مهارت‌های ارتباطی

"ریحانه" و "پیشی‌کوچولو" دوست‌های خوبی هستند. امروز که ریحانه نشسته بود و بال‌های پروانه‌ای را که نقاشی کرده بود رنگ می‌کرد، پیشی‌کوچولو به سراغش آمد. او می‌گفت "کلاغ قارقاری" موشک کاغذی‌اش را برده است. ریحانه گفت: خب برو پسش بگیر. اما پیشی خجالت می‌کشید، می‌ترسید، صدایش بلند نبود تا به گوش کلاغ برسد. اما موشک مال او بود و باید آن را پس می‌گرفت. شاید ریحانه بتواند کمی بیشتر هم به او کمک کند. باید دوباره از او راهنمایی بخواهد.

دعوا کردن یکی از اتفاقات معمول زندگی کودکان است که البته با نظارت و کنترل می‌توان مانع آن شد. در این کتاب نویسنده کوشیده است با بیان قصه‌ای کودکانه و دعوای دو کودک، به مخاطب بیاموزد راه‌هایی برای پرهیز از دعوا وجود دارند. کودکان این داستان به همراه مادرشان راهی ابتکاری برای جلوگیری از شدیدتر‌شدن دعوا پیدا ‌می‌کنند. در واقع آن‌ها می‌آموزند چگونه از همان ابتدا از دعوا دوری کنند تا شدیدتر و غیرقابل‌ کنترل نشود.

مهارت‌های اجتماعی به برقراری ارتباط موفق با دیگران می‌انجامند. با انجام تمرین‌ها و فعالیت‌های این کتاب کودکان با نکته‌هایی آموزنده و کاربردی برای ارتباط برقرارکردن با هم‌سن و ‌سالانشان آشنا می‌شوند. هر تمرین، افزون بر جنبۀ سرگرم‌کنندگی، هدفی مشخص را دنبال می‌کند که کودکان با به کارگیری آن می‌توانند رابطه‌ای بهتر با دوستانشان برقرار کنند. این تمرین‌ها 101 عدد هستند و هم به صورت فردی و هم گروهی انجام می‌شوند.

در زندگی لحظه‌های نابی وجود دارند که شناخت و آگاهی از آ‌ن‌ها به انسان کمک می‌کند وضعیت بهتر و شادتری داشته باشد. نویسندۀ کتاب حاضر می‌کوشد در چهار فصل با ارائۀ موضوعات مربوط به روان‌شناسی و شناخت فردی، خواننده را متوجه عشق و مهارت به‌دست آوردن آن کند. در لابه‌لای مطالب از چگونگی ترک ناخواستۀ رویاها و از دست رفتن خلوتگاه درونی و روانی انسان‌ها می‌گوید و سپس به لحظه‌های ناب زندگی و رابطۀ این لحظه‌ها با مردان و زنان می‌پردازد. در فصل آخر نیز راه رسیدن به لحظه‌های ناب را به خواننده می‌گوید.

مهارت‌های رفتاری، اجتماعی و عاطفی را باید به فرزندان آموخت. این کتاب شامل رویکردی جدید است برای کمک به کودکانی که مشکل رفتاری دارند. نویسنده تکنیک‌های مثبتی ارائه می‌دهد که نه تنها وضع قانون برای بچه‌هاست، بلکه به آ‌ن‌ها کمک می‌کند وقتی چیزی را می‌خواهند، به آن برسند. دستورالعمل‌های این کتاب در 40 مورد، حس همدردی و توجه را به والدین می‌آموزند. از جمله مواردی که در کتاب به آن‌ها تأکید می‌شود، عبارت‌اند از: همدلی با دیگران، درک اهمیت مشارکت در کارها، رشد کنترل عاطفی.

پرورش صحیح کودکان با آموزش مهارت‌هایی به آنان میسر خواهد بود. کتاب حاضر یکی از مهارت‌های رفتاری لازم را به طور غیرمستقیم آموزش می‌دهد. سایر مهارت‌ها نیز در دیگر کتاب‌های همین مجموعه با عنوان «ماجراهای نانسی» آموزش داده می‌شوند. این کتاب در داستانی کودکانه، با موضوع بسیار سادۀ روز اول مدرسه، رویکرد مقابله با استرس را درپیش گرفته ‌است و می‌کوشد به طور عملی و غیر مستقیم کودک را با این پدیده مواجهه و مهیای پذیرش این قضیه کند.

لازم است کودکان را با مهارت‌های استانداردی پرورش داد. کتاب حاضر یکی از مهارت‌های رفتاری لازم را به طور غیرمستقیم آموزش می‌دهد. سایر مهارت‌ها نیز در دیگر کتاب‌های همین مجموعه با عنوان «ماجراهای نانسی» آموزش داده می‌شوند. کتاب حاضر در داستانی کودکانه، با موضوعی بسیار ساده که در واقع صرف چای دو نفره است، آموزش رویکرد همدلی را هدف قرار‌داده‌است. کتاب با تصویرهای کودک پسند و زبان ساده می‌کوشد به طور عملی کودکان را متوجه کند چگونه می‌توانند به‌سادگی روابط دوستی خویش را حفظ کنند و با همدلی آن را توسعه دهند.

خانوادۀ سالم فضایی برای کودک فراهم می‌کند که بتواند در آن احساس امنیت داشتهباشد. همچنین، به کودک کمک می‌کند بتواند احساس ‌های خود را بشناسد. کتاب حاضر از مجموعۀ «چی مثل چی» برای کودک و به زبان کودکانه، از خانواده و اهمیت آن می‌گوید. نویسنده در موارد بسیاری خانواده را با کیک مقایسه کرده و شباهت‌هایی بین آن ها ذکر کرده است. به این ترتیب کوشیده است تا مخاطب را با خانواده، ویژگی‌های آن و تفاوت‌های خانواده‌ها با هم آشنا کند. همچنین، عکس یادگاری گرفتن، وعده‌های اصلی غذا را کنار هم خوردن، بازدید از اماکن خاص، دور هم جمع‌شدن و لحظاتی را با خانواده‌های دیگر و دوستان گذراندن، راه‌های ایجاد صمیمیت بین اعضای خانواده عنوان شده‌اند.

اثر حاضر، حاصل تجربیات مددکاری اجتماعی است که سال‌های متمادی در زندان‌ها و مراکز مشاوره مددجویان را راهنمایی کرده است. مؤلف درصدد است با آسیب‌شناسی معضلات موجود در جامعه راه‌هایی را برای تغییر شیوه زندگی و انتخاب درست برای رسیدن به موفقیت ارائه دهد.

تقویت مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی کودکان و نوجوانان از چالش‌های بزرگ خانواده‌هاست. کودک و نوجوان ممکن است به دلیل نوع تربیت خانوادگی و اجتماعی، در لاک تنهایی و خوشی‌های فردی فرو رود یا برعکس، مثل پروانه، برخوردار از مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی باشد. کتاب حاضر از مجموعۀ «کتاب‌های کوچک 40 نکته‌ای»راهنمایی است که برای داشتن فرزندانی با روابط اجتماعی بهتر، 40 نکته را به والدین گوشزد می کند؛ از جمله: تغییر را از خودتان شروع کنید؛ جلسات خانوادگی برگزار کنید؛ سرزنش را ممنوع کنید؛ هنگام مواجه‌شدن فرزندتان با مسئله، او را همراهی کنید؛ فرزندتان را به حل مسائل خودش تشویق کنید.