایان کتاب به دانش‌آموزان می‌کند تا ضمن پاسخ‌گویی به پرسش‌ها، میزان یادگیری خود را نیز مورد سنجش قرار دهند.

کتاب حاضر برای دانش‌آموزان تیز‌هوش و نخبه در نظر گرفته شده و با طرح پرسش‌های پنج دوره گذشته المپیاد ریاضی به آموزش حل مسئله‌های المپیادی، بدون نیاز به داشتن دانشی خاص از علم ریاضی و با تکیه بر توانایی و مهارت حل مسئله و نیز داشتن تفکر منطقی و توانایی استدلال کردن می‌پردازد. علم هندسه و محاسبات و داشتن خلاقیت در حل مسئله از مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در این کتاب است.