افسانه

این کتاب حاوی پنج افسانه است. افسانۀ اول دربارۀ خروس، مرغ، غاز، اردک و جوجۀ طلایی است که به عروسی دعوت شده‌اند. افسانۀ دوم از غازی می‌گوید که از گروهش جدا می‌شود؛ چون وقت تخم گذاشتنش است؛ اما... . افسانۀ سوم، داستان پسری است که در راه مدرسه، از درخت گلابی بالا می‌رود تا گلابی بچیند که... . افسانۀ چهارم... .

این کتاب حاوی پنج افسانه است. داستان اول دربارۀ دختری به نام «بداقبال» است که از خانوادۀ سلطنتی است. او و مادر و خواهرانش، به دلیل شکست پدرشان در جنگ، روزگار بسیار سختی را می‌گذرانند تا اینکه... . داستان دوم، از بازرگانی سخن می‌گوید که ثروتش را از دست می‌دهد. حالا او مجبور است با سه دخترش به خانۀ کوچکی نقل مکان کند و مانند کشاورزان معمولی زندگی کند... . داستان سوم، قصۀ پادشاهی را روایت می‌کند که... .

باد هرروز آسیاب بادی را می‌چرخاند. آسیاب هم می‌خندید و تندتند گندم‌ها را آرد می‌کرد؛ اما یک روز آسیاب هرچه منتظر ماند، باد نیامد. گوساله و الاغ که از آنجا می‌گذشتند، به او گفتند که باد در یک بلندی نشسته و می‌گوید که من اربابم و دیگر آسیاب را نمی‌چرخانم. آسیاب هم غمگین شد و شروع به گریه کرد. وقتی بزغاله از راه رسید و ماجرا را فهمید، پرید و شروع به چرخاندن آسیاب کرد. آن دو با هم شاد بودند، بزغاله آسیاب را می‌چرخاند و آسیاب گندم‌ را آرد می‌کرد تا اینکه... .

«رعد» جوان، بزرگ‌ترین آرزویش، به دست آوردن مهارت در تیراندازی و شکست دادن قهرمان تیراندازی شهرشان، «طوفان»، است. او برای فراگیری فنون تیراندازی به سفری طولانی می‌رود و در سرزمین «ختن»، نزد استاد تیراندازی به نام «نسیم» می‌رود. استاد طی چند‌سال سه کار مهم را به او می‌آموزد: باز نگه داشتن چشم‌ها و پلک نزدن، چیزهای کوچک را بزرگ دیدن و چیزهای بزرگ را کوچک دیدن. به‌این‌ترتیب، رعد به تیرانداز چیره‌دستی تبدیل می‌شود و به سرزمین خود بازمی‌گردد؛ اما در روز مسابقه ... .

بخش مهمی از منابع فرهنگ ایرانی، منابع روایی داستانی از اسطوره‌ها تا افسانه‌هاست. گذشته از متن‌های سنتی که افسانه‌ها و قصه‌های ایرانی را پدید آورده‎‌اند، نخستین تلاش‌ها در این زمینه، از سوی صادق هدایت، انجوی شیرازی و صبحی صورت گرفت و کسانی مانند احمد شاملو در فرهنگ کوچه بسیاری از قصه‌ها را ثبت و ضبط کردند. نویسندۀ این اثر با توجه به درک افسانه‌های تمثیلی به مثابۀ دانش فرهنگی، در این کتاب می‌کوشد کاربردها و کارکردهای افسانه‌های تمثیلی را در فرایند فرهنگ‌پذیری نشان دهد و ابزار لازم را برای تحلیل این‌گونه را در اختیار مخاطبان قرار دهد.

این کتاب، برداشتی آزاد از داستان حماسی و قدیمی ترک‌زبان‌ها با نام «ده ده غورت» است. «تایماز» و خانواده‌اش در بیشه‌زار زندگی می‌کنند. تایماز تنهاست و دوستی ندارد؛ تااینکه به‌طور اتفاقی با «یولبارس»، پسر جنگل آشنا می‌شود و این آشنایی باعث می‌شود که تایماز متوجه شود که یولبارس تنها حاکم برحق قدیم تورکان بوده که سال‌ها پیش در جنگل گم شده و طی این سال‌ها مثل حیوانات زندگی کرده است. تایماز می‌خواهد انسان بودن و شیوه زندگی را به یولبارس بیاموزد و... .

کتاب «برهت‌کتا» اثری است در ردیف دو کتاب بسیار مشهور هندوان. کتاب «دریای اسمار» یکی از کتاب‌هایی است که از برهت‌کتا خلاصه شده است. کتاب حاضر شش داستان دارد و حکایت «سیمرغ و پادشاه مارها» از سیمرغی می‌‌گوید که مارها مادرش را دزدیده‌اند. سیمرغ نزد مارها می‌رود و از آن‌ها می‌خواهد که مادرش را رها کنند؛ اما پادشاه مار به سیمرغ می‌گوید شرط آزادی مادرش، رفتن به سرزمین دیوها و آوردن آب حیات است. سیمرغ به سرزمین دیوها می‌رود و... .

کتاب حاضر یکی از کتاب‌های مجموعه «دریای اسمار» است که دَه داستان دارد. داستان «پسر شیرسوار»، داستان راجه‌ای است که فرزندی ندارد تا بعد از او حمکران شود. شبی خواب عجیبی می‌بیند. صبح روز بعد، برای شکار به صحرا می‌رود. وقتی به چشمه‌ای می‌رسد، از اسب پیاده می‌شود تا استراحت کند. ناگهان صدایی می‌شنود و فوری پنهان می‌شود. راجه شیری را می‌بیند که پسری بر پشتش سوار است. آن‌ها به چشمه نزدیک می‌شوند. راجه... .

کتاب حاضر هفت داستان دارد. حکایت «مجسمه جادویی»، از دو پادشاه سخن می‌گوید که به دو شهر در کنار هم حکمرانی می‌کردند. پادشاه یکی از این شهرها بسیار طمعکار و جنگ‌طلب بود و سرانجام به شهر همسایه که پادشاهی صلح‌طلب داشت، حمله کرد و پیروز شد و بیشتر طلا و جواهرات خزانه آن شهر را گرفت و تا عقب‌نشینی کند. پادشاه صلح‌طلب می‌دانست که او دوباره حمله خواهد کرد. برای همین چاره‌ای اندیشید و نقشه‌ای کشید. او پادشاه جنگ‌طلب را به شهرش دعوت کرد و... .

این کتاب از مجموعه افسانه‌های «دریای اسمار» است. دریای اسمار یکی از سه خلاصه به زبان سانسکریت است که از کتاب «برهت‌کتا» باقی مانده است. کتاب حاضر نُه داستان دارد و حکایت «جادوگری در غار»، درباره جادوگری است که به شکل گراز ظاهر می‌شود؛ اما هیچ سلاحی به او اثر نمی‌کند تا اینکه روزی راجه‌ای برای شکار کردن، او را دنبال می‌کند و به غاری می‌رسد که جادوگر دختر زیبایی را در آن اسیر کرده است و... .